Αλλαγή σκυτάλης στην Φινλανδία;

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις ενόψει των σημερινών κοινοβουλευτικών εκλογών καθιστούν πολύ πιθανή μία κυβερνητική αλλαγή στη Φινλανδία. Η αισθητή δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας στον κυβερνητικό συνασπισμό υπό τον συντηρητικό πρωθυπουργό Αλεξάντερ Στουμπ. Ο απολογισμός των τελευταίων ετών είναι φτωχός: Δύο χρόνια ύφεσης συνοδεύθηκαν από ένα έτος οικονομικής στασιμότητας.

«Πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν», διεμήνυσε ο Τίμο Σόινι, πρόεδρος του ακροδεξιού, εθνικιστικού κόμματος των «Αληθινών Φινλανδών». O κυβερνητικός συνασπισμός, που συνέθεταν το Κόμμα Εθνικού Συνασπισμού του πρωθυπουργού Στουμπ, οι Σοσιαλδημοκράτες, το Σουηδικό Λαϊκό Κόμμα και οι Χριστιανοδημοκράτες, αποδυναμώθηκε πέρσι εξαιτίας της αποχώρησης λόγω πολιτικών διαφωνιών του κόμματος των Πρασίνων και της Αριστερής Συμμαχίας.

Αναποφάσιστο το 39% των ψηφοφόρων

Επικρατέστερος υποψήφιος για τον κυβερνητικό θώκο θεωρείται ο πρόεδρος του Κόμματος Κέντρου Γιούχα Σίπιλα. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της περασμένης Τρίτης, το κόμμα του μπορεί να ελπίζει στο 23% των ψήφων, ένα ποσοστό που του δίνει σαφές προβάδισμα έναντι των Σοσιαλδημοκρατών και του Κόμματος Εθνικού Συνασπισμού, που φέρονται να συγκεντρώνουν ποσοστό 17% έκαστο. Οι «Αληθινοί Φινλανδοί» καταλαμβάνουν την τέταρτη θέση με σημαντικό ποσοστό της τάξης του 16,2%. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 39% των ψηφοφόρων δήλωσαν αναποφάσιστοι.

Με αυτά τα δεδομένα τα σενάρια για τη σύνθεση του επόμενου κυβερνητικού συνασπισμού είναι ποικίλα. Ο Γιούχα Σίπιλα εμφανίστηκε πάντως πρόθυμος να συνεργαστεί μετεκλογικά με οποιοδήποτε κόμμα. «Οι διαβουλεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης ενδέχεται να είναι περίπλοκες και χρονοβόρες»,εκτίμησε ο Έρκα Ράιλο, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Τούρκου.

Το ζήτημα της οικονομίας κυριάρχησε στον προεκλογικό αγώνα. Η Φινλανδία θεωρούνταν για μεγάλο διάστημα χώρα-πρότυπο στην ευρωζώνη, ωστόσο τα τελευταία χρόνια καταγράφεται εξασθένηση, δραματική αύξηση της ανεργίας, βαθμιαία γήρανση του πληθυσμού και στασιμότητα στο πεδίο των μεταρρυθμίσεων. Η βιομηχανία ξυλείας πλήττεται από τη μειωμένη ζήτηση για χαρτί και η άλλοτε κραταιά Nokia έχει χάσει τη μάχη του ανταγωνισμού από άλλες εταιρείες του κλάδου. Την ίδια ώρα οι εμπορικές συναλλαγές με τη Ρωσία έχουν υποστεί σημαντικό πλήγμα εξαιτίας των ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Μόσχας, ενώ οικονομικές δυσκολίες αντιμετωπίζουν και πολλοί εμπορικοί εταίροι της χώρας στην ευρωζώνη.

Η Ελλάδα ως παράδειγμα προς αποφυγή

Σημαντικό ρόλο -τουλάχιστον σε επίπεδο πολιτικής ρητορικής- στον προεκλογικό αγώνα φάνηκε να παίζει το ζήτημα της Ελλάδας. Ενόψει των εκλογών, ο Φινλανδός πρωθυπουργός τήρησε αυστηρή στάση απέναντι στην Ελλάδα, απορρίπτοντας κατηγορηματικά οποιαδήποτε απομείωση χρέους. Ο επικεφαλής του Κόμματος Κέντρου Γιούχα Σίπιλα από την πλευρά του χρησιμοποίησε την Ελλάδα ως παράδειγμα προς αποφυγή, προειδοποιώντας ότι η Φινλανδία θα μπορούσε να γίνει η επόμενη Ελλάδα.

Γεγονός είναι ότι όλα τα κόμματα έχουν αναγνωρίσει ότι η χώρα χρειάζεται επειγόντως μεταρρυθμίσεις, χωρίς ωστόσο να έχουν παρουσιάσει ολοκληρωμένα σχέδια δράσης. Στο ερώτημα πώς θα μπορούσε να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας τα κόμματα -με εξαίρεση τις αριστερές δυνάμεις- δίνουν παρόμοιες απαντήσεις, προτείνοντας μειώσεις φόρων, περικοπές δημοσίων δαπανών και επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των μισθών. Επώδυνα μέτρα για την πλειοψηφία των Φινλανδών, οι οποίοι υπέστησαν τα τελευταία τρία χρόνια μείωση του πραγματικού τους εισοδήματος.

«Το επίπεδο διαβίωσης δεν έπεσε δραματικά για την πλειοψηφία των Φινλανδών, αλλά σε γενικές γραμμές η κατάσταση είναι κακή. Δεν πιστεύω ότι η κυβερνητική πολιτική λιτότητας είχε αποτέλεσμα», επισήμανε η φινλανδή δικηγόρος Γιοχάνα Ράουτιο. «Πολύ δύσκολη» χαρακτήρισε την οικονομική κατάσταση ο 38χρονος συνδικαλιστής Γιούκα Ιχάνους, υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα το «τεράστιο πρόβλημα» της ανεργίας, η οποία βρίσκεται σήμερα, με ποσοστό 9,2%, στο υψηλότερο επίπεδο από το 2003.

Το Κόμμα Κέντρου επιχείρησε να προσελκύσει ψηφοφόρους υποσχόμενο 200.000 νέες θέσεις εργασίας εντός των επόμενων 10 ετών. Στόχος άκρως αισιόδοξος, εκτιμούν οικονομολόγοι. Απαισιόδοξο είναι το κλίμα και στις τάξεις των εκπροσώπων του χρηματοοικονομικού κλάδου της χώρας. Ο Γιάν φον Γκέριχ από τη Nordea Bank κάνει λόγο για «τεράστιες προκλήσεις», εκτιμώντας ότι «κανένα κόμμα δεν φαίνεται πρόθυμο να πάρει τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να βελτιώσει τις προοπτικές της φινλανδικής οικονομίας».

Άρης Καλτιριμτζής (dpa, afpd, reuters)