«شمار معتادان ایران از پاکستان نیز بیشتر است»

آخرین آمار رسمی شمار معتادان در ایران حاکی از آن است که از جمعیت ۷۶ میلیونی کشور حدود یک میلیون و نیم نفر به مواد مخدر معتاد هستند. این در حالی است که مسئولان وزارت بهداشت دولت جدید جمهوری اسلامی این رقم را حدود ده میلیون نفر تخمین می‌زنند. رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر کل کشور اما شمار معتادان را حداکثر سه میلیون نفر می‌داند.

در حالی‌که چانه‌زنی بر سر آمار معتادان در ایران، میان مقامات مسئول ادامه دارد کارشناسان آسیب‌های اجتماعی این پرسش را مطرح می‌کنند که چطور آمار افراد مبتلا به بیماری فشار خون در کشور قابل ثبت است اما آمار معتادان هنوز روشن نیست.

تأکید بر "توفیقات زبانزد نظام در دنیا"

علی مؤیدی، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تأکید می‌کند که در بحث مبارزه با مواد مخدر "نظام مقدس جمهوری اسلامی دستاوردهای خوبی را به دست آورده است و در واقع یکی از شاهکارهای نظام در بحث مبارزه با مواد مخدر محسوب می‌شود."

رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر در برنامه "بررسی راه‌های مبارزه با مواد مخدر" که جمعه شب (۸ نوامبر/ ۱۷ آبان) از شبکه اول صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش شد، گفت: «توفیقات نظام مقدس جمهوری اسلامی در دنیا زبانزد همه کشورهاست.»

وی در ادامه تأکید کرد: «همه اذعان دارند که کشور ما در جنگ و نبرد با قاچاقچیان عملکرد خوبی را داشته است.»

زندان و اعدام بدون توجه به بستر اجتماعی معضل

مقامات رسمی جمهوری اسلامی همچنان بر سیاست ایجاد رعب ‌و وحشت، با بازداشت معتادان و صدور احکام قضایی سنگین از جمله اعدام قاچاقچیان مواد مخدر، برای کنترل اعتیاد پافشاری می‌کنند.

این درحالی است کارشناسان آسیب‌های اجتماعی عدم توجه مقامات مسئول به بستر اجتماعی فراهم کننده رشد اعتیاد در جامعه را یکی از نکات مهم در برخورد با این معضل می‌دانند.

به عقیده این کارشناسان پنهان‌کاری مقامات جمهوری در انتشار آمار دقیق معتادان وضعیت را پیچیده کرده است.

حمیدرضا جلایی پور، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران شمار معتادان ایران را از کشور پاکستان نیز بیشتر می‌داند. وی همزمان معتقد است که می‌توان با گروهی از دانشجویان دانشگاه تهران آمار دقیق شمار معتادان کل کشور را ثبت کرد.

مثلث بیکاری، فقر و اعتیاد

حمیدرضا جلایی پور در برنامه "بررسی راه‌های مبارزه با مخدر" از عدم توجه مقامات مسئول به بستر اجتماعی معضل اعتیاد انتقاد کرد.

این استاد جامعه‌شناسی تأکید کرد: «بزرگترین، نافذترین و پرمنبع‌ترین نهاد و سازمان‌ها در ایران برای مبارزه با اعتیاد، نهادهای حاکمیتی هستند. اما متاسفانه این نهادها از جمله صداوسیما با مانیتور و صفحه کنترل آسیب‌های اجتماعی کار نمی‌کنند.»

افزایش شمار بیکاری و گسترش فقر دو عامل اجتماعی مهم به شمار می‌روند که زمینه اعتیاد را فراهم می‌کنند. مقامات جمهوری اسلامی از انتشار نرخ دقیق بیکاری در کشور نیز خودداری می‌کنند.

با این حال تورم ۴۰ درصدی ما‌ه‌های اخیر در ایران، از گسترش بستر فقر در کشور خبر می‌دهد.

از سوی دیگر همزمان در حالیکه قیمت کالاهای اساسی رو به افزایش است قیمت برخی مواد مخدر، مانند قرص‌های روان‌گردان و مواد صنعتی کاهش یافته است.

سود ۹ هزار میلیارد تومانی قاچاق مواد مخدر

رسول خضری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی شهریور ماه سال جاری در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر ضمن تأیید کاهش قیمت برخی مواد مخدر، از دو برابر شدن آمار زنان معتاد و کاهش سن اعتیاد در کشور خبر داده بود.

این نماینده مجلس از عدم توجه کافی مسئولان به وضعیت مواد مخدر و اعتیاد در کشور انتقاد کرده بود. این در حالی است که به نقل از معاون کاهش تقاضا و مشارکت مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر، سود قاچاق و توزیع مواد مخدر در ایران دستکم ۳ میلیارد دلار (حدود ۹ هزار میلیارد تومان) در سال رسیده است.

قابل ذکر است که هزینه سالانه ناشی از اعتیاد در ایران بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد تومان، یعنی معادل کل بودجه سلامت کشور ارزیابی شده است.