گرگوربافی • یک روز با دنیای ماهیگیران بوشهر
عکاسی از مراحل آماده سازی لنج با گرگور برای صید ماهی در بوشهر، سوژه عکاسی رامین رحمانینژاد است. عکسهای او از دنیای ماهیگیران بوشهر را در زیر میبینید.
گرگورها، تلههای سه بعدی هستند که در طیفهای گستردهای از اشکال و اندازهها با استفاده از مواد مختلف ساخته میشوند.
آبزیان مختلف به قصد یافتن پناهگاه یا برای خوردن طعمه موجود در قفس وارد گرگور میشوند. خروج از این قفسها برای ماهی بسیار سخت و یا غیرممکن است.
به نوشته خبرگزاری مهر ساختن گرگور یا "گرگوربافی" از صنایع دستی است که به لطف وجود اساتید برجستهای که در استان بوشهر و نوار ساحلی زندگی میکنند، هنوز نفس میکشد و به خوبی با زندگی بندرنشینان عجین شده است.
یکی از افرادی که در بوشهر در ساختن گرگور مهارت دارد، میگوید: «قدیمها گرگور را با چوب درخت خرما درست میکردند.»
به اعتقاد بسیاری از کسانی که به این کار مشغول هستند، گرگورهایی که با برگ درخت خرما درست میشد دو اشکال داشت. نخست اینکه ماهیهای کوچک را صید نمیکرد و دوم اینکه استقامت زیادی نداشت و حداکثر سه یا چهار ماه دوام داشت.
در گذشته وقتی گرگور به آب انداخته میشد، باید محل آن با چیزی علامتگذاری میشد تا صیاد بتواند آن را پس از چند روز پیدا کند.
در آن زمان مجبور بودند از بشکههای ۲۰ لیتری بنزین و روغن استفاده کنند. سر بشکهها را میبستند و قیر آب شده را دور تا دور بشکه میریختند و با طناب به گرگور وصل میکردند. این بشکه زیر آب نمیرفت و علامتی میشد برای محل انداختن گرگور.
گرگور چوبی پس از مدتی به دلیل زحمت زیاد و استقامت کم از رده خارج شد و جای آن را گرگورهای فلزی گرفت.
گرگور در سایز و اندازههای متفاوتی ساخته میشود که این اندازه توسط صیاد انتخاب میشود. لنجهای ماهیگیری گرگورهای بزرگ به همراه دارند و قایقها به دلیل کمبود جا و کوچک بودن قایق از گرگورهای کوچک استفاده میکنند.
گرگور ماهیهای مخصوص به خودش را دارد. ماهیهایی مانند سنگسر، هامور، شخ، سرخو، جش و کپلک که در اعماق ۶۰ متری دریا زندگی میکنند.
کشیدن گرگورها هم بستگی به هوا دارد. گرگور هرچه بیشتر زیر آب بماند، ماهی بیشتری صید میکند. هر ماهی که به دام گرگور بیفتد تا حدود ۱۰ روز نمیمیرد ولی اگر ماهی در تور گیر کند خیلی زود میمیرد و حداکثر ۵ ساعت زنده است.
افرادی که به گرگور سازی در بوشهر مشغول هستند، با وجود این که نسبت به گذشته کمتر هستند اما هنوز هم افراد بسیاری در منطقه، از این راه امرار معاش میکنند.