وقتی طراحان صنعتی به جنگ "هرج و مرج" می‌روند

طراحان صنعتی از دیرباز در تلاشند که در هنگام ساختن محصولی جدید ابعاد و کارکردهای گوناگون را در نظر گیرند. چاقوی سوئیسی که در سال ۱۹۲۱ برای سربازان ارتش طراحی شده بود، وسیله‌ای است همه کاره که با آن می‌توان تکه‌ای نان برید و بطری شراب را با آن باز کرد. این چاقو یکی از ۱۵۰ دستاورد طراحی صنعتی است که در حال حاضر در موزه هنر کاربردی در شهر کلن به نمایش گذاشته شده‌اند.

سری میز‌های کوچک "ب ۹" که آن را مارسل برویر در سال ۱۹۲۵ طراحی کرده، به خوبی نمایانگر اندیشه‌ها و تأملات طراحان آن دوره است که می‌کوشیدند، گرایش‌های زیبایی‌شناسانه جامعه در آن دوره را با استفاده از مدرن‌ترین امکانات تکنولوژی در قالب محصولی ارائه دهند. طرح مارسل برویر نمونه‌ی خوبی در زمینه صرفه‌گرایی صنعتی است، به این معنا که محصول طراحی شده را بتوان در اندازه‌های گوناگون تولید کرد.

این تلویزیون از جمله محصولاتی است که در سال ۱۹۵۵ به بازار آمد. مصرف‌کنندگان می‌توانستد یک رادیو و یک گرامافون که در همین سبک طراحی شده بود، خریداری کنند و این وسایل را یا در کنار هم، یا در نقاط مختلف اتاق جای دهند. این از نخستین نمونه‌های طراحی صنعتی است که به مصرف‌کننده این امکان را می‌داد که اشیاء وسایل گوناگونی را که در سبکی مشابه طراحی شده‌اند، مطابق ذائقه شخصی با یکدیگر ترکیب کند.

قطعات اسباب‌بازی لگو که در سال ۱۹۵۸ روانه بازار شد نیز با طرح منحصر به فردش تحولی عظیم و مهم در زمینه اسباب‌بازی‌های ساختمان‌سازی محسوب می‌شد، چرا که این امکان را می‌داد که قطعات را به‌سادگی به هم وصل کرد. این طرح ساختار خود را همچنان حفظ کرده، به‌طوری که می‌توان نخستین قطعاتی را به بازار آمده بودند، با تازه‌ترین قطعات و محصولات لگو پیوند داد.

تلاش برای ترکیب اشیاء مختلف در سبکی مشابه یا یکسان تنها به تولید وسایل مورد نیاز در خانه محدود نمی‌شد. این سرویس غذاخوری از جمله دستاوردهای طراحی صنعتی است که برای سالن‌های غذاخوری در شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، کارخانه‌ها و غیره طراحی و ساخته شده‌اند. اجزای این سرویس نه تنها از لحاظ شکل و سبک با یکدیگر هم‌خوانی دارند، بلکه به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به راحتی روی هم چیده شده و جای کمتری بگیرند.

سیستم قفسه "۶۰۶" یکی از معروف‌ترین نمونه‌های مبلمان‌های نظام‌مند است که در دهه شصت میلادی قرن گذشته ارائه شده‌اند. فرم شفاف، خطوط صاف و چارچوبی مشخص نمایانگر نظم و ترتیب هستند. این قفسه در عین حال به‌گونه‌ای طراحی شده که مصرف‌کننده می‌تواند اجزای آن را بر حسب نیاز خود با یکدیگر ترکیب کند. دیتر رامس، طراح آلمانی قفسه "۶۰۶" یکی از پیشگامان طراحی صنعتی نظام‌مند است.

این صندلی‌های پلاستیکی رنگارنگ را مارکو زانوسو، طراح ایتالیایی به همراه همکار معروف آلمانی خود، ریشارد زاپر طراحی کرده است. هر دوی آنها از مهم‌ترین چهره‌هایی هستند که نخستین دهه‌های طراحی صنعتی را نمایندگی می‌کنند. این صندلی طوری طراحی و ساخته شده‌اند که می‌توان آنها را به سادگی به یکدیگر وصل کرد.

شکل و ظاهر یک محصول باید به خریداران احتمالی کیفیت خوبی را که از آن برخوردار است، بازگو کند. شرکت سهامی براون برای انتقال این پیام به مصرف‌کنندگان از رنگ‌های سیاه و نقره‌ای و همچنین فرم‌های ساده استفاده کرده است. این ایده زاده‌ی ذهن هانس گوگلوت است که در دانشگاه معروف طراحی در شهر اولم استاد بود. او این فرم را بهترین زبان برای بازگوکردن کمال‌گرایی فنی و صنعتی می‌داند.

"خرده‌کهکشان" از جمله محصولات جالب شرکت معروف ویلروی و بوخ است که سرویسی غذاخوری متشکل از ۱۹ جزء را در قالب طرحی کروی ارائه کرد. این توپ کهکشانی همه چیز جای گرفته است، از بشقاب سوپ‌خوری تا نعلبکی.

طراحی صنعتی نظام‌مند در همان دهه شصت میلادی جای خود را نه تنها در غرب که در شرق اروپا نیز باز کرد. طراحان کشورهای بلوک شرق سابق نیز در تلاش بودند که خلاقیت خود را در این راه به کار بندند. "سیستم ۸۰" که مجموعه‌ای از پریزها و کلیدهای برق را در بر می‌گیرد، دستاورد طراحان آلمان شرقی سابق است.

طرح علی تایار، طراح ترک‌تبار آمریکایی برای تولید قفسه‌ای نظام‌مند پس از آنکه راهی بازار شد، در موزه‌های طراحی جهان نیز به نمایش گذاشته شد. ویژگی و سادگی این طرح در استفاده از بست‌های شیک آلومینیومی است که می‌توان آن را بر حسب نیاز بالا و پایین برد. سطوح شیشه‌ای ۸ میلی‌متری که در این قفسه‌به کار رفته‌اند، تقریبا ناپیدا هستند و سبب می‌شوند که این قفسه با دیوار و فضای پیرامون یکی شود.