1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Σκωτία και αποσχιστικά κινήματα

21 Σεπτεμβρίου 2014

Αίσθημα ανακούφισης προκάλεσε σε πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Σκωτία. Κι αυτό γιατί αρκετές περιοχές της Ευρώπης συνεχίζουν να φλερτάρουν με την ιδέα της απόσχισης.

https://p.dw.com/p/1DFn7
Εικόνα: Reuters/A.Gea

Τα αποσχιστικά κινήματα στη δυτική και νότια Ευρώπη, κυρίως δε οι αυτονομιστές στην Καταλονία, τη Φλάνδρα και το νότιο Τιρόλο ήλπιζαν σε νίκη των σκοτσέζων ομοϊδεατών τους. Μολονότι ο στόχος δεν επετεύχθη, εμφανίζονται ικανοποιημένοι, και αυτό, για δυο λόγους: πρώτον, οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας στη Σκωτία έχασαν με σχετικά μικρή διαφορά, διασφαλίζοντας τη δέσμευση του Λονδίνου για μεταβίβαση περισσότερων εξουσιών. Δεύτερον, οι αυτονομιστές σε άλλα μέρη της Ευρώπης ελπίζουν να έχουν και αυτοί τη δυνατότητα διενέργειας σχετικού δημοψηφίσματος. Είναι γεγονός ότι το αποτέλεσμα στη Σκωτία εντείνει την πίεση προς αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Άκρως ικανοποιημένη εμφανίζεται πάντως η Κομισιόν. Παρότι ως θεσμός η Επιτροπή οφείλει να κρατά ουδέτερη στάση σε τέτοια ζητήματα, στο προοίμιο του δημοψηφίσματος εκφράστηκε πολύ ανοιχτά υπέρ της διατήρησης του status quo στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τις τελευταίες εβδομάδες ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο είχε τονίσει με περισσή σαφήνεια ότι μια ανεξάρτητη Σκωτία θα έπρεπε να υποβάλει εκ νέου αίτημα ένταξης στην ΕΕ, να περάσει από όλη τη φάση της σχετικής αξιολόγησης και φυσικά να γίνει αποδεκτή από όλες τις χώρες της ΕΕ. Σε παρόμοιες δηλώσεις είχε προχωρήσει και ο γγ. του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, σχολιάζοντας το μελλοντικό στάτους μιας ανεξάρτητης Σκωτίας στη βορειοατλαντική συμμαχία. Όπως αναμένετο λοιπόν και οι δυο εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την επικράτηση του «όχι».

Το «παράνομο» δημοψήφισμα στην Καταλονία

Μπορεί το ερώτημα περί ανεξαρτησίας της Σκωτίας να έχει καταρχήν απαντηθεί, δεν ισχύει όμως το ίδιο για άλλες περιοχές της Ευρώπης. Ο πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας Αρτούρ Μας προανήγγειλε τη διενέργεια δημοψηφίσματος για τις 9 Νοεμβρίου. Σε περίπτωση που μια πλειοψηφία ταχθεί υπέρ της αυτονομίας, ο Μας θέλει να το αξιοποιήσει ως πολιτική εντολή για να διαπραγματευτεί με τη Μαδρίτη. Η ισπανική κυβέρνηση ωστόσο απορρίπτει ήδη το δημοψήφισμα, χαρακτηρίζοντάς το «παράνομο». Η κατάσταση χαρακτηρίζεται «αδιέξοδη και συγκρουσιακή», όπως επισημαίνουν αναλυτές. Σε περίπτωση που οι Καταλανοί καλούνταν όντως σε δημοψήφισμα, η πλειονότητα θα τάσσονται σαφώς υπέρ, όπως δείχνουν σχετικές δημοσκοπήσεις. Και γι΄ αυτή την περίπτωση όμως η Κομισιόν ήταν απροσδόκητα σαφής. Εν είδει προειδοποίησης η πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βίβιαν Ρέντινγκ έχει δηλώσει: «Δευτερόλεπτα μετά τις εκλογές για την ανεξαρτησία, η Καταλονία θα ήταν εκτός ΕΕ. Θα ήταν εκτός ευρώ. Δεν θα είχαν πλέον την ευρωπαϊκή υπηκοότητα».

Στην Ισπανία πραγματοποιούνται συχνά διαδηλώσεις υπέρ αλλά και κατά της ανεξαρτησίας της Καταλονίας
Στην Ισπανία πραγματοποιούνται συχνά διαδηλώσεις υπέρ αλλά και κατά της ανεξαρτησίας της ΚαταλονίαςΕικόνα: Josep Lago/AFP/Getty Images

Η Νέα Φλαμανδική Συμμαχία

Στο δημοψήφισμα της Σκωτίας είχε εναποθέσει τις ελπίδες της και η Νέα Φλαμανδική Συμμαχία (N-VA) υπό τον Μπαρτ ντε Βέβερ. Στόχος του είναι να επιφέρει την αυτονομία της Φλάνδρας μέσω διαπραγματεύσεων. H N-VA έστειλε μάλιστα δικό της άνθρωπο στη Σκωτία για να παρακολουθήσει το δημοψήφισμα. Ο ίδιος εξέφρασε στην ιστοσελίδα του κόμματος τη λύπη του για το γεγονός ότι ευρωπαίοι πολιτικοί, ανάμεσά τους και ο βέλγος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν φαν Ρομπέι, καλλιεργούσαν σενάρια καταστροφής σε περίπτωση ενός «ναι». Τις ανησυχίες αυτές όμως συμμερίζεται και ο –επίσης Βέλγος-, επίτροπος Εμπορίου Καρέλ ντε Γκουχτ. Σε συνέντευξή του το πρωί της Παρασκευής (19.09) υπογράμμισε ότι η ανεξαρτησία «θα ισοδυναμούσε με έναν σεισμό, παρόμοιο με εκείνον που προκάλεσε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης». Η Ευρώπη θα ήταν «ακυβέρνητη», είπε ο βέλγος πολιτικός, στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όλους εκείνους τους συμπατριώτες του που οραματίζονται το τέλος του Βελγίου.

Η περίπτωση του νοτίου Τιρόλου

Για το Κόμμα της "Ελευθερίας του Νoτίου Τιρόλου" σημασία δεν έχει τόσο το αποτέλεσμα, αλλά το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε το δημοψήφισμα. «Η αυτοδιάθεση είναι δυνατή – η αρχή έγινε», έγραψαν στην ιστοσελίδα τους οι αυτονομιστές. Η γερμανόφωνη περιοχή του νοτίου Τιρόλου, η οποία ανήκε μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αυστροουγγαρία, προσαρτήθηκε μετά τον πόλεμο στην Ιταλία. Στόχος της "Ελευθερίας του Νότιο Τιρόλου" είναι ή να προσαρτηθεί η περιοχή εκ νέου στην Αυστρία ή να αυτονομηθεί, σε καμία περίπτωση όμως να παραμείνει ενωμένη με την Ιταλία. Δημοσκοπικά στοιχεία για τις πιθανότητες επιτυχίας σχετικού δημοψηφίσματος δεν υπάρχουν, είναι όμως γεγονός ότι εν μέσω της οικονομικής κρίσης στην Ιταλία οι αποσχιστικές τάσεις έχουν ενισχυθεί.

Αποσχιστικά κινήματα στην Ευρώπη
Αποσχιστικά κινήματα στην Ευρώπη

H «παράλογη» σκέψη περί αυτόνομης Βαυαρίας

Αυτονομιστικό κίνημα υπάρχει και στη Βαυαρία της Γερμανίας, εντούτοις χωρίς ιδιαίτερη επιρροή. Στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές στο εν λόγω κρατίδιο, το Κόμμα των Βαυαρών που εκφράζει τις αποσχιστικές αυτές τάσεις, συγκέντρωσε μόλις το 2 % των ψήφων. Στην ιστοσελίδα του το κόμμα είχε γράψει: «Ευχόμαστε από καρδιάς στους Σκοτσέζους φίλους μας τη νίκη στο δημοψήφισμα. Ένα «Yes» θα μας προσέφερε πραγματική στήριξη, καθώς τότε τα μέσα ενημέρωσής μας δεν θα ήταν πλέον σε θέση να γελοιοποιούν το ζήτημα». Με τη φράση αυτή απαντούν μάλλον σε πρόσφατη δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου στο Βερολίνο, Στέφεν Ζάιμπερτ, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει το ενδεχόμενο ανεξαρτησίας της Βαυαρίας «μια σχεδόν παράλογη σκέψη».

Christoph Hasselbach / Κώστας Συμεωνίδης