آلمان در جست و جوی نیروی کار متخصص
۱۳۸۷ مهر ۲۶, جمعه
انستیتو اقتصاد آلمان، اخیرا برای سنجش وضعیت نیروهای متخصص در بازار کار این کشور، دست به یک نظرسنجی زد. مدیران ۳۸ درصد موسسات تولیدی و خدماتی که در این نظرسنجی مورد پرسش قرار گرفتند، از کمبود نیروی کارمتخصص و ماهر شکوه داشتند. آن‌ها اعلام کردند که به ویژه در زمینه یافتن متخصصان رشته‌های ریاضیات، اینفورماتیک، علوم‌طبیعی و تکنولوژی با مشکل روبرو هستند.
جالب این‌جا است که عطش شرکت‌های آلمانی برای استخدام نیروی کار ماهر، همزمان با بحران مالی جهانی و کاهش رشد اقتصادی آشکار شده است. این خود نشان می‌دهد که به رغم همه مشکلات، صنایع و خدمات در آلمان چشم‌اندازی امیدوار کننده دارند.
حق انتخاب محدود کارفرمایان
"زابینه کینکارتس" همکار دویچه وله در برلین، در گزارشی در همین زمینه می‌نویسد: ۴۰ سال پیش، اگر زنی تقاضای کار در یک رشته فنی می‌داد، رئیس شرکت، اگر هم او را برای مصاحبه دعوت می‌کرد، فقط می‌خواست ببیند زنی که قصد دارد وارد دنیای حرفه‌ای مردان شود، چه شکلی است. در آن زمان، کارفرمایان، همواره حق انتخاب داشتند. اما حالا دیگر چنین نیست».
" آنتون بورنر" رئیس اتحادیه عمده‌فروشان و بازرگانی خارجی آلمان، با اشاره به کمبود
شدید نیروی کار ماهر در آلمان می‌گوید: « ما، کمبود شدید نیروی‌کار ماهر را، به عنوان مثال در بخش مهندسان متخصص به سختی احساس می‌کنیم. فرصت‌های اشتغال بیشتر از متقاضیان کار هستند».
جهانی شدن نیروی کار
معنای این حرف آن است که آلمان در زمینه متخصصین دستخوش کمبود است و از قضا به همین گروه نیز، بیش از همه نیاز دارد. کارشناسان اقتصادی، این کمبود را، برآیند تقسیم جهانی نیروی کار می‌دانند. به عنوان نمونه، "میشائیل هوتر" مدیر انستیتو اقتصاد آلمان توضیح می‌دهد: « آزادسازی تجارت‌جهانی همراه با پیشرفت‌های فنی، سبب شده است که آلمان به گونه‌ای ویژه روی تولید مصنوعات و خدماتی متمرکز شود که به دانش فنی و علمی برتر نیازمند هستند. مصنوعات نیازمند نیروی کار ساده هستند و هزینه در آن‌ها نقش اساسی را دارد، قاعدتا در جاهای دیگر تولید می‌شوند».
نقش تخصص در بازار کار
این مساله روی بازار کار، اثری دوگانه دارد: از یک سو، ۱۰۰ هزار فرصت شغلی اشغال نشده برای مهندسان وجود دارد و از سوی دیگر سه میلیون نفر در سراسر کشور بیکار هستند. حدود یک سوم بیکاران را کسانی تشکیل می‌دهند که دورههای فنی و حرفه‌ای را سپری نکرده‌اند و به این دلیل برای ورود به مشاغل تخصصی شانسی ندارند.
گناه این تناقض را نمی‌توان تنها به گردن سیستم آموزشی مدارس گذاشت. "توماس اندرس" رئیس شرکت هواپیماسازی ایرباس اروپا، معتقد است که بخش اقتصاد در برخورد با این تناقض کوتاهی کرده است. او می‌گوید: « ما، در ده سال گذشته، فاکتور انسانی را آشکارا دست کم گرفتیم. یعنی موضوع ما تنها کمیت نیست، بلکه پیش از همه، کیفیت است».
شانس متخصصان خارجی
منظور رئیس ایرباس این است که شرکت‌ها باید بیشتر به فکر تربیت نسل‌های بعدی متخصصان باشند و روی آموزش این نسل سرمایه‌گذاری کنند. به نظر وی، نیروهای تخصصی ماهر را نباید تنها در اروپا جست‌و‌جو کرد، بلکه به عنوان مثال در هند امکان دسترسی به چنین نیروهائی بیشتر است. ایرباس، سال گذشته یک مرکز مهندسی در هند ایجاد کرد و از کیفیت کار مهندسان جوان این کشور به شدت راضی است.
"ولفگانگ فرانتس" رئیس مرکز تحقیقات اقتصادی اروپا، به سیاستمداران توصیه می‌کند که در کنار سرمایه گذاری روی آموزش بیکاران جوان خود، راه را برای اشتغال نیروهای ماهر و متخصص خارجی باز کنند. این، با سیاستی که آلمان در سال‌های اخیر پیش گرفته است، همخوانی دارد. براساس این سیاست، دانش آموختگان خارجی، می‌توانند تقاضای کار خود را مستقیما برای کارفرمایان آلمانی بفرستند و در صورت استخدام وارد این کشور شوند.