Στα ίχνη του Βίνσεντ βαν Γκογκ

«Το χωριό του Βίνσεντ βαν Γκογκ» έτσι ονομάζεται μια μικρή ολλανδική κωμόπολη στην επαρχία Μπράμπαντ. Όμορφα γραφικά σπιτάκια χτισμένα με τούβλα και μικρούς παραδεισένιους κήπους συνθέτουν το τοπίο. Στην μικρή αυτή πόλη, στη Νουένεν, ο διάσημος σήμερα ζωγράφος πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Η μοναξιά όμως και η ανάγκη για χρήματα τον ανάγκασαν να επιστρέψει στο πατρικό του σπίτι στη Νούενεν.

Ακόμα και σήμερα μπορεί κανείς να διακρίνει πολλά από τα μοτίβα που τον ενέπνευσαν. Σίγουρα πάντως στην ολλανδική αυτή πόλη ο διασημότερος ζωγράφος της χώρας ήταν πολύ παραγωγικός. «Τουλάχιστον 550 έργα φιλοτέχνησε. Το ένα τέταρτο της συνολικής παραγωγής του» δηλώνει η ιστορικός τέχνης Σιμόνε βαν ντερ Χάιντε.

Η καλύβα που φάνταζε παλάτι…

Είκοσι τρείς ολόκληρους μήνες έμεινε στην περιοχή, τόσο πολύ όσο πουθενά αλλού κατά τη διάρκεια της ζωής του. Το γκρίζο μικρό σπιτάκι που ζούσε η οικογένεια βαν Γκονγκ υπάρχει μέχρι σήμερα. Στα μάτια τότε του ζωγράφου το σπίτι αυτό θα φάνταζε πραγματικό παλάτι μετά από τόσους μήνες στερήσεων. Για πρώτη φορά στη ζωή του είχε δικό του ατελιέ. Η Νουένεν ήταν ο τελευταίος σταθμός μετά από μια σειρά μεγάλων αποτυχιών. Χάγη, Παρίσι, Λονδίνο, Βρυξέλλες, Μπορινάζ: σε όλες αυτές τις πόλεις δεν έμενε παρά για λίγες εβδομάδες.

Οικονομικά η κατάσταση είναι δραματική. Δεν μπορεί να διαλέξει ένα σωστό επάγγελμα που να του αποφέρει χρήματα. Προσπαθεί να εργαστεί στο ναυτικό, ως έμπορος τέχνης, σαν ιερέας, μέχρι να καταλήξει ότι η ζωγραφική είναι αυτό που θέλει να κάνει.

Φέτος σε ολόκληρη την Ευρώπη διοργανώνονται εκθέσεις και εκδηλώσεις με στόχο να εορταστούν τα 125 χρόνια από το θάνατό του. Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ δεν άφησε όμως μόνο τη ζωγραφική του ως κληρονομιά. Άφησε και 2.000 με 3.000 γράμματα. Τα 600 από αυτά απευθύνονταν στον αδελφό του Τέο. Άθικτα πάντως μέχρι σήμερα έχουν μείνει 820 γράμματα. Πρόκειται για υπέροχα χρονογραφήματα της εποχής του στα οποία περιγράφει τις σκέψεις του γύρω από τη ζωή του ως καλλιτέχνη αλλά και στα οποία εξομολογείται τον μεγάλο και χωρίς ανταπόκριση έρωτα για την ωραία γειτονοπούλα Μαργκό Μπέγκεμαν.

Σημαντικές εκθέσεις στην Ολλανδία

Μια μικρή επιλογή των έργων του από την περίοδο που έζησε στη Νουένεν παρουσιάζει το μουσείο Νordbrabant στο Χερτογκενμπός. Εκεί αντιπαραβάλλονται έργα του μεγάλου βρετανού ζωγράφου Ντέιβιντ Χόκνι, ο οποίος είναι ένα μεγάλος θαυμαστής του ολλανδού ζωγράφου.

Όποιος όμως θέλει να θαυμάσει τα εκρηκτικά χρώματα του Βίνσεντ βαν Γκογκ, τότε θα πρέπει να επισκεφθεί το μουσείο Kröller Müller στο Ότερλο. Το μουσείο φέρει το όνομα της συλλέκτριας Helene Kröller Müller, η οποία από το 1907 μέχρι το 1922 συνέλεγε έργα του ολλανδού ζωγράφου και κατάφερε να φτιάξει μια από τις σημαντικότερες συλλογές στον κόσμο. Και μάλιστα τη μεγαλύτερη ιδιωτική συλλογή με έργα του ολλανδού ζωγράφου.

Μια πάντως από τις σπουδαιότερες εκθέσεις φέτος θα είναι το Σεπτέμβριο στο μουσείο van Gogh στο Άμστερνταμ. Στην έκθεση θα αντιπαραβάλλονται έργα του Έντβαρντ Μουνκ.

Sabine Oelze / Μαρία Ρηγούτσου