نقش بانک مرکزی در جلوگیری از نوسان‌های شدید بازار ارز
۱۳۹۴ فروردین ۲۰, پنجشنبه
با پایان گرفتن مذاکرات هسته‌ای ایران و کشورهای ۱+۵ در لوزان سوئیس و انتشار بیانیه مشترکی که خوش‌بینی نسبت به دست یافتن به توافق نهایی را افزایش داد، بهای ارزهای معتبر خارجی در بازار آزاد اندکی کاهش یافت و قیمت دلار به کمتر از ۳۲۰۰ تومان رسید.
رئیس کل بانک مرکزی، ولی‌الله سیف دو روز پس از پایان مذاکرات اعلام کرد که این بانک به هیچ‌وجه جلوی پائین آمدن قیمت‌ها در بازار ارز را نمی‌گیرد.
روند کاهش قیمت‌ها در بازار چندان ادامه نیافت و بهای دلار روز پنجشنبه (۲۰ فروردین/ ۹ آوریل) با اندکی کاهش نسبت به روز گذشته همچنان بالای مرز ۳۳۰۰ تومان قرار داشت.
بازگشت ثبات نسبی به بازار ارز
خبرگزاری ایلنا در گزارشی به بررسی "رد ترمز دولت در کاهش نرخ ارز" پرداخته و می‌نویسد: «عموم کارشناسان و فعالان بازار ارز و طلا علت توقف روند کاهشی قیمت‌ها را ورود دولت به بازار و کنترل آن عنوان کرده‌اند.»
این ادعا در ظاهر با سخنان سیف ناهمخوان است، اما رئیس کل بانک مرکزی در اظهارات چند روز پیش خود به نکته دیگری اشاره کرده که احتمال دخالت دولت در جلوگیری از بروز نوسان شدید در بازار را تقویت می‌کند.
سیف تاکید کرده بود که بانک مرکزی "از بازار مراقبت می‌کند تا نوسانات موقت را که ناشی از یک شوک و هیجانی پیش‌بینی نشده است، کنترل کند و در غیر آن صورت دلیلی ندارد که بانک مرکزی دخالتی داشته باشد".
عزیز آرمن، استاد اقتصاد دانشگاه چمران می‌گوید بانک مرکزی برای بهای ارز محدوده مشخصی را در نظر دارد و برای این که نوسان‌های روزهای پس از مذاکرات از این محدوده فراتر نرود "دربازار ارز مقداری دخالت کرده" است.
ابراهیم محمدولی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر نیز در گفت‌وگو با ایلنا دخالت دولت در بازار ارز را تائید کرده و آن را کار درستی ارزیابی کرده که به گفته او به ثبات بازار کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: «در صادرات و مبادلات جهانی عددی نیستیم»
نگرانی از دلار ارزان و کاهش صادرات
به گزارش ایلنا محمدولی گفت: «دولت باید در بازار ورود کند تا اگر قرار بر کاهش قیمت‌ها هم باشد، سیر نزولی آن با یک شیب منطقی پیش رود و نظم بازار برهم نخورد، با این وجود اقتصاد راه خود را ادامه می‌دهد و به صورت آرام و منطقی به سمت نقطه مطلوب در حرکت است.»
فعالان بخش خصوصی معتقدند کاهش شدید بهای دلار افزایش واردات کالاهای مصرفی را در پی دارد و بر تولید و اشتغال در داخل کشور تاثیری منفی می‌گذارد.
اسدالله عسگراولادی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران چندی پیش گفته بود که با دلار زیر ۳۳۰۰ تومانی صادرکنندگان ضرر می‌کنند و فعالیت آن‌ها محدود می‌شود.
یکی از برنامه‌هایی که بانک مرکزی وعده انجام آن را داده تک‌نرخی کردن ارز است که سیف شرط انجام آن را رفع محدودیت‌های مالی و بانکی ناشی از تحریم‌ها و تک رقمی شدن میزان تورم عنوان کرده است.
بیشتر بخوانید: برنامه بانک مرکزی برای کاهش تورم و تک‌نرخی شدن ارز
ارز تک‌نرخی در ابهام
بانک مرکزی بهای رسمی هر دلار آمریکا را اندکی بیش از ۲۸۰۰ تومان تعیین کرده است. عسگراولادی می‌گوید در ضرورت تک‌نرخی شدن ارز تردید نیست اما در عملیاتی شدن آن ابهام‌های فراوانی وجود دارد.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین چهارشنبه، ۱۹ فروردین به سایت "فرارو" گفت، برای تک‌نرخی شدن ارز نمی‌توان بهای دلار در بازار آزاد را به سطح قیمت رسمی کاهش داد، زیرا با این اقدام "صدمات گسترده‌ای متوجه بخش صادرات می‌شود و با افزایش قاچاق نیز مواجه خواهیم شد".
عسگراولادی در ادامه گفت: «برطرف کردن فاصله ۵۰۰ تومانی کنونی کار ساده‌ای نیست اما اگر بتوان ارز پایه را به رقم ۳ هزار تومان رساند، با احتساب هزینه‌ها چیزی حدود ۳۲۰۰ تومان تمام می‌شود و یک رقم منطقی.»
این فعال اقتصادی اعتقاد دارد که افزایش بهای ارز رسمی بیش از همه به نفع دولت است، اما بانک مرکزی و دولت محافظه‌کارانه عمل می‌کنند و شهامت این کار را ندارند.
عسگراولادی با بیان این که دولت ذخایر ارزی چندانی ندارد، احتمال می‌دهد در ماه‌های آینده برای پرداخت یارانه‌های نقدی نیز دچار مشکل شود. او نگرانی از اعتراض مجلس و افزایش تورم را علت محتاط عمل کردن دولت خواند.