پیام ویدئویی ظریف: ایران در برابر زورگویی زانو نمی‌زند
۱۳۹۳ تیر ۱۲, پنجشنبه
با آغاز آخرین دور مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ در وین برای دست‌یابی به توافق جامعی که بر اساس معاهدات پیشین قرار بود تا ۲۰ ژوئیه (۱۴ مرداد) حاصل شود٬ مقامات ارشد ایران و آمریکا تلاش کرده‌اند تا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیپلماتیک و رسانه‌ای به دنیا نشان دهند که همه تلاش خود را برای حصول این توافق کرده‌اند و در صورت شکست مذاکرات٬ طرف مقابل را مقصر می‌دانند.
این مذاکرات که تا سه هفته آینده ادامه خواهد داشت٬ از ماه مه در وضعیت بن‌بست قرار دارد. هر یک از طرفین – ایران و آمریکا - تلاش کرده است تا طرف مقابل را به طرح نیازهای غیرضروری و غیرواقع‌گرایانه متهم کند و به این ترتیب با گریختن از زیر بار مسئولیت٬ تقصیر شکست را به گردن طرف مقابل بیاندازد.
پس از آن که جان کری٬ وزیر امور خارجه آمریکا٬ در یادداشتی در روزنامه واشنگتن‌پست از ایران خواست که به امتیازات اعطاء شده از سوی غرب تن بدهد٬ جواد ظریف٬ وزیر امور خارجه ایران روز چهارشنبه (۲ ژوئیه٬ ۱۱ تیر) با انتشار یک پیام ویدئویی پنج دقیقه‌ای به زبان انگلیسی خطاب به جامعه جهانی گفت: «فشارهای غرب که نه فقط در این ۸ سال٬ که ۳۵ سال است آغاز شده و مردم ایران را هرگز به زانو درنیاورده و اکنون هم تاثیری نخواهد داشت٬ اما برای پایان دادن به این افسانه که ایران در جستجوی تسلیحات هسته‌ای است٬ هنوز زمان باقی مانده است.»
آقای ظریف همچنین گفت که دولت‌اش به حصول توافق تا ۲۰ ژوئیه پای‌بند است و امیدوار است همتاهای او هم این پای‌بندی را نشان دهند. به گفته او ایران همه تلاش‌های خود را برای دست‌یابی به توافق کرده: «نه یک توافق خوب٬ یا توافقی بد٬ که توافقی انجام‌پذیر و پاینده.»
جواد ظریف تاکید کرد «ایران قصد دارد اقدامات روشنی انجام دهد تا تضمین کند که برنامه هسته‌ای کشور همواره صلح‌آمیز باقی خواهد ماند. به اعتقاد وزیر امور خارجه ایران «ایرانی‌ها به فشار آلرژی دارند اما با احترام متقابل می‌توان تحولی تاریخی را رقم زد.»
شکاف‌ها و اختلافات همچنان باقی است
برخی از تحلیلگران می‌گویند محتوای پیام یوتیوبی جواد ظریف به نوعی تلاش برای توجیه شکست مذاکرات است و نشانه‌های نامطلوبی در دل خود دارد. به رغم گفت‌وگوهای پیوسته ایران و ۱+۵ هنوز هم بسیاری از اختلافات موجود میان دو طرف همچنان به قوت خود باقی است.
ماراتن مذاکرات روز چهارشنبه با حضور جواد ظریف و کاترین اشتون آغاز شد. آمریکا هم دیپلمات‌های شماره ۲ و ۳ وزارت خارجه٬ یعنی ویلیام برنز و وندی شرمن را در راس هیاتی ۱۵ نفره روانه وین کرده است.
تعداد سانتریفیوژهایی که ایران مجاز است برای برنامه غنی‌سازی اورانیوم به کار بگیرد و نیز جدول زمانی آمریکا٬ اتحادیه اروپا و سازمان ملل برای رفع تحریم‌های فلج‌کننده علیه اقتصاد ایران از مهم‌ترین موارد اختلاف است.
هر دو طرف هم مذاکرات را با اهدافی بلندپروازانه آغاز کرده‌اند: شش قدرت جهانی می‌خواهند ایران برنامه غنی‌سازی خود را به «چند صد سانتریفیوژ» برای تولید سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها و مصارف غیرنظامی تقلیل دهد و ایران در سوی دیگر می‌گوید ده‌ها هزار سانتریفیوژ فعال خواهد داشت و هسته اصلی زیرساخت ۱۰۰ میلیارد دلاری خود را نابود نخواهد کرد.
بنا بر توافق پیشین٬ اگر توافق جامع تا ۲۰ ژوئیه حاصل نشود٬ دو طرف می‌توانند زمان برگزاری مذاکرات را تا شش ماه دیگر هم تمدید کنند. هم ایران و هم آمریکا درون مرزهای خود با فشار سیاسی چشمگیری مواجه‌اند که به توافقی با شرایط ناعادلانه تن ندهند.