مایا پلیستسکایا، بالرین سرشناس قرن بیستم درگذشت
۱۳۹۴ اردیبهشت ۱۳, یکشنبه
ولادیمیر یورین، رئیس تئاتر بولشوی، با اعلام خبر درگذشت مایا پلیستسکایا Maya Plisetskaya گفت: «قلب او از تپیدن بازایستاد. همسرش به من زنگ زد و این خبر را گفت. او دچار یک حمله شدید قلبی شده بود. پزشکان برای زنده نگهداشتن وی جنگیدند اما نتوانستند او را نجات دهند.»
میخائیل شویدکوی، سیاستمدار و منتقد هنری سرشناس روسیه، مایا پلیستسکایا را "رقصنده و هنرمندی الهی و پرشور" توصیف کرد و درگذشت او را "ضایعهای دردناک" خواند. به گفته وی روسیه عزادار "زن و هنرمندی بزرگ" شده است.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه نیز به خانواده این بالرین روسی تسلیت گفت.
دستیابی به بالاترین جایگاه در باله
مایا پلیستسکایا روز ۲۰ نوامبر ۱۹۲۵ در شهر مسکو و در خانوادهای یهودی متولد شد. او در فاصله سالهای ۱۹۴۳ تا ۱۹۸۹ مجموعهای از نقشهای مهم را در تئاتر بولشوی که از مشهورترین تالارهای جهان برای هنرهای باله و اپرا به شمار میرود، بازی کرد.
مایا پلیستسکایا در اصطلاح حرفهای رقص باله، "رقصنده اصلی" (Prima ballerina) بود. وی در زمان اتجاد جماهیر شوروی یکی از دو رقصنده در کل کشور به شمار میرفت که موفق به کسب عنوان "Prima ballerina assoluta" شده بود.
رقصنده اصلی بالاترین جایگاهی است که یک بالرین میتواند به آن دست یابد و کسب این عنوان کاری بسیار دشوار است. مایا پلیستسکایا با هنرنمایی در بالههای "دریاچه قو" و "زیبای خفته" به شهرت جهانی رسید. او یکی از سرشناسترین بالرینهای قرن بیستم به شمار میرفت.
او در طول بیش از ۶۰ سال فعالیت حرفهای موفق شد تا افتخارات متعددی را نیز در زمینه طراحی رقص از آن خود کند. مایا پلیستسکایا در سالهای پایانی عمر، همراه با همسرش میان مسکو، محل زندگیاش و شهر مونیخ آلمان در رفتوآمد بود.
فرزند "دشمنان ملت"
هر چند استعداد چشمگیر مایا پلیستسکایا در رقص باله در همان سالهای نخستین زندگیاش کشف شد، اما با این حال کارنامه هنری این رقصنده مشهور پیچ و خمهای فراوانی داشت.
وی در سال ۱۹۳۸ و در دوران خفقان دیکتاتوری ژوزف استالین بر شوروی پدرش را از دست داد. پلیستسکایا تازه زمانی که ۵۲ ساله شده بود، دریافت پدرش اندکی پس از بازداشت تیرباران شده است.
در سن ۱۱ سالگی مادر وی که هنرپیشهای مشهور در شوروی به شمار میرفت، به قزاقستان تبعید شد. پلیستسکایا که از سوی مقامات شوروی به "دختر دشمنان ملت" شناخته میشد، تازه شش سال پس از مرگ استالین توانست برای نخستین بار همراه با تئاتر بولشوی در قالب یک تور باله به آمریکا سفر کند. او در آن زمان ۳۴ سال داشت.
مایا پلیستسکایا رقصندهای با اراده و سرسخت بود که چندین مرتبه با بوروکراسی اتحاد جماهیر شوروی درافتاد. از جمله این موارد استفاده از طراحی رقص موریس بژار، رقصنده ممتاز فرانسوی، در یکی از بالههای تئاتر بولشوی بود؛ کاری که چندان به مذاق برخی از مقامهای فرهنگی شوروی خوش نیامد. بژار بعدها یکی از بالههای خود به نام "Ave Maja" را به مایا پلیستسکایا تقدیم کرد.
مایا پلیستکایا خود در سال ۲۰۰۵ و در سن ۸۰ سالگی در کاخ کرملین این باله را اجرا کرد.