کشت و برداشت "طلای سرخ" در افغانستان رو به افزایش است

این گیاه اکنون در قسمت های غربی و جنوب غربی افغانستان کاشته می شود. در سالهای اخیر چند شرکت داخلی افغانستان زعفران تولید شده در این کشور را به بازارهای جهانی عرضه کرده اند که اکنون از شهرت خاصی برخوردار هستند. افغان زعفران یکی از این شرکت ها است . اسدالله حیدری نماینده این شرکت میگوید: «زعفران افغانستان در سال 2011 رتبه بهترین زعفران دنیا را از آن خود کر».

به گفته او زعفران هرات در سطح افغانستان بهترین زعفران تشخیص داده شده است، زیرا این ولایت از لحاظ اقلیم و نوعیت خاک، بهترین ظرفیت و استعداد تولید و پرورش زعفران را دارد. حیدری می گوید: «کمپنی ما نه تنها زعفران را کشت می کند، بلکه "از کشت تا پروسس" در قسمت کشت، پروسس و بسته بندی با دولت و سکتور خصوصی همکاری می کند. می توانم بگویم که سالانه ما بیش از 500 کیلو گرام زعفران، صادرات داری».

به گفته آقای حیدری شرکت افغان زعفران علاوه برزمین های خود شرکت، با شماری از دهقانان نیز قرار داد های چند ساله را برای خریداری زعفران عقد کرده است. حیدری می گوید که این شرکت برای دهقانان همکارش کارگاه های آموزشی کشت، نگهداری، پروسس و بسته بندی زعفران را نیز همه ساله مطابق با جدیدترین معیارها دایر می کند.

دهقانان می گویند که زعفران بدیل خوبی برای کشت کوکنار است واکثر ولایات افغانستان استعداد پرورش زعفران را دارند ولی دولت ونهاد های بین المللی تلاش کافی را برای جایگزین کردن آن به جای کوکنار نکرده اند.

آقای حیدری هم با دهقانان هم نظر است و می گوید: «زعفران در سال های اول حاصل کمتری می دهد و پس از دو تا سه سال حاصلش بالا می رود. در این مقطع زمانی دهقان نیاز به کمک و همکاری دارد. کاری که صورت نمی گیرد و اکثر آنها را دلسرد می کند. یک کیلو زعفران فعلا در بازارهای داخلی افغانستان از 1800 تا 2000 دالر خرید و فروش می شود. قبلا برای یک تعداد از طرف وزارت مبارزه با مواد مخدر توصیه شده بود که بجای کوکنار زعفران کشت کنند ولی آنها از کشت زعفران چیزی نمی دانستند و نتوانستند حاصل خوبی به دست بیاورند».

بنا بر آمار این شرکت، افراد مسلکی می توانند از یک جریب زمین یک تا یک و نیم کیلو گرام زعفران بدست بیاورند. اگر کسی 50 جریب زمین را زعفران کشت کند بیش از 150 هزا دالر عاید بدست می آورد.

صاحبان این شرکت ها می گویند که دولت شرکت های موفق اقتصادی کشور را حمایت درست نمی کند، شرکت هایی که ظرفیت آن را دارند که به زودترین فرصت زعفران افغانستان را به یک تولید ملی تبدیل کنند.

فاطمه، خانمی که در یکی از نماینده گی های فروش افغان زعفران کار می کند، می گوید: «فروش زعفران در کابل خوب است، مردم می خرند. بیشتر آنها می آیند و می پرسند که چگونه کاشته می شود و چگونه برداشت می گردد».

هلال، مردی که برای خریداری زعفران مراجعه کرده بود گفت: «افغان زعفران از نام اش پیدا است که تولید افغانستان است. زعفران افغانستان در سطح جهان زبان زد شده است و این باعث افتخار ما است من آمده ام و می خواهم که از زعفران وطنی ام را خریداری کنم».

مسولان وزارت زراعت افغانستان می گویند در سال روان خورشیدی برای دهقانان داوطلب به کاشت زعفران در 18 ولایت این کشور پیاز زعفران توزیع شده است و این برنامه برای گسترش کشت و تولید زعفران در افغانستان ادامه خواهد داشت.

اگر چه کشت، تولید و بسته بندی زعفران در افغانستان رشد داشته است، اما در این راستا نارسایی ها و موانعی هم وجود داشته است که از جمله می توان از منع صادارت پیاز زعفران از ایران به افغانستان، خرید زعفران مرغوب افغانسان و فروش آن به نام کشورهای همسایه، و همچنان تزریق زعفران بی کیفیت به بازار افغانستان را یاد آوری کرد.