Διαμάχη για τα σοβιετικά τανκς στο Βερολίνο

Όποιος έχει επισκεφθεί το Βερολίνο, έχει σίγουρα παρατηρήσει στην περιοχή Tiergarten, περνώντας τη λεωφόρο της 17ης Ιουνίου προς την Πύλη του Βρανδεμβούργου, τα δύο σοβιετικά τανκς από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ανήκουν ανάμεσα στα άλλα δύο μνημεία, στο Treptow και το Pankow – Schönholz, όπου είναι θαμμένοι 23.000 στρατιώτες και αξιωματικοί του Κόκκινου Στρατού. Είναι αυτοί που συμμετείχαν στις τελευταίες μάχες για την κατάληψη του Βερολίνου το 1945.

Ζητούν την απομάκρυνση των τανκς

Η λαϊκή εφημερίδα Bild και η B.Z, που εκδίδονται στο Βερολίνο από τον συντηρητικό εκδοτικό οίκο Axel Spring, ξεκίνησαν εκστρατεία συλλογής υπογραφών για να απομακρυνθούν τα τανκς από την Πύλη του Βρανδεμβούργου. Το επιχείρημα είναι ότι σε μια περίοδο κατά την οποία ρωσικά τανκς απειλούν την ελεύθερη και δημοκρατική Ευρώπη και την ακεραιότητα μιας κυρίαρχης χώρας, της Ουκρανίας, τα δύο αυτά τεθωρακισμένα δεν έχουν θέση. Οι υπογράφοντες δηλώνουν ότι αρνούνται να παραδεχθούν ότι τον 21ο αιώνα η χρήση στρατιωτικής βίας μπορεί να γίνει μέσο άσκησης πολιτικής. Παράλληλα, όμως, τονίζουν ότι αποδέχονται το τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές του ρωσικού λαού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και με το αίτημα αυτό για απομάκρυνση των δύο τανκς διευκρινίζουν ότι δεν απαρνούνται το σεβασμό στη μνήμη τους. Η διαφύλαξη αυτής της μνήμης ωστόσο δεν κηλιδώνεται από την καταγγελία ότι η νυν ηγεσία στο Κρεμλίνου έχει ηγεμονικές βλέψεις. Ο κατάλογος με τις υπογραφές θα σταλεί στο γερμανικό κοινοβούλιο για να αποφασίσει την απομάκρυνση των δύο τανκς, όπως ελπίζουν τουλάχιστον οι υπογράφοντες.

«Συγχέει την ιστορία»

Η αντίδραση ήρθε άμεσα. «Η γερμανική κυβέρνηση σέβεται αυτή την ιδιαίτερη εκδήλωση μνήμης προς τους πεσόντες του Κόκκινου Στρατού, κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο» αναφέρεται σε ανακοίνωση. Μακροσκελέστερη ήταν η ανακοίνωση της τοπικής κυβέρνησης του Βερολίνου, έπειτα από ερώτηση της Deutsche Welle. «Εκτός του ότι έχει συμφωνηθεί να μην υποστούν κανενός είδους αλλαγή οι τρεις αυτοί ιστορικοί τόποι, μετά την επανένωση της πόλης, αποτελούν και μια υπενθύμιση των καταστροφικών συνεπειών που έχει ο πόλεμος και η χρήση βίας. Τα τρία μνημεία είναι μάρτυρες της απελευθέρωσης από την δικτατορία του εθνικοσοσιαλισμού και του τερματισμού του πολέμου. Σε αυτό το πλαίσιο, τα δύο τεθωρακισμένα αποτελούν κομμάτι της ιστορικής μνήμης και όχι έκφραση στρατιωτικής απειλής» αναφέρεται χαρακτηριστικά στη γραπτή ανακοίνωση. Επικρίσεις όμως διατυπώθηκαν και από ιστορικούς. Για παράδειγμα ο Γιεργκ Γκανζεμίλερ από το πανεπιστήμιο της Γένας διαπιστώνει σύγχυση. «Η εφημερίδα Bild συνδέει δύο γεγονότα που το ένα δεν έχει σχέση με το άλλο και διαστρέφει την ιστορία με το να υπονοεί ότι και τότε τα σοβιετικά τανκς απείλησαν την Ευρώπη, τη στιγμή που η Σοβιετική Ένωση από το 1941 μέχρι το 1945 διεξήγε έναν αμυντικό πόλεμο εναντίον του Τρίτου Ράιχ» διευκρινίζει αποδίδοντας στη γνωστή για το ύφος και το περιεχόμενο εφημερίδα την πρόθεση χρήσης στερεότυπων του Ψυχρού Πολέμου για να δημιουργήσει κλίμα κατά της Ρωσίας.

Mikhail Bushuev/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ. Σύνταξης:Σταμάτης Ασημένιος