مناسبات آلمان و اسرائیل ۵۰ ساله شد
۱۳۹۴ اردیبهشت ۲۱, دوشنبه
رولف پاولز نخستین سفیر آلمان در اسرائیل بود. او در سال ۱۹۶۵ به این کشور رفت. علیه فعالیت سیاسی او در اسرائیل تظاهراتی ترتیب داده شد و تظاهرکنندگان به سویش گوجه فرنگی لهیده پرتاب کردند. امروز اما آوی پریمور و شیمون اشتاین، سفرای پیشین اسرائیل در آلمان در بحث‌های مختلف برنامه‌های تلویزیونی از مهمانان برگزیده دائمی به حساب می‌آیند.
هر دو سفیر پیشین اسرائیل در آلمان هم‌نظر هستند که روابط اسرائیل و آلمان بهتر از این نمی‌توانست باشد. آوی پریمور یکی از دلایل مهم این روابط دوستانه را "ارتباط‌های انسانی خوب میان شهروندان آلمان و اسرائیل" می‌داند.
قبل از برقراری روابط رسمی سیاسی میان آلمان و اسرائیل، شهروندان دوکشور در بخش‌های مختلفی چون تحقیق و علم به همکاری پرداختند و همین روابط انسانی پایه‌هایی نیرومند برای برقراری روابط سیاسی بعدی میان دوکشور ایجاد کرد.
در ابتدا انستیتوی ویتسمان در شهر رخووت در ۲۰ کیلومتری جنوب کلان‌شهر تل آویو و موسسه علمی ماکس پلانک آلمان در دهه ۱۹۵۰ همکاری‌های تحقیقاتی خود را آغاز کردند. در سال ۲۰۱۲ میلادی نیز انستیتوی مشترکی به نام مرکز ماکس پلانک-ویتسمان برای تحقیقات باستان‌شناسی و انسان‌شناسی تاسیس شد و همکاری‌های میان دوکشور را تعمیق بخشید.
اسرائیل عاشق برلین و برلین عاشق فرهنگ اسرائیل
دو کشور آلمان و اسرائیل در زمینه مبادلات فرهنگی رابطه‌ای عمیق یافته‌اند. شهروندان دوکشور علاقمندی شدیدی نسبت به هنر، ادبیات، فیلم و موسیقی دیگری دارند. نویسندگان دوکشور به طور مرتب با یکدیگر دیدار و گفت‌و‌گو می‌کنند. فستیوال‌های مشترک فیلم، نمایشگاه‌های مختلف و نمایشگاه‌های نقاشی از جمله‌ی دست آوردها در این زمینه هستند.
اکنون بسیاری از هنرمندان اسرائیل در برلین زندگی می‌کنند. آن‌ها دیگر جزئی از فرهنگ این شهر شده‌اند. رودولف درسلر، سفیر پیشین اسرائیل در آلمان در این باره می‌گوید: «پایتخت آلمان جاذبه‌ای برای هنرمندان اسرائیل شده است.»
تخمین زده می‌شود که حدود ۲۰هزار اسرائیلی در برلین زندگی می‌کنند. هادر براون یکی از این افراد است. او که ۲۷ ساله است به طور داوطلب در وانزه-ویلا کار می‌کند؛ نمایشگاهی دائمی در باره تاریخ طرح و اجرای نابودی یهودیان در اروپا.
هادر براون از تجربیات خود در آلمان می‌گوید: «وقتی در آلمان می‌گویم اسرائیلی هستم، آلمانی‌ها در جواب می‌گویند: تل آویو جذاب‌ترین شهر جهان است و وقتی در اسرائیل به مردم می‌گویم در برلین زندگی می‌کنم، می‌گویند برلین بهترین شهر جهان است.»
همه‌ساله هزاران شهروند جوان آلمان از اسرائیل دیدن می‌کنند. آن‌ها یا به صورت گردشگر یا در جریان طرح تبادل دانش‌آموز به این کشور می‌روند. آلمان و اسرائیل از سال ۱۹۶۹ طرحی را برای تبادل جوانان دوکشور تصویب کرده‌اند. سفارت آلمان در اسرائیل اعلام کرده که سالانه بیش از ۹ هزار جوان دوکشور در این طرح ثبت نام می‌کنند.
"آلمان آخرین دوست واقعی ماست."
روابط سیاسی میان دو کشور آلمان و اسرائیل دوستانه و برمبنای اعتماد دوجانبه استوار شده است. اعضای دولت دوکشور در روندی سالانه با یکدیگر دیدار و گفت‌و‌گو می‌کنند.
فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان، در باره این دیدار می‌گوید: «ما یک بار در سال دور میز بزرگی می‌نشینیم و پروژه‌های مختلفی را برنامه‌ریزی می‌کنیم. در جریان این گفت‌وگوها می‌خندیم و گاهی نظر مخالف می‌دهیم، درست کاری را می‌کنیم که دوستان دیرین می‌کنند.»
وزیر امور خارجه آلمان در ادامه می‌گوید: «روابط میان کشوری که بن گوریون با جرات بوجود آورد و کنراد آدناور رهبری کرد بارآور شده است. این روابط تنها محدود به دوکشور اسرائیل و آلمان نیست و از مرزهای دوکشور فراتر رفته است. دوکشور به طور مثال همواره باهم در محافل بین‌المللی علیه یهودی‌ستیزی و نژادپرستی مبارزه می‌کنند.»
حزب سوسیال دمکرات آلمان که فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان، عضو آن است، رابطه‌ای عمیق با چندین دهه سابقه با حزب کار اسرائیل دارد. میخال بیران، عضو این حزب و نماینده کنست، مجلس نمایندگان اسرائیل است.
این عضو جوان کنست هفته گذشته در شهر برلین در باره روابط دوکشور گفت: «آلمان دوست واقعی اسرائیل است.» او در ادامه گفت ۳۰ سال پیش اسرائیل در میان کشورهای غرب دوستان و حامیان فراوانی داشت، اما این کشور اکنون بسیار منزوی شده است.
میخال بیران بر این نظر است که دولت و احزاب ائتلافی در آن همواره می‌کوشند ارتباط‌‌شان را با گروه‌های راست افراطی اروپا افزایش دهند. بیران می‌گوید تنها آلمان دوست وفادار اسرائیل باقی مانده است و "دوستی ما مبنایش ارزش‌های مشترکی چون برابری و صلح است."
آلمان در اسرائیل محبوب‌تر از اسرائیل در آلمان است
اما همواره مشکلاتی نیز بر سر راه دوستی میان دوکشور بوجود می‌آید. فیلیپ میسفلدر، سخنگوی روابط خارجه‌ی حزب دمکرات مسیحی آلمان هفته گذشته در یکی از برنامه‌های فراکسیون حزب‌اش از حادثه‌ای خبر داد که در یک استادیوم فوتبال در برلین رخ داده بود. او گفت یک مامور پلیس این استادیوم در جریان بازی اجازه نداد تماشاگران پرچم اسرائیل را به اهنزاز درآورند.
فیلیپ میسفلدر، سخنگوی روابط خارجه ی حزب دمکرات مسیحی آلمان، این حادثه را نشانی منفی دانست که جامعه باید در مقابل آن موضع‌گیری کند و چنین حوادثی نباید در آینده در آلمان تکرار شوند.
بنیاد برتلزمن در تحقیقی اعلام کرده که بسیاری از آلمانی‌ها هرچه بیشتر از اسرائیل فاصله می‌گیرند. نتایج یک نظرخواهی این بنیاد نشان‌دهنده آن است که دو- سوم شهروندان اسرائیل نظری مثبت نسبت به آلمان دارند.
این نسبت در ارتباط با شهروندان آلمان اما متفاوت است، زیرا ۶۲درصد آلمانی‌ها نظری منفی نسبت به اسرائیل دارند. حتی ۶۵ درصد آلمانی‌ها موافق فراموشی رویدادهای گذشته در ارتباط با یهودیان در این کشور هستند.
خانم کاترین گورینگ اکارت، رئیس فراکسیون حزب سبزهای آلمان، بر این نظر است که گذشته را هیچ‌گاه نباید فراموش کرد و این امر "ارثیه‌ای مهم است که باید به یاد داشت و به نسل‌های بعد نیز سپرد".