حکم دادگاه کابل در پرونده فرخنده بحث برانگیز شد
۱۳۹۴ اردیبهشت ۱۶, چهارشنبهدادگاهی در کابل روز چهارشنبه (۶ آوریل / ۱۶ اردیبهشت) پس از گذشت نزدیک به پنجاه روز، چهار مرد را به جرم قتل فرخنده، زن ۲۷ ساله افغان به اعدام محکوم کرد. هشت نفر دیگر به ۱۶ سال زندان محکوم و ۱۸ نفر دیگر نیز از اتهام خود تبرئه شدند.
همین دادگاه حکم ۱۹ پلیس افغان را هم به اتهام "غفلت از انجام وظیفه" روز یکشنبه آینده اعلام خواهد کرد.
صفیالله مجددی رئیس دادگاه کابل گفت که حکم دادگاه نهائی نیست و مجرمین حق "استیناف طلبی" و فرجام خواهی دارند.
فرخنده (۱۹ مارس / ۲۸ اسفند) در شهر کابل به دست عده زيادی مرد که او را به آتش زدن قرآن متهم کرده بودند، تا حد مرگ کتک خورد و سپس به آتش کشيده شد. "کمیسیون حقیقت یاب قتل فرخنده" بعدا اعلام کرد که اتهام سوزاندن قرآن واقعیت نداشته و وی با یکی از دعانویسان مشکل داشته است.
خانواده فرخنده: دادگاه ساختگی بود
خانوداه فرخنده در اعتراض به حکم دادگاه اعلام کردند "دادگاه به شکل ساختگی و تحت فشار مقامات زورمند به هدف فریب مردم" دایر گردیده است. پدر فرخنده از دولت افغانستان خواست که مجرمین اصلی دستگیر شوند و جلسات دادگاه دوباره برگزار گردد.
بیشتر بخوانید: مجموعه مطالب در باره مسائل افغانستان
کمیسیون حقیقت یاب قتل فرخنده هم حکم آزادی ۱۸ متهم این قضیه را غیر عادلانه خواند. فعالان حقوق بشر افغان به دویچه وله گفتند:«سه تن از متهمین اصلی به نامهای پهلوان، پادشاه و محمد حسن در دادگاه حضور نداشتند.» قاضی دادگاه دستور دستگیری این مجرمین اصلی را صادر کرده است.
فعالان حقوق بشر: متهمین اصلی را محاکمه کنید!
زهرا نادری عضو مجلس نمایندگان افغانستان، که محاکمه متهمین را از نزدیک دنبال میکرد، به دویچه وله میگوید صدور حکم نهایی در مورد متهمین پرونده قتل فرخنده باید به دقت صورت بگیرد، در غیر این صورت باور مردم نسبت به نهاد های قضایی از بین میرود و احتمال تکرار چنین حوادثی بیشتر خواهد شد.
اما به نظر زهرا نادری مهمترین مسئله پرونده فرخنده بحث پیرامون مسائل حقوق بشری چون "حکم اعدام" نیست، بلکه محاکمه پلیس و افراد نیروهای امنیتی هست که در این ماجرا دخیل بودهاند. وی در این رابطه توضیح می دهد که فشار و چالشهای سیاسی باعث شده است محاکمه نیروهای امنیتی و پلیس افغانستان به تاخیر بیافتد.
گالری عکس: افغانستان علیه قتل فجیع فرخنده به پا میخیزد
این نماینده مجلس افغانستان اضافه میکند: «اگرما خواستار اجرای عدالت واقعی در جامعه افغانستان باشیم، نباید بین شهروندان عادی و پلیس تفاوت قائل شویم. من فکر میکنم نسبت به حقوق شهروندان و متهمین عادی کمی با عجله برخورد شد. اشخاصی مثل پهلوان، پادشاه و محمد حسن متهمین اصلی در این دادگاه حضور نداشتند. ما نگرانیم، اما همه نگاهها به حکمی است که قرار است در روز یکشنبه هفته آینده درباره مسئولین پلیس صارد شود. قوه قضائیه باید با قاطعیت برخورد کند. ما در سه دهه گذشته عدالت را در این سرزمین گم کردیم و حالا می خواهیم قوه قضائیه عدالتی را اجرا کند که مردم به آن باور داشته باشند.»
خانم زهرا نادری همچنین تاکید دارد: «من به لحاظ حقوق بشری شاید یک دیدگاه دیگری در باره حکم اعدام داشته باشم، ولی در رابطه با جزای قاتلین فرخنده کاملا روشن فکر میکنم. ما میخواهیم که در کشورمان حاکمیت قانون پیاده شود.»
عفو بینالملل: مجازات اعدام پاسخ خشونت علیه زنان نیست
از سوی دیگر سازمان عفو بینالملل هم ضمن فجیع دانستن مرگ فرخنده، حکم دادگاه کابل در مورد متهمان را ناعادلانه توصیف میکند. در این رابطه دیوید گریفیث معاون بخش آسیا و اقیانوسیه عفو بین الملل به بخش فارسی دویچه وله میگوید قتل فرخنده در روز روشن جنایت هولناکی بود و کسانی که مسئول این عمل بودند باید محاکمه میشدند. اما مجازات اعدام پاسخی برای خشونت گسترده علیه زنان در افغانستان نیست. در واقع این خود نقض حقوق بشر به حساب میآید و حکمی که صادر شده عادلانه نیست.
معاون بخش آسیا و اقیانوسیه عفو بینالملل تاکید میکند: «اگر در این قضیه فرخنده چیز مثبتی دیده میشود همانا رشد اعتراض همگانی در تمام سطوح جامعه افغانستان، در محکومیت خشونت علیه زنان است. این یک واقعیت است که همه روزه تعداد زیادی از زنان افغانستان قربانی خشونت میشوند. ما مقامات افغانستان را سریعا دعوت میکنیم که با بنیادها و گروههای اجتماعی همکاری کرده ریشه این نوع حوادث را نشانه بگیرند و حل آنرا در راس برنامه خویش قرار دهند تا جامعه بطور تدریجی مطمئن شود که شرایط برای زنان در حال بهبودی و پیشرفت است. البته این کار بطور ساده نگرانه یعنی با فشار کوتاه مدت و انتقام گیری و اعدام حل نخواهد شد.»
امید فعالان حقوق بشر افغانستان به حکم عادلانه
وحيدالدين ارغون عضو کمسیون مستقل حقوق بشر افغانستان هم میگوید حکم دادگاه کابل عادلانه نیست. اما قوه قضائیه در افغانستان مستقل است و متهمین میتوانند به حکم صادره دادگاه اعتراض کنند.
آلبوم عکس: فریاد "عدالت برای فرخنده" به شهرهای آلمان هم رسید
وی در گفت و گو با دویچه وله خاطرنشان کرد: «من از حکم اولیه خشنود نیستم و امیدوارم در مراحل بعدی محاکمه، حکمی عادلانه صادر شود. محاکمه هنوز ادامه دارد و مقصرین اصلی هنوز محاکمه نشدهاند. مسئولین پلیس که اعمال غفلت کردند، باید در داگاه محاکمه شوند. بنیادها و نهادهای حقوق بشری افغانستان فعال هستند و مدارک و اسناد در شبکههای اجتماعی فیسبوک و یوتیوب هم موجودند.»
عضو کمسیون مستقل حقوق بشری افغانستان تاکید میکند تحقق و اجرای عدالت در افغانستان بدون اجرای حکم اعدام بسیار مشکل بهنظر میرسد. اما مردم افغانستان امیدوارند دولت و نهادهای قضائی عدالت به معنای واقعی آن را اجرا کنند.