شهر باستانی پالمیرا در سوریه در خطر نابودی

در اعماق صحرای سوریه ویرانه‌های شهر باستانی پالمیرا قرار دارد؛ شهری که زمانی به خاطر ثروت، بازرگانی و درختان نخل‌اش شهرت فراوانی داشت. کاروان‌ها سال‌های متمادی از این شهر می‌گذشتند تا به راه ابریشم برسند. بعدها دوران این شهر به سر آمد و شن و ماسه‌ی صحرا آن را پوشاند. پالمیرا از طرف یونسکو، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، به عنوان میراث فرهنگ جهانی شناخته شده است.

معبدی برای بزرگ‌ترین خدای بین‌النهرین. شهروندان پالمیرا در نخستین سده پس از میلاد دست به کار ساختن معبدی برای خدای "بعل" به سبک رومی‌ها شدند. مخارج ساخت این معبد را امپراتوری روم پرداخت کرد. این اقدام برای قدردانی از مردم این شهر به خاطر الحاق به امپراتوری روم بود. ستون‌های این معبد در جریان جنگ داخلی سوریه به شدت آسیب دیده‌اند. جای گلوله‌ها بر ستون‌های معبد نمایان‌اند.

حدود یک کیلومتر طول مسیری با ستون‌های عظیم است که در قرن دوم میلادی بهره‌برداری شد. دروازه هادریان که به افتخار هادریان امپراتور روم ساخته شده، آغاز این مسیر طولانی است. ساخت این مسیر با سبک معماری رومی- یونانی است که در آن ایام بسیار رواج داشت.

بنای چهاروجهی یا تتراپیلون در چهارراهی در پالمیرا قرار دارد. چهار بنای چهار ستونه بلند و باریک از جنس سنگ گرانیت قرمز که از معادن اسوان به این منطقه آورده شده‌اند. این چهار بنا سرپوشیده‌اند. در گذشته در میان هر یک از بناهای چهار ستونه مجسمه‌هایی قرار داشتند. امروزه تنها یکی از ستون‌ها آنتیک است و بقیه در دوران‌های بعد ساخته شده‌اند.

شامین- بعل نام خدای باد بود. جالب این که معبد خدای باد بیشتر از دره قبرها، در انتهای مسیر ستون‌ها، از آسیب باد و طوفان‌های صحرایی در امان مانده است. گفته می‌شود فنیقی‌های مهاجری که بعدها بر پالمیرا مستقر شدند، این معبد را ساخته‌اند. زمان دقیق ساخت معبد شامین- بعل مشخص نیست.

پالمیرا تحت تاثیر شدید شهرهای یونانی-رومی بود. میدان‌‌هایی با ستون‌های بلند، معادن آب‌های معدنی یا آمفی تئاتر مشخصه شهرهای یونانی- رومی بودند که در پالمیرا نیز یافت می‌شدند. بر روی این صحنه نمایش که جلوی کاخ قرار داشت نمایشنامه‌های شرقی اجرا می‌شدند. از این مکان همچنین برای جنگ حیوانات یا مبارزه گلادیاتورها نیز استفاده می‌شد.

در این میدان بزرگ با ستون‌های بلند افرادی از قشرهای حاکم در پالمیرا تجمع می‌کردند. مجسمه قهرمانان این سرزمین نیز در این میدان جمع‌آوری می‌شد. در جنوب غربی این میدان آثاری از یک عمارت وجود دارد که احتمالا جلسه " شورای شهر" در آن برگزار می‌شد. در شورای شهر خانواده‌های پرنفوذ تاجران عضویت داشتند.

در جلوی دروازه‌های شهر قبرستان قرار داشت. خانواده‌های پرنفوذ مقبره‌هایی با برج‌های بلند برای اعضای خود می‌ساختند و در آن قبرهایی بود برای نسل‌های مختلف. چند مقبره تزئین شده هنوز پابرجا هستند با تابوت‌دان‌هایی از جنس سنگ برای نگهداری از جسدها.

در قرن سوم میلادی پالمیرا به اردوگاهی نظامی تبدیل شد و به تدریج دوران پرشکوه آن با شن و ماسه صحرایی ناپدید شد. هنوز بخشی از این شهر پرشکوه در زیر ماسه‌ها ناپدید است. اکنون این شهر باستانی تهدید به نابودی شده است. جریان تروریستی "دولت اسلامی" ویرانی این شهر باستانی را هدف خود قرار داده است. یونسکو، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد، نگران است که این میراث فرهنگ جهانی به کلی نابود شود.