سیاست خارجی آلمان چقدر بجا و مناسب است

فرانک والتر شتاینمایر وزیر خارجۀ آلمان می گوید: «جهان تغییر یافته است، از اینرو مشی وزارت خارجه نیز باید تغییر کند». شتاین مایر در محفلی که به مناسبت شصتمین سالروز ایجاد "جامعۀ آلمانی برای سیاست خارجی" در برلین پایتخت آلمان فدرال برگزار شده بود، گفت: «سیاست خارجی آلمان باید از نو دقیقاً تنظیم شود، وسایل دست داشته باید بهتر به کار گرفته شوند و یک میکانیزم جدید برای غلبه بر بحران ها ایجاد گردد». او افزود که بدین منظور تصمیم گرفته است در ساختار تشکیلاتی و برخی از امور وزارت خارجه تغییراتی را وارد کند.

تعمق در مورد سیاست خارجی آلمان

شتاین مایر هنگامی که در هفدهم دسمبر سال 2013 جانشین گیدو وستروله در مقام وزارت خارجۀ آلمان شد، اظهار داشت: "اصلاحات نتیجۀ یک روند بازنگری است. ما باید به این بیاندیشیم که آیا همه امور را درست انجام میدهیم". تا آن زمان، در حکومت ایتلافی دموکرات مسیحیان و سوسیال مسیحیان با حزب دموکرات های آزاد، سیاست خارجی آلمان بیشتر در صدارت کشور تعیین و تنظیم می شد. وستروله، که با بی میلی از سیاست داخلی کشور فاصله گرفته بود، کمتر موفق گردید در سیاست خارجی کشور اش برازندگی خاص خودش را داشته باشد.

در سال گذشتۀ میلادی زیر نام «بازنگری 2014 - تعمق بیشتر بر سیاست خارجی»، یک روند بررسی سیاست خارجی در آلمان آغاز شد، که حالا با ارایۀ گزارش نهایی به پایان رسید. در این روند صحبت ها و بحث های زیادی با کارشناسان داخلی و خارجی و کارمندان وزارت خارجۀ آلمان صورت گرفت. شتاینمایر افزون بر آن در 60 همایش بزرگ در شهر های بزرگ آلمان این مسأله را با مردم کشور اش به بحث گرفت. او اما گفت که این بحث ها یک سمینار نظری باقی نمانده اند و به ویژه بحران ها ومنازعات زیاد در جهان به این بحث ها جنبۀ عملی بخشیده اند. وزیر خارجۀ آلمان گفت در حالی که سیاست خارجی آلمان، با این «بازنگری»، خودش را مورد سؤال قرار داده است، رویداد های حاد جهان آنرا به یک مرحلۀ آزمون کشانده است. شتاینمایر افزود: «ما شاید حدود 25 سال به این امید زندگی کردیم که در بخش ما در این جهان، صلح و ثبات تضمین شده است. شاید این یک خیال باطل بود. با بحران اوکرایین حالا سؤال جنگ و صلح دوباره در قارۀ ما مطرح شده است».

«جهان از هم پاشیده است»

شتاینمایر با تأسف اظهار داشت که در وضعیت کنونی جهان نمی توان انتظار داشت که یک نظم مسالمت آمیز در آن بازگردد. او گفت برعکس جهان از هم پاشیده است و سیاست خارجی آلمان باید در برابر این چالش ایستادگی کند، زیرا کمتر کشور دیگری مانند جمهوری آلمان فدرال اینگونه با جهان در پیوند نزدیک قرار دارد. به گفتۀ شتاینمایر آلمان به عنوان یک کشور بزرگ صادر کنندۀ کالا های تجارتی، بر حفظ مقررات میان کشور ها متکی است. از سوی دیگر یکی از بخش های مرکزی سیاست خارجی آلمان را حفظ و رعایت حقوق بشر تشکیل میدهد، پس آلمان نقش خود را در این راستا در سطح جهانی باید تقویت ببخشد.

برای رسیدن به این هدف دو ادارۀ وزارت خارجۀ آلمان، یکی شعبۀ کاهش تسلیحات و دیگری بخش سازمان ملل متحد، در آینده باهم مدغم می شوند. به این ترتیب کنترول تسلیحات باید به ابزار نظم چندین جانبه مبدل شود. در پهلوی آن قرار است یک بخش دیگر در چارچوب وزارت خارجۀ آلمان، برای جلوگیری از بروز بحران ها، تحکیم ثبات و پیگیری منازعات ایجاد گردد. این تغییرات قرار است در طی 18 ماه عملی گردند.