آیا هنرمندان ایرانی سفرکرده به برزیل ممنوع‌التصویر شده‌اند؟
۱۳۹۳ تیر ۲۲, یکشنبه
قرار بود این هنرمندان به عنوان "یار دوازدهم" تیم ملی فوتبال ایران را در سفر به جام جهانی برزیل همراهی کنند، اما حاشیه‌های این سفر از پوشیدن شلوارک تا گرفتن "عکس‌های فانتزی" کار را بدانجا رساند که حالا پس از بازگشت، زمزمه "ممنوعالکار" شدن شماری از آنان به گوش می‌رسد.
اندکی پیش از آغاز مسابقات جام جهانی ۲۰۱۴ به میزبانی برزیل، اعلام شد که تعدادی از هنرمندان ایرانی برای حمایت و پشتیبانی تیم ملی ایران به برزیل سفر می‌کنند. قرار بود از این سفر فیلمی مستند نیز برای شبکه نمایش خانگی ساخته شود.
در ابتدا نام‌هایی همچون بهاره رهنما، الناز شاکردوست، محمدرضا گلزار، پیمان قاسمخانی، امین حیایی و سیامک انصاری مطرح شد، اما اندکی بعد این هنرمندان با گفتن اینکه به دلایل شخصی قادر به سفر نیستند، از رفتن به برزیل سر باز زدند. پس از آن نام‌های دیگری نظیر محمدرضا شریفی‌نیا، نرگس محمدی، مهراب قاسمخانی، امیر حسین صدیق و رضا یزدانی به میان آمدند و در نهایت این افراد به عنوان "یاران دوازدهم" تیم ملی راهی جام‌جهانی شدند.
اما این پایان ماجرا نبود.
"یک ریال از بیت‌المال خرج نشده"
با رسیدن هنرمندان ایرانی به برزیل این پروژه وارد مرحله تازه‌ای شد و از آنجا بود که حاشیه‌ها پررنگ‌تر شدند. انتشار عکس‌هایی از خود در شبکه‌های اجتماعی در روزهای اول اقامت در برزیل، حساسیت رسانه‌های محافظه‌کار را برانگیخت و صداهای اعتراض‌آمیز را بلندتر کرد. چگونگی تأمین هزینه سفر عمده‌ترین پرسش مطرح شده در این زمینه بود.
منتقدان با توجه به کنار کشیدن اسپانسر خصوصی‌ای که قرار بود هزینه سفر هنرمندان را بر عهده بگیرد، بودجه این سفر را پرداخت‌شده از جیب بیت‌المال می‌دانستند. شکایات تا جایی پیش رفت که وزارت ارشاد مجبور به انتشار توضیحی در مورد هزینه این سفر شد. حسین‌نوش‌آبادی، معاون پارلمانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعلام کرد که هنرمندان با هزینه‌های شخصی یا اسپانسر خصوصی به برزیل رفته‌اند و "یک ریال از بیت‌المال و از سوی وزارت ارشاد برای اعزام آنان هزینه نشده است."
او همچنین اضافه کرد: «هنرمندان ما قبل اینکه هنرمند باشند ایرانی هستند و از این حق برخوردارند که سفرهای شخصی خود را انجام بدهند.»
پرچم اشتباه، ماکت زن بیکینی‌پوش، شلوارک
در این میان انتشار دو عکس بیش از پیش این سفر را جنجال‌برانگیز کرد؛ عکسی که جابه‌جا کشیده شدن رنگ‌های پرچم ایران را بر صورت دو هنرمند (سام درخشانی و رضا یزدانی) نشان می‌دهد و عکس فانتزی دیگری که در آن محمدرضا شریفی‌نیا و نرگس محمدی در حال عکس گرفتن با ماکت زنی که بیکینی پوشیده، دیده می‌شوند.
در این بین گروهی نیز با انتقاد از اینکه این هنرمندان "نمایندگان فرهنگی" ایران هستند، نسبت به طرز لباس پوشیدن آنها ایراد گرفته و اعتقاد داشتند که پوشیدن شلوارک از سوی مردان، با فرهنگ ایرانی همخوانی ندارد.
دعوا بر سر شلوارک تا جایی بالا گرفت که مهراب قاسمخانی از نویسندگان طنز تلویزیون، روی صفحه فیس‌بوک خود نوشت: «بله، من مرتکب عمل شنیع شلوارک پوشیدن شدم. اصولا هر بار که به سفر خارج میرم و خصوصا در مناطق گرم مثل اینجا شلوارک میپوشم. جسارتا توی خونه هم همین کار رو میکنم. شاید باورتون نشه ولی توی استخر و دریا هم مایو میپوشم. با شرمندگی توی حموم حتی اون رو هم نمیپوشم. به هر حال نمیدونستم این موضوع تا این حد ارزش خبری داره که روزنامه هفت صبح که تنها روزنامه‌ای بود که تا الان میخریدم به عنوان تیتر یک عکسش رو روی جلد کار کنه.»
او همچنین خطاب به منتقدان اضافه کرده بود که وی نماینده ایران در برزیل نیست و هیچ مسئولیت سنگینی هم روی دوش خود احساس نمی‌کند: «من نماینده خودم هستم و به عنوان یه عشق فوتبال و عشق سفر اومدم که از دیدن فوتبال و یه کشور جدید لذت ببرم. در نتیجه توقع خاصی از من نداشته باشید. همونطور که وقتی شما به سفر میرید من هیچ توقعی از شما ندارم.»
به دنبال رد پا
اما ایرادها و اعتراض‌‌ها به همین جا ختم نشد. برخی از رسانه‌ها با مقایسه عکس هنرمندان در فرودگاه امام خمینی که به هنگام ترک ایران گرفته شده بود، این پرسش را مطرح کردند که چرا برخلاف این عکس، در هیچ‌کدام از عکس‌های دیگری که هنرمندان از خود در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند، ردی از حسام‌الدین نواب صفوی، یکی از هنرمندان اعزامی دیده نمی‌شود.
برخی دیگر هم می‌گفتند، چرا نام امیرحسین صدیق در فهرست هنرمندان اعزامی نبوده، اما در عکس‌هایی که هنرمندان گرفته‌اند، چهره وی دیده می‌شود.
بازگشت به خانه
ایران در مسابقات جام جهانی برزیل در مرحله اول باخت و به خانه بازگشت. با باخت ایران یاران دوازهم نیز همگی به خانه برگشتند؛ جایی که زمزمه‌های ممنوع‌الکاری چند نفر از آنان به گوش رسید.
به نوشته روزنامه ورزشی "گل"، تعدادی از این هنرمندان در روزهای اخیر به برنامه‌های مختلف تلویزیونی دعوت شده‌اند، اما خیلی زود مسئولان این برنامه‌ها در تماسی تلفنی به آنها اعلام کرده‌اند که فعلا اجازه حضور در مقابل دوربین را ندارند.
این روزنامه موضوع ممنوع‌التصویر شدن این هنرمندان را تیتر یک خود کرده و نوشته است: «برای محمدرضا شريفی‌نيا با توجه به مقبول بودنش برای نهادهای تصميم‌گيرنده در كشور چه اتفاقی می‌افتد و آيا می‌شود اين را پذيرفت كه شريفی‌نيا ديگر نتواند مقابل دوربين برود؟»
در حالی که بحث و گمانه‌زنی در مورد ممنوع‌التصویر بودن هنرمندان سفرکرده به برزیل همچنان ادامه دارد و خبر موثقی در این زمینه از سوی مسئولان سیما اعلام نشده، سایت خبر آنلاین از حضور رضا یزدانی، در یکی از ویژه‌برنامه‌‌های ماه رمضان خبر داد. این خواننده ایرانی از جمله هنرمندانی بود که به دلیل پوشیدن شلوارک مورد انتقاد قرار گرفته بود.
استمداد از "صنف گوشت‌فروش‌ها"
در همین میان جواد هاشمی، سرپرست هنرمندان اعزامی به برزیل، نیز در مورد انتشار خبرهایی در مورد ممنوعالکار شدن هنرمندان واکنش نشان داده و به خبرگزاری ایرنا گفت: «خبر ممنوعالکار شدن هنرمندان را من هم درباره ۵ یا ۶ نفر از آنها شنیده‌ام و اگر واقعی باشد واقعاً متاسفم که بگویم یعنی بابت پوشیدن شلوارک هنرمندان ما باید در تلویزیون ممنوعالکار شوند.»
اقای هاشمی اضافه کرده است که مهدی فرجی، مدیر شبکه یک سیما، به وی گفته است که هیچ‌کدام از هنرمندان به برزیل رفته در تلویزیون ممنوعالکار نیستند، اما زمانی که وی از او در مورد عدم صدور اجازه اجرای یک برنامه پرسیده، مدیر شبکه یک در جواب گفته است: «ظاهراً تلویزیون با هنرمندانی که از برزیل آمده‌اند، مشکل دارد.»
جواد هاشمی تأکید کرده است که صدا و سیما بایستی از هنرمندان اعزامی به برزیل حمایت کند: «واقعاً اگر ما این قدر بیچاره شده‌ایم که سازمان صدا وسیما هم از ما حمایت نکند، پس بگویند تا برویم سراغ صنف گوشت‌فروش‌ها تا از آنها بخواهیم از ما حمایت کنند.»