صنایع مس، نماد ناکامی فوتبال دولتی در ایران
۱۳۹۳ فروردین ۲۳, شنبهتیمهای پر تعداد دولتی در فوتبال ایران برای جلب تایید کنفدراسیون فوتبال آسیا، ناگزیر به تشکیل هیئت مدیرههای صوری و انکار وابستگی خود به دولت هستند. در این بین، مس کرمان تیمی پر هزینه بود که مسیر سایر تیمهای وابسته به صنایع ملی مس ایران را طی کرد.
مجتبی تقوی سرمربی و بیژن طاهری مربی مس در همان آغاز فصل، انصراف دادند. محمود یاوری که رکورددار جایگزینی وسط فصل است هم زیاد دوام نیاورد. رفت و آمد پرویز مظلومی نیز کوتاه بود و سرانجام لوکا بوناچیچ به نمایندگی از مربیان قبلی، مس را روانه دسته اول کرد.
ثمره سالها هزینه در عالیترین سطح فوتبال ایران، سقوطی بود که مشخص نیست با فشردگی رقابت در لیگ دسته اول تا کی استمرار داشته باشد.
بازیکنان برزیلی مانند آدریانو آلوز، ادینیو، جونینو و پائولو زالترون از برزیل و یان فیت از استرالیا. مربیانی مانند لوکا بوناچیچ، میروسلاو بلاژویچ، والتر گومز کلمبیایی و فلمینگ دانمارکی فهرستی طولانی را تشکیل میدهند که در سالهای اخیر، بودجه ارزی هنگفتی را از خزانه دولت خارج کردهاند.
جلوگیری از واریز مبالغ میلیاردی به حساب فوتبال ایران آنهم بدون حسابرسی، درخواست بسیاری از شهروندان ایرانی است. به نحوی که عادل فردوسیپور نیز در برنامه این هفته ۹۰خطاب به علی دایی گفت وقتی قرار است مردم از حق یارانه ۴۵ هزار تومانی خود بگذرند، این انتظار درباره مبالغ هنگفت قراردادهای فوتبالیستها نیز وجود دارد.
تمام مسهای ناکام
مس کرمان تنها تیم صنایع مس ایران نیست و تیمهای فراوانی با نام مس که عمدتاً هم در استان کرمان هستند در فوتبال ایران فعالیت میکنند.
مس سرچشمه پس از یک فصل حضور در لیگ برتر با قرار گرفتن در رده آخر به لیگ آزادگان سقوط کرد. همان رتبه و سرنوشتی که برای مس کرمان هم تکرار شد. تیم پر هزینه مس سرچشمه سرانجام امتیاز خود را به تیم بخش خصوصی "پدیده" مشهد فروخت.
در فوتبال لیگ دسته سه کشور، تیمی به نام مس شهربابک حضور دارد. باشگاه مس سونگون هم در رقابتهای لیگ دسته دوم بازی میکند، تیمی که به جرم تبانی با استیل آذین، از سوی فدراسیون فوتبال محکوم شد در یک دسته پایینتر بازی کند.
مس رفسنجان هم در دسته اول رقابت میکند. پرسش اینجاست که چه ضرورتی وجود دارد تا یک باشگاه دولتی در شهرستان رفسنجان، بازیکن نیجریهای و برزیلی به خدمت بگیرد؟
هواداران فوتبال در استان کرمان به نشانه اعتراض میپرسند، پیامد این هزینههای میلیاردی برای فوتبال استان چه بوده؟ چند بازیکن بومی پرورش یافتند و به فوتبال ایران معرفی شدند؟
بیاعتنایی باشگاههای پرتعداد مس در استان کرمان را میتوان با فولاد خوزستان مقایسه کرد که سالهاست به خودکفایی رسیده و بسیاری از بازیکنانش در رده بزرگسالان، محصول خود همین باشگاه در ردههای سنی پایه بودهاند.
اما پاسخ مدیران مس به نارضایتی شهروندان کرمانی چیست؟ اکبر ایرانمنش در برنامه ۹۰ گفت: «معترضین به مدیریت مس، افرادی هستند که از باشگاه باج میخواهند و ما قبلاً هم به آنها گرمکن ورزشی دادهایم و به سفر مشهد فرستادهایم.»
با وجود پایان لیگ برتر فوتبال ایران، کشمکش بین مدیران دولتی و منتقدان پرشمار آنها تمام نشده. اما آنچه در امتداد لیگ برتر رخ داد، ضرورت خروج دولت از دایره تیمداری بود. مشخص است که دولت در فصل آینده با همین روند نخواهد توانست پرسپولیس، استقلال یا تیمهایی مانند مس را اداره کند. کما اینکه با صراحت نیز اعلام کرده قصد واگذاری باشگاهها را به بخش خصوصی دارد.
خصوصی شدن باشگاهها به معنای محو تیمهایی مانند مس نیست. مجموعه باشگاههای مس در کرمان و استانهای مختلف، همچنین تیمهای نفت، فولاد و سایر کارخانجات دولتی میتوانند همچنان در عرصه ورزش فعالیت کنند اما نه به صورت مستقیم، بلکه در غالب حامیان مالی تیمهای مختلف.