Πόσο υγιεινός είναι ο καφές

Εσπρέσο, ελληνικός, καπουτσίνο, αράμπικα, λάτε μακιάτο είναι μερικές μόνο από τις αμέτρητες εκδοχές με τις οποίες μπορεί να σερβιριστεί ένας καφές. Μια κούπα καφέ για ένα δυναμικό ξεκίνημα της μέρας ή ένα διάλειμμα για καφέ εν ώρα εργασίας αποτελούν μικρές καθημερινές απολαύσεις για πολλούς ανθρώπους ανά τον κόσμο. Η σχέση όμως των περισσοτέρων με τον καφέ είναι μία σχέση «μίσους και πάθους», μιας και η απόλαυσή του συνδυάζεται συχνά με τύψεις για τις παρενέργειες, με τις οποίες είθισται να συνδέεται.

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας Κούνο Γκίτλερ από την Πανεμιστημιακή Κλινική της Κολωνίας αναφέρει ότι ο καφές βοηθάει στην τόνωση του νευρικού μας συστήματος, αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος και οξυγονώνει τον ανθρώπινο εγκέφαλο. «Μας κάνει να αισθανόμαστε ότι είμαστε σε καλύτερη φυσική κατάσταση, ενώ βοηθάει παράλληλα τη σκέψη», λέει ο καθηγητής χαρακτηριστικά. Αλλά δεν είναι μόνο αυτές οι θετικές επιπτώσεις του καφέ.

Σύμφωνα με έρευνες ο καφές βοηθά στην αντιμετώπιση των πονοκεφάλων και των ημικρανιών, ασθενειών που συνδέονται με την κακή κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο. «Η καφεΐνη κάνει το αίμα να ρέει πιο γρήγορα, συμβάλλοντας έτσι στην καλή αιμάτωση του εγκεφάλου», συνεχίζει ο ίδιος προσθέτοντας όμως πως πρόκειται μόνο για μία πρόσκαιρη, μικρή ανακούφιση και όχι για ένα εναλλακτικό «φάρμακο» για τις έντονες κεφαλαλγίες. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι η κατανάλωση καφέ συμβάλλει στην προστασία από νευρολογικής φύσης ασθένειες, όπως οι αρρώστιες Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον, όπως επίσης ότι δρα κατά του διαβήτη.

Όλα εξαρτώνται από την ποσότητα…

Από την άλλη πλευρά δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που υπογραμμίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η μεγάλη κατανάλωση καφέ για τον ανθρώπινο οργανισμό. Εθισμός στην καφεΐνη αλλά και υπερδιέργεση των νεύρων είναι δύο από τις πιο βασικές και συχνές παρενέργειες. Η καφεΐνη ενεργοποιεί την έκκριση αδρεναλίνης, κι έτσι η υπερβολική κατανάλωση καφέ μπορεί να φέρει το σώμα σε μια κατάσταση υπερλειτουργίας. Η καφεΐνη προκαλεί πίεση στο μυικό σύστημα ενώ επιφέρει και αύξηση της ποσότητας σακχάρου στο αίμα, επιταχύνει τους καρδιακούς παλμούς και τον ρυθμό της αναπνοής.

Όταν ο πρωινός καφές μετατρέπεται, έτσι, σε «πρωινούς καφέδες» το αίσθημα ευεξίας που δημιουργεί μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε υπερένταση ή άγχος. Ο καθηγητής Γκίτλερ, ωστόσο, καθησυχάζει τονίζοντας πως ο καφές επιδρά αρνητικά κατά κανόνα στα άτομα που έχουν μια τέτοια κληρονομική προδιάθεση. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Για τον μεταβολισμό της καφεΐνης απαιτείται το ένζυμο CYP1A2. Σε οργανισμούς που διαθέτουν σε μικρές ποσότητες αυτό το ένζυμο, είναι δυσκολότερος και ο μεταβολισμός της καφεϊνής. Σε αυτά τα άτομα η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει αρυθμίες».

Σε κάθε περίπτωση αυτό που καθορίζει τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο καφές στη λειτουργία του οργανισμού είναι η ποσότητά του. Γι αυτό και ο γερμανός ειδικός παραπέμπει ως προς αυτό στον Παράκελσο, στον σπουδαιότερο αλχημιστή του Μεσαίωνα, σύμφωνα με τον οποίον «dosis sola venenum facit» ήτοι «μόνο η δόση κάνει το δηλητήριο».

Μarlena Busch / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου