نماینده مجلس: امکان دسترسی به درآمدهای نفتی آزادشده را نداریم

مهدی دواتگری،عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران روز شنبه (۲۹ مارس/ ۹ فروردین) در مصاحبه با خبرگزاری مهر نهادهای مختلفی را مسئول احتمالی عدم دسترسی ایران به یک و نیم میلیارد دلار از پول‌های آزادشده طبق توافق ژنو، معرفی کرد.

او گفت: «وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی باید در خصوص علل عدم امکان انتقال این وجوه به ایران شفاف سازی کنند. اگر مشکل از توافقنامه ژنو است وزارت امور خارجه باید پاسخگو باشد و اگر مشکل از افتتاح حساب وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در کشورهای خارجی است باید رئیس کل بانک مرکزی و آقای طیب‌نیا (وزیر اقتصاد) پاسخگو باشند.»

بر اساس توافقنامه ژنو که در بهمن‌ماه میان ایران و گروه ۱+۵ امضا شد باید در طول ۶ ماه (از ابتدای ژانویه تا انتهای ژوئن ۲۰۱۴) ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار از پول‌های بلوکه شده ایران در بانک‌های خارجی آزاد شده و به این کشور باز گردد. مقام‌های ایرانی می‌گویند که که تا کنون یک و نیم میلیارد دلار از این مبلغ به حساب‌های ایران در عمان و سوئیس واریز شده، "ولی امکان انتقال این وجوه به کشور وجود ندارد زیرا بانک های خارجی از استرداد یا انتقال این وجوه به کشور جلوگیری می‌کنند".

توافق ژنو در مورد پول‌های بلوکه‌شده ایران عمدتا به طلب‌های ایران از هند (سه میلیارد دلار) و کره جنوبی برمی‌گردد که از خریداران عمده نفت ایران هستند.

چین و ژاپن نیز از دیگر خریداران عمده نفت ایران در آسیا هستند که در چارچوب تحریم‌های غرب علیه ایران خرید نفت از این کشور را سال گذشته ۱۵ درصد کاهش دادند و در عین حال ایران از دریافت وجوه خود از این کشورها هم با مشکلات بانکی روبرو بوده است.

دواتگری در اسفند ماه گذشته اعلام کرده بود که یک و نیم میلیارد یادشده از طرف کره جنوبی و ژاپن به حساب بانک مرکزی در کشورهای سوئیس و عمان واریز شده است اما امکان برداشت توسط بانک مرکزی تاکنون فراهم نشده است.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در ادامه مصاحبه امروز خود کشورهای عمان و سوئیس را به ترسیدن از آمریکا متهم کرده و گفته است: «متاسفانه برخی کشورها هیچ استقلالی از خود نداشته و نقش یک ایالت آمریکا را بازی می‌کنند و برای انتقال پول‌های ایران به کشور نیز باید از آمریکا اجازه بگیرند.»

او در مصاحبه‌ اسفندماه خود این احتمال را هم مطرح کرده بود که هدف از این "کارشکنی‌های آمریکا" سوق ایران به خرید صرفا مواد غذایی و دارو در قبال پول‌های آزادشده باشد.

"لغو تحریم‌ها هم هوشمندانه است"

اواسط اسفندماه ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران تاخیر در پرداخت قسط اول و دوم پول ایران از سوی ۱+۵ را تایید کرد، اما گفت: «اطمینان دارم این پول تا چند روز آینده واریز می‌شود.» با این همه به نظر می‌رسد که دسترسی ایران به پول‌های آزادشده‌اش با توجه به تداوم برخی از تحریم‌های بانکی با مشکلاتی روبروست.

ایرج ندیمی، نماینده مجلس ایران روز ۲۰اسفند در مصاحبه‌ای با خبرگزاری ایلنا با اشاره به مکانیزم پیچیده دسترسی ایران به پول‌های یادشده می‌گوید: «تحریم‌های بانکی کماکان پابرجاست... شرط توافق ژنو برای نحوه هزینه کردن پول‌های آزاد شده و خرید کالای اساسی از این طریق نوعی کنترل مدیریت وجوه (ایران) است. همانطور که تحریم را هوشمندانه وضع کرده‌اند لغو آنرا هم هوشمندانه در نظر گرفته و با برنامه با ما رو به رو شده‌اند.»

با توجه به انتقادها و ناخشنودی‌های بخش‌هایی ازمحافظه‌کاران ایران از توافق ژنو، بعید نیست که دشواری ایران در دسترسی به پول‌های آزادشده‌اش به حربه‌ای در دست این نیروها بدل شود و سمتگیری دولت حسن روحانی در حل مناقشه اتمی بیش از پیش آماج حمله نیروهای یادشده قرار گیرد.