مصوبه منع صدور ویزا برای ابوطالبی به امضای اوباما رسید
۱۳۹۳ فروردین ۳۰, شنبهباراک اوباما، رئيس جمهوری آمریکا با امضای لایحهای به مخالفت با صدور ویزا برای حمید ابوطالبی، نماینده جدید ایران در سازمان ملل متحد، پشتوانه قانونی داد. قانون تازه به طور مستقیم به ابوطالبی مربوط نمیشود، اما با ایجاد شرایط سختگیرانه برای اعطای ویزا به سفرای خارجی و نمایندگان کشورها در سازمان ملل متحد، راه ورود او را به آمریکا میبندد.
اعضای کنگره آمریکا با تنظیم لایحهای از دولت خواسته بودند که برای حمید ابوطالبی، نماینده معرفی شده ایران برای حضور در سازمان ملل متحد، روادید صادر نکند. رئیس جمهوری آمریکا با امضای لایحه به این تقاضا قدرت اجرایی داد.
باراک اوباما روز جمعه (۱۸ آوریل/ ۲۹ فروردین) هنگام امضای لایحه گفت که با کنگره همنظر است که افرادی که در فعالیتهای ضد آمریکایی شرکت داشتهاند، نباید در "خاک آمریکا از مصونیت دیپلماتیک بهرهمند شوند."
پیش از آن که لایحه به امضای رئیس جمهوری برسد نیز دولت آمریکا نشان داده بود که قصد ندارد برای حمید ابوطالبی ویزای ورود صادر کند. جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، جمعه گذشته (۲۲ فروردین) گفته بود: «با توجه به نقش آقای ابوطالبی در حوادث سال ۱۹۷۹، دادن روادید به او غیرقابلقبول است.»
بر اساس "توافقنامه مقر سازمان ملل متحد" که بین این سازمان و ایالات متحده، به عنوان کشور میزبان، به امضا رسیده، دولت آمریکا مجاز نیست در فعالیت دیپلماتها و میهمانان سازمان ملل متحد مانعی ایجاد کند.
بر همین پایه، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی موضع آمریکا را مغایر قوانین بینالمللی دانست و با استناد به توافقنامه یادشده شکایتی به کمیته مربوطه در سازمان ملل متحد ارائه داد. (بیشتر بخوانید: استمداد ایران از بان کی مون برای حل مناقشه ابوطالبی)
کارزار سیاسی علیه ابوطالبی
اعضای مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه (۱۰ آوریل) به صورت جمعی خواهان جلوگیری از ورود حمید ابوطالبی به خاک آمریکا شدند. پیش از این سنای آمریکا نیز روز دوشنبه (۷ آوریل) چنین لایحهای را تصویب کرده بود.
اعضای کنگره ایالات متحده با تنظیم لایحهای از رئیس جمهور خواستند که از اعطای ویزا به سفیر پیشنهادی جمهوری اسلامی برای نمایندگی در سازمان ملل متحد، جلوگیری کند.
نمایندگان کنگره به قانونی استناد کردند که میگوید افرادی که "در فعالیتهای تروریستی، جاسوسی یا تهدید علیه امنیت ملی آمریکا" شرکت داشتهاند، حق ورود به خاک آمریکا را ندارند.
حمید ابوطالبی، معاون سیاسی دفتر رئیس جمهوری ایران، در اوایل انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹) عضو گروه "دانشجویان پیرو خط امام" بود که در حمله به سفارت آمریکا در تهران در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ و گروگان گرفتن دیپلماتهای آمریکایی دست داشت. در ماجرایی که به بحرانی عمیق در روابط میان ایران و آمریکا منجر شد، ۵۲ تن از کارکنان سفارت به مدت ۴۴۴ روز در اسارت ماندند.
حمید ابوطالبی گفته است که به عنوان مترجم با گروه "دانشجویان پیرو خط امام" همکاری داشته اما نقشی مستقیم در گروگانگیری نداشته است.
کاخ سفید در عدم صدور ویزا برای ابوطالبی لحنی آشکارا آشتیجویانه داشت و مراقب بود که این موضوع به فضای تفاهمی که به تدریج با جمهوری اسلامی شکل میگیرد، آسیب نزند.
اختلاف نظر بر سر نماینده پیشنهادی جمهوری اسلامی برای سازمان ملل در مقطعی پیش آمده که ایران و آمریکا پس از مدتها قطع رابطه تا مرز دشمنی، از چند ماه پیش در گفتوگوی مستقیم قرار گرفته و میکوشند به توافقی در مورد مناقشه هستهای ایران دست یابند.
با تکیه بر شرایط تازه است که برخی از دولتمردان و محافل سیاسی، از اعطای ویزای ورود به حمید ابوطالبی دفاع میکنند.
جیمی کارتر، که در زمان گروگانگیری کارکنان سفارت آمریکا در تهران رئیس جمهور ایالات متحده بود، در مصاحبهای با تلویزیون بیبیسی در پاسخ به این سئوال که آیا دولت آمریکا باید به فردی که در گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی در تهران شرکت داشت ویزا بدهد، گفت که امیدوار است که چنین شود.
رئیس جمهوری پیشین آمریکا گفت: «دلیلی نمیبینم که از خدمت این فرد در سمت نماینده رسمی ایران جلوگیری شود» و افزود: «باید در نظر داشته باشید کسانی که در سال ۱۹۷۹ گروگانگیری کردند، دانشجویان دانشگاه و افراد جوان بودند و فکر نمیکنم ۳۵ سال پس از آن، باید همچنان آنان را برای آن عمل مجرم بدانیم.»