Η δημοκρατία «συστηματικά στο περιθώριο»

Τα κίνητρα της εν ψυχρώ δολοφονίας του Μπόρις Νεμτσόφ στο κέντρο της Μόσχας τη νύχτα της Παρασκευής παραμένουν αδιευκρίνιστα. Οι εκτελεστές του πρώην αντιπροέδρου της ρωσικής κυβέρνησης τη δεκαετία του 1990, ηγετικού στελέχους της ρωσικής αντιπολίτευσης και σφοδρού πολέμιου του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν παραμένουν άγνωστοι, κι ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη έρευνες με τη συνδρομή του ίδιου του ρώσου ηγέτη.

Όπως δήλωσε στο γερμανικό ραδιόφωνο Deutschlandfunk ο Πέτερ Φρανκ, μέλος της Διεθνούς Αμνηστίας και ειδικός σε θέματα Ρωσίας, «δεν ξέρουμε ποια είναι τα πραγματικά αίτια. Όμως πολλοί συνεργάτες, φίλοι και συνάδελφοι, με τους οποίους συνεργαζόμαστε στη Ρωσία, μας απαντούν στην ερώτηση ‘τι σας φοβίζει πραγματικά' ότι ο πιο ρεαλιστικός κίνδυνος είναι ακριβώς αυτή η κατάσταση που παρατηρούμε τώρα. (…) Δηλαδή αυτό το κλίμα απόλυτης εχθρότητας εναντίον όλων των ανθρώπων που κινητοποιούνται υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπέρ της δημοκρατίας. Αυτή η συζήτηση περί ‘Πέμπτης Φάλαγγας' που προετοιμάζει την αλλαγή του καθεστώτος. (…) Δημιουργείται ένα κλίμα στο οποίο άνθρωποι θεωρούν καλόβουλο το καθεστώς, σπεύδουν να γίνουν δράστες και πυροβολούν ανθρώπους στο δρόμο. Όπως λένε (σ.σ. στη Ρωσία), κανείς δεν μπορεί να τους προστατεύσει από αυτό».

Πολιτικές συναρτήσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας

Ο Πέτερ Φρανκ επισημαίνει ότι οι προϋποθέσεις για την κατοχύρωση των αρχών της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στη Ρωσία υπονομεύονται αισθητά επί σειρά ετών. Όπως υπογραμμίζει ο γερμανός αναλυτής, «είδαμε όλα αυτά τα χρόνια ότι έγιναν σχεδόν τα πάντα ώστε οι βάσεις που υπήρχαν (…), όσο αντιφατικές κι αν ήταν, να τίθενται συστηματικά στο περιθώριο. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που καταδεικνύουν ότι κάθε μορφή ανεξάρτητης δράσης από τα κάτω της κοινωνίας συκοφαντείται ως ελεγχόμενη από το εξωτερικό, ως κίνδυνος για το καθεστώς».

Ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν ανησυχεί για το ενδεχόμενο η δολοφονία του Μπόρις Νεμτσόφ να πυροδοτήσει στη Ρωσία ένα κίνημα αντίστοιχο με εκείνο που ξεκίνησε πριν από ένα χρόνο στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, με κεντρικό αίτημα των διαδηλωτών την ενίσχυση του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Ουκρανίας. Ο Πέτερ Φρανκ εντοπίζει συναρτήσεις ανάμεσα στις εξελίξεις στη Ρωσία και στα γεγονότα που σημαδεύουν τη γειτονική της χώρα. Όπως εξηγεί, «βλέπουμε τα τελευταία χρόνια ότι ειδικά όταν εκδηλώθηκε αυτό το κίνημα από τα κάτω στην Ουκρανία, υπήρξαν κατασταλτικά μέτρα και στη Ρωσία. Ως εκ τούτου, η στάση της ρωσικής ηγεσίας στην Ουκρανία μπορεί, κατά τη γνώμη μου, να εξηγηθεί μόνο από τις συνθήκες που επικρατούν στο πεδίο της εσωτερικής πολιτικής στη Ρωσία».

Άρης Καλτιριμτζής (dlf)