Ξεκίνησε το φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ

Μία εντυπωσιακή έναρξη επιφύλαξε στους θεατές το φετινό φεστιβάλ συμφωνικής μουσικής, όπερας και θεάτρου του Σάλτσμπουργκ (19 με 31 Αυγούστου). Το Μεγάλο Θέατρο, εντυπωσιακό και κατάμεστο, άνοιξε προχθες τις πύλες του στο διεθνές κοινό υπό τους ήχους του Ορατόριου του Γιόζεφ Χάιντν «Η δημιουργία» με τη Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας σε διεύθυνση Μπέρνχαρντ Χάιτινκ. Άλλη σημαντική στιγμή των πρώτων κιόλας ημερών του φεστιβάλ το κλασικό θεατρικό έργο του Χούγκο φον Χόφμανσταλ «Καθένας», σε σκηνοθεσία των Μπράιαν Μέρτς και Τζούλιαν Κράουτς. Ένα έργο μυστηρίου που εκτυλίσσεται στον Μεσαίωνα και αφηγείται την ιστορία ενός πλούσιου άνδρα, ο οποίος λίγο πριν ξεψυχήσει συνειδητοποιεί ότι αφιέρωσε τη ζωή του μεριμνώντας για τα πλούτη αλλά όχι και τους ανθρώπους.

Τα δύο αυτά έργα ανοίγουν τα τελευταία χρόνια παραδοσιακά το φεστιβάλ Σάλτσμπουργκ. Η πρώτη εβδομάδα είναι αφιερωμένη τα τελευταία χρόνια σε θέματα με θρησκευτικές αναφορές, ενώ είναι γνωστή ως «Ouvertüre spirituelle». Φέτος, παράλληλα με τα κλασικά έργα που παρουσιάζονται κάθε χρόνο, το φεστιβάλ δίνει έμφαση στη μουσική των Σούφι και άλλων ισλαμικών παραδόσεων. Η θρησκευτική προοπτική του φεστιβάλ αποτελεί έμπνευση του νυν καλλιτεχνικού διευθυντή του Αλεξάντερ Περέιρα.

Σημείο συνάντησης για τους λάτρεις των τεχνών

Στη φετινή διοργάνωση παρουσιάζονται 270 έργα. Παρά το ότι φέτος σημειώνεται νέο ρεκόρ επισκεπτών, το 10% των θέσεων θα παραμείνουν κενές. Το 2015 ο προϋπολογισμός του φεστιβάλ θα περικοπεί κάπως, ωστόσο η κλασική μουσική και ο πολιτισμός «ανθούν» ακόμη στην Αυστρία. Τι είναι αυτό όμως κάνει το Σάλτσμπουργκ ξεχωριστό; Για τους λάτρεις της τέχνης αποτελεί έναν από τους απαραίτητους καλοκαιρινούς σταθμούς. Η ίδια η πόλη άλλωστε με το ιστορικό κάστρο της είναι από μόνη ένα ανοιχτό μουσείο, ιδίως για τους φίλους της μουσικής. Άλλωστε η συμμετοχή στο φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ αποτελεί σημαντικό «ατού» για το βιογραφικό των ίδιων των καλλιτεχνών που κάνουν διεθνή καριέρα.

Ένα ιστορικό φεστιβάλ για την ειρήνη

Το φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1920 με σκοπό να προωθήσει την ειρήνη και τη συμφιλίωση των λαών μέσω της μουσικής. Ωστόσο έξι χρόνια νωρίτερα, κατά τη διάρκεια του Α´ Παγκοσμίου Πολέμου, οι τρεις «πρωτεργάτες» του φεστιβάλ, είχαν πολύ διαφορετικές απόψεις: Ο συγγραφέας Χούγκο φον Χόφμανσταλ είχε ταχθεί υπέρ μιας «δημιουργικής παλινόρθωσης» της μοναρχίας, ο σκηνοθέτης Μαξ Ράινχαρντ είχε υπογράψει μία εθνικιστική διακήρυξη με τίτλο «Έκκληση προς τον κόσμο των Τεχνών», ενώ ο συνθέτης Ρίχαρντ Στράους είχε επίσης εκφράσει αμφιλεγόμενες απόψεις περί μίας γερμανικής ηγεμονίας στην Ευρώπη.

100 χρόνια από τον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο

Γρήγορα όμως οι τραγικές σελίδες του πολέμου άλλαξαν τη στάση των τριών εμπνευστών της διοργάνωσης. Έτσι το πρώτο φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ διεξήχθη κυριολεκτικά πάνω στις στάχτες του πολέμου και της συνακόλουθης οικονομικής καταστροφής στην Ευρώπη. Η πρώτη παράσταση του έργου «Καθένας» στο φεστιβάλ του 1920 συνοδεύθηκε από έντονους συμβολισμούς με κεντρική ιδέα αυτή της μετάβασης από τη ζωή στον θάνατο.

Στο φετινό φεστιβάλ σημαντική θέση κατέχουν οι αναφορές στον Α´ Παγκόσμιο Πόλεμο με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από την έναρξή του, όπως για παράδειγμα το σημαντικό έργο «Οι τελευταίες ημέρες της ανθρωπότητας» του Καρλ Κράους. Το ενδιαφέρον του κοινού αναμένεται να προσελκύσουν ακόμη οι ειδικές εκδηλώσεις και αφιερώματα στα 150 χρόνια από τη γέννηση του Ρίχαρντ Στράους, όπως η όπερά του με τίτλο «Ο ιππότης με το ρόδο». Ενδιαφέρον έχει επίσης η παρουσίαση του ολοκληρωμένου κύκλου των συμφωνιών του Άντον Μπρύκνερ αλλά και οι επανεκτελέσεις από τις σονάτες για πιάνο του Μπετόβεν.

Rick Fulker / Δήμητρα Κυρανούδη