Επιστροφή στο χειροποίητο

«Φυσικά και όλοι μας οι φοιτητές είναι άριστοι γνώστες της ηλεκτρονικής τεχνολογίας, αλλά σ' εμάς πρέπει να δουλεύουν και με τα χέρια τους» εξηγεί ο Ντιρκ Βάλντχοφ από τη Σχολή Σχεδιασμού ΜΜΕ στο Βερολίνο. Έτσι οι σημερινοί φοιτητές που σχεδιάζουν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια του μέλλοντος για πρώτη φορά φτιάχνουν φιγούρες από πλαστελίνη και χτίζουν πύργους από φελιζόλ πριν ξεκινήσουν να φτιάχνουν τους τρισδιάστατους κόσμους παιχνιδιών στο κομπιούτερ.

Για τους νεαρούς φοιτητές αυτή η διαδικασία είναι μάλλον άγνωστη. Δεν είναι ο κόσμος που γνωρίζουν. Πολύ γρήγορα όμως εξοικειώνονται και τους αρέσει να δουλεύουν με τα χέρια.

Για το λόγο αυτό άρχισε να κάνει δειλά την επανεμφάνιση της η τυπογραφία. Συγκεντρώθηκαν από ολόκληρη την Γερμανία παλιές τυπογραφικές μηχανές και 100.000 τυπογραφικά στοιχεία με σκοπό την αναβίωση της παλιάς τέχνης του Γουτεμβέργιου. Η τέχνη της τυπογραφίας ζει μια μικρή αναγέννηση, δηλώνει ο καθηγητής Ρέιμοντ Μάγερ.

Χρόνος, κόστος και δημιουργικότητα

Παρόλο που ο ίδιος περνά το 95% του επαγγελματικού του χρόνου μπροστά από ένα κομπιούτερ, του αρέσει να δουλεύει και με τα χέρια. «Συζητείται όλο και πιο συχνά στις σχολές εφαρμοσμένων τεχνών εάν θα πρέπει να επιστρέψουμε σε παραδοσιακούς τρόπους παραγωγής. Είμαι πεπεισμένος για αυτό. Το να αγγίζεις κάτι με τα χέρια σου, να πειραματίζεσαι είναι σημαντικό ώστε να μπορείς να είσαι δημιουργικός».

Ο Ρέιμοντ Μάγερ έφτιαξε μια επισκεπτήρια κάρτα στο κομπιούτερ. Χρειάστηκε μόλις λίγα λεπτά για να την ολοκληρώσει. Ο σχεδιασμός μιας παρόμοιας κάρτας με τον παραδοσιακό τρόπο εκτύπωσης θα διαρκούσε περίπου τρεις ώρες. Ωστόσο η μυρωδιά του χαρτιού, του μελανιού και η διαδικασία είναι αναντικατάστατα. Συχνά βέβαια αποφασιστικός παράγοντας για το ποια τεχνική θα χρησιμοποιηθεί είναι όχι μόνο ο χρόνος αλλά και το κόστος.

Η τάση αυτή πάντως δεν παρατηρείται μόνο στην τυπογραφία αλλά και στη μουσική. Για παράδειγμα, οι γνωστοί στη Γερμανία ποπ τραγουδιστές Φίλιπ Πόιζελ και Τιμ Μπέντσκο συνδυάζουν όλο και πιο πολύ την ηλεκτρονική μουσική με τους ήχους της κιθάρας, του πιάνου ακόμα και του εκκλησιαστικού οργάνου, του τσέλου και του ακορντεόν. Ο Τιμ Μπέντσκο μάλιστα δεν κατάφερε να κατακτήσει μόνο τις καρδιές των νεαρών κοριτσιών αλλά και όλα σχεδόν τα μουσικά γερμανικά βραβεία.

Ίσως είναι υπερβολή να μιλήσει κανείς για μια γενικευμένη τάση επιστροφής στον αναλογικό κόσμο. Παρόλα αυτά υπάρχει μια διάχυτη νοσταλγία στους καλλιτέχνες για επιστροφή και συνδυασμό πιο παραδοσιακών τρόπων παραγωγής.

Suzanne Cords / Μαρία Ρηγούτου