نارضایتی اقلیت‌های قومی از عملی نشدن وعده‌های روحانی
۱۳۹۲ آذر ۱۵, جمعه
حجت الاسلام یونسی در گفت‌وگو با روزنامه ایران (۱۱ آذر۱۳۹۲) گفته است: «برخی، اقلیت‌ها را "غیرخودی" به حساب می‌آورند و معتقدند که پست‌ها و ماموریت‌های حساس را نمی‌شود به عهده "غیرخودی‌ها" گذاشت. از نظر ما این نگاه درستی نیست که بخشی از مردم ایران را نامحرم و غیرخودی بدانیم.»
مشاور رئیس جمهوری افزود: «در حد معاون کل و معاون وزیر اقداماتی صورت گرفته است. تصمیمات دیگری نیز اتخاذ شده است که من به علت موانع و کارشکنی‌هایی که ممکن است پیش بیاید٬ نمی‌توانم بگویم». آقای یونسی عملی نشدن وعده‌های رئیس جمهور نسبت به مطالبات اقوام را به مقاومت "تندروهای مذهبی و ناسیونالیست‌ها" نسبت داده است.
گرچه گفته می‌شود که هنوز برای ارزیابی عملکرد دولت اعتدال در حوزه اقوام و اقلیت‌ها باید کمی بیش از صد روز صبر کرد اما انتصاب استاندارهای غیربومی در مناطق قومی سبب شکایت و گله‌مندی نمایندگان اقلیت‌ها شد.
احتمال تغییرنظر نظام نسبت به اقوام
حجت‌الاسلام عظیمی قدیم، یک روحانی آذری ساکن شهر قم که در مسائل اقوام هم صاحب‌نظراست به دویچه وله گفت: «خود نظام بدون شعارهای دکتر روحانی فکر می‌کنم به این نتیجه رسیده باشد که در سیاست اقوام خود تعدیل کند.»
آقای عظیمی قدیمی می‌افزاید: «ده سال پیش وقتی آقای روحانی در شورای عالی امنیت ملی کشور بودند سیاست‌های سفت و سختی را نسبت به اقوام داشتند. اما حالا نسبت به این سیاست‌ها تعدیل‌هایی دارند و خود نظام هم این سیاست را در آن زمان داشت. اظهارات یونسی هم نشان می‌دهد نگاه‌‌ها تغییر می‌یابد. به نظر می‌رسد که اقوام توانستند ندای واقعی خود را به گوش مسئولان و روشنفکران برادران فارس برسانند و سیاست تعدیل فقط مربوط به روحانی، یونسی نیست بلکه مربوط است به کل نظام.»
چرا استانداران بومی در مناطق قومی تعیین نشدند
اما چرا این "سیاست تعدیل" در انتصاب استانداران مناطق قومی کشورعمل نکرد و تاثیری نداشت و عملا وعده‌های روحانی تا کنون اجرا نشده است؟
عظیمی قدیم به این پرسش دویچه وله چنین پاسخ می‌دهد: «بسیاری از شعارهای روحانی نیاز به زمان دارد تا اجرا بشود و ممکن است که برخی از این شعارها اجرا هم نشود. روحانی ممکن است در بین اقوام کشور آرای بیشتری از مناطق مرکزی فارس‌زبان کشور داشته است ولی حقیقتا رای ایشان در میان اقوام بیشتر هم بوده باشد، کاندیدای اقوام نیستند. اگر ما دمکراسی بیشتر و کامل‌تری داشتیم نوبت به آقای روحانی نمی‌رسید که حالا ما فکر بکنیم که شعارها و وعده‌هایش را می‌تواند اجرا کند یا خیر؟»
الآن انتظارمان بیشتر نیست و تا این اندازه است که کسی بهتر از رئیس جمهور پیشین است. اما اگر رئیس جمهورهمان طور که مشاور ایشان هم گفته در مقابل تندروهای مذهبی و ناسیونالیست‌‌های افراطی مخالفت کند، قادر است سیاستش را اعمال کند و مشکلات قومیت‌ها را حل کند.»
به نظر این کارشناس امور قومیت‌ها در صد روزه اخیر با مشکلات اقوام، به صورت امنیتی برخورد شده است و نه فرهنگی. وی تاکید می‌کند: «در میان تدابیر امنیتی ما صرفا گوشه‌ای از حقانیت خود را و حرفمان را به گوش مسئولین رساندیم و اندک اندک در حال جواب دادن هستند و اگر می‌توانستیم بیشتر مطرح کنیم بیشتر جواب می‌گرفتیم. بازهم امیدواریم مسئولین نظام بجای ترسیدن از تندروهای مذهبی و ناسیونالیست‌ها از آینده مملکت‌مان و نگرانی‌های واقعی کشورمان بترسند.»
استفاده ابزاری از آرای اقوام
حاجی مراد گنبدی، تحلیل‌گر مقیم شهر گنبد کاووس گرچه با بخشی از صحبت‌های حجت‌الاسلام عظیمی قدیم موافق است، نظر دیگری را مطرح می‌کند و می‌گوید: «مردم ترکمن صحرا احساس می‌کنند که با آرای آنها بازی شده است. آنها در سال ۱۳۷۶ هم با شعارهای "جامعه مدنی و ایران برای همه ایرانیان" به آقای خاتمی رأی داده بودند و بیشترین آرا را به سبد آرای آقای خاتمی ریختند. اما به آرای آنان توجهی نشد.
الآن هم به آقای روحانی رای دادند و با وجودی که ایشان پای یک بیانیه‌‌ی ۱۰ ماده‌ای در زمینه حفظ حقوق اقوام را امضا کردند، ترکمن‌ها در عمل چیزی نصیبشان نشده است. هنوز مسئولین نظام به ضرورت احترام به شأن اقوام پی نبرده‌اند. این مسئله از موضوع فعالیت‌های هسته‌ای کم‌اهمیت‌تر نیست. چرا که اقوام اگر به این نظام اعتماد می‌کنند نظام هم باید در قبال آن حقوق آنان را به رسمیت بشناسد.»
این تحلیل‌گر امور اقوام از استان گلستان در ادامه خاطرنشان می‌کند: «فعالان مدنی ترکمن‌صحرا که برای رسیدن آقای روحانی به کاخ ریاست جمهوری از جان و دل مایه گذاشتند و ترکمن‌ها را مجاب به رأی دادن به آقای روحانی کردند، سرخورده و مأیوس و همچنین خشمگین هستند. مردم از ما می‌پرسند چطور وقتی بحث رأی دادن می‌شود همه ایرانی هستیم ولی وقتی صحبت از حقوق ما می‌شود ما نامحرم تلقی می‌شویم. این سئوالی است که ما از روحانی، یونسی و استاندار گلستان داریم.» (در این رابطه بخوانید: علی یونسی دستیار ویژه روحانی برای اقلیت‌ها چه خواهد کرد؟)
حامیان احمدی‌نژاد در فرمانداری‌های شهرستان‌ها
به گفته آگاهان به امور قومیت‌ها فشار "تندروهای مذهبی و ناسیونالیست‌ها" از کابینه دولت به شهرستان‌ها و مناطق قومی کشور نیز سرایت کرده است. در مناطق قومی و نواحی کشور در بسیاری از پست‌های اداری مانند فرمانداری‌ها، یاران محمود احمدی‌نژاد ابقا شدند و یا دوباره به قدرت باز گشته‌اند. به گفته آنان نگاه امنیتی به مشکلات اقوام باعث شده که دولت مقاومتی در مقابل ادامه فعالیت و یا ابقای تیم سابق احمدی‌نژاد در این مناطق نداشته باشد.
یکی از مسئولان ستاد روحانی در استان گلستان در گفت‌وگو با "دویچه وله" تائید کرد که مردم در این استان نگران انتصاب دوباره‌ی حامیان احمدی‌نژاد هستند. وی تاکید می‌کند پست‌هایی در سطح استانداری به ترکمن‌ها تعلق نگرفت. حتی معاون استانداری هم از میان ترکمن‌ها برگزیده نشد. اما قرار شده است که فرمانداران سابق حامی احمدی‌نژاد دوباره منصوب شوند.
نامه جمعی از فعالان سیاسی گنبد کاووس
یک مسئول ستاد انتخاباتی روحانی در استان گلستان که نخواست نامش فاش شود به "دویچه وله" گفت: «بعد از انتشار خبرانتصاب فرمانداران سابق حامی احمدی‌نژاد در این استان جمعی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب و حامیان دولت روحانی با نوشتن نامه به استاندار، جمع‌آوری امضاء ،انتشار بیانیه و مقاله تلاش کردند، نگرانی خود را به گوش مسئولین برسانند.»
وی تاکید می‌کند از استاندار گلستان انتظار داریم تسلیم فشارها نشود و در ترکیب فرمانداری گنبد از نیروهای فعال و بومی ترکمن، به عنوان "فرماندارعدالت" که اساس سیاست است، استفاده کند.
روز پنجشنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۲ در این رابطه نامه جمعی از فعالان سیاسی گنبد کاووس به استاندار استان گلستان نیز در بسیاری از رسانه‌های محلی انتشار یافت که در آن اعتراض شده است که فرماندار جدید نباید از میان حامیان محمود احمدی‌نژاد انتخاب گردد.
در بخشی از این نامه آمده است: «سخن از بهره‌مندی نیرویی در سطح فرمانداری ویژه شهرستان گنبدکاووس که معاونت آن استانداری هم محسوب می‌گردد، به میان است که نه همدل با دل مردم بلکه همراه با گذشتگانی است که ملت رای به تغییرشان دادند و جدای از آن نیرویی غیربومی است.»