تبلور گوهر شعر در هنر ژان کوکتو
۱۳۹۳ تیر ۱۳, جمعه
ژان کوکتو ۵ ژوئيه ۱۸۸۹ در نزدیکی پاریس تولد یافت و در خانواده‌ای توانگر و بافرهنگ بزرگ شد، از نوجوانی در همه رشته‌های هنری شروع به تجربه‌ورزی کرد و در هر رشته آثاری آفرید. نخستین حوزه فعالیت او سیرک و تئاتر بود اما به زودی به رشته‌های دیگر کشیده شد.
کوکتو در آشنایی با سرگئی دیاگیلف، سرپرست "باله روس" که با گروه خود در پاریس برنامه اجرا می‌کرد، به موسیقی و طراحی باله کشیده شد و آثاری از اریک ساتی و داریوس میلو، دو آهنگساز نامی زمان، را برای باله تنظیم کرد.
در سالهای پیرامون جنگ جهانی اول که پاریس به سرپناهی برای هنرمندان مدرن از سراسر جهان بدل شده بود، کوکتو در تماس با شاعرانی مانند گیوم آپولینر و نقاشانی مانند پابلو پیکاسو و آمدیو مودیلیانی، با افق‌هایی جدید آشنا شد. او راه‌های تازه‌ای در برابر هنر مدرن قرار داد و خود دست به آفرینش کارهایی زد که الگویی برای دیگران شد.
دنیایی به رنگ شعر
کوکتو هنوز به‌نسبت جوان بود که به نام و آوازه‌ای درخور رسید و در رشته‌های گوناگون آثاری ارائه داد، اما می‌توان گفت که شعر گوهر بنیادی و عصاره ذاتی هنر او بود. در کارگاه خلاقیت او همه چیز، از موسیقی و ترانه و داستان تا نقاشی و فیلم و نمایش به شعر تبدیل می‌شد.
اورفه، خدای شعر و خنیاگری، الهام‌بخش اصلی ژان کوکتو بود که محور آفرینش هنری او نیز قرار گرفت. در هنر کوکتو اساطیر کهن با حال و هوایی تازه جان می‌گیرند و به دنیای امروز پا می‌گذارند. این به ویژه در فیلم‌های بدیع او جلوه‌ای برجسته دارد.
کوکتو که در سالهای پربار دهه ۱۹۲۰ در حشر و نشر با گروه سوررئالیست‌ها تجربه‌های گرانبهایی کسب کرده بود، با شروع کارگردانی فیلم، تمام میراث هنر مدرن را به عالم سینما منتقل کرد. او تلاش کرد برای بیان شعر در سینما راه‌هایی تازه بیابد، به عبارت دیگر سینمایی خلق کند که نه بر پایه داستان‌روایی بلکه بر پایه تصاویر شاعرانه باشد.
با خلق فیلم‌هایی مانند "خون یک شاعر" (۱۹۳۰)، زیبا و جانور (۱۹۴۶)، والدین وحشتناک (۱۹۴۸)، اورفه (۱۹۵۰) و وصیت‌نامه اورفه (۱۹۵۹) نام کوکتو به عنوان برجسته‌ترین شاعر سینما به ثبت رسیده است.
ژان کوکتو در ۱۱ اکتبر سال ۱۹۶۳ در ۷۴ سالگی درگذشت.