Ακριβά εμβάσματα και ξέπλυμα χρήματος

Ο Ακμάλ Μερ ζει εδώ και τρία χρόνια στη Γερμανία. Ο 29χρονος σπουδάζει στο τμήμα ΜΜΕ του Πανεπιστημίου της Βόννης και μαζί με τη γυναίκα του μένει σε μια γκαρσονιέρα. Θα μπορούσε να νοικιάσει ένα μεγαλύτερο διαμέρισμα, όμως τα χρήματα που περισσεύουν πρέπει να τα στέλνει στη μητέρα του στο Πακιστάν. Ο Ακμάλ είναι ο μόνος γιός μιας εξαμελούς οικογένειας και από τότε που πέθανε ο πατέρας του είναι υπεύθυνος για τη μητέρα του. «Η μητέρα μου χρειάζεται αυτά τα χρήματα. Δεν έχει άλλα εισοδήματα» λέει ο νεαρός Πακιστανός μιλώντας στην Deutsche Welle. Ο Ακμάλ είναι μόνο ένα παράδειγμα από τους χιλιάδες μετανάστες σε όλο τον κόσμο που στέλνουν λεφτά στην πατρίδα. Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας τα εμβάσματα αυτά αποτελούν, για παράδειγμα, το 50% του ΑΕΠ του Τατσικιστάν και το 6% του πακιστανικού ΑΕΠ. 150 ευρώ στέλνει κάθε μήνα ο Ακμάλ στην 56χρονη μητέρα του η οποία πάσχει από ηπατίτιδα C και χρειάζεται τα χρήματα, ανάμεσα σε άλλα, και για να αγοράζει τα φάρμακά της.

Τα πρώτα δυο χρόνια πλήρωνε έξοδα αποστολής μέσω της Moneygram, γύρω στα 8 ευρώ. Ένα πολύ μικρό σχετικά ποσό σε σχέση με άλλες χώρες. Για την Ουκρανία είναι 12 ευρώ, για τη Νιγηρία 12,5 ευρώ και για τη Μαδαγασκάρη ή για το Μεξικό 16 ευρώ.

Χρήματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για σχολεία και καθαρό νερό

Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Oversea Development Institute στο Λονδίνο, από τις αρχές του 2014 κοστίζει το διπλάσιο να στείλεις χρήματα στην Αφρική ή κάπου αλλού στον κόσμο. Αυτό σημαίνει ότι η Αφρική χάνει 1,8 δισ. δολάρια το χρόνο. Ποσό που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να πάνε στο σχολείο 14 εκατομμύρια παιδιά ή να έχουν καθαρό πόσιμο νερό 21 εκατομμύρια άνθρωποι.

Δεν υπάρχει πραγματικός ανταγωνισμός σε αυτό το πεδίο. Έχουμε μόνο την Moneygram και την Western Union, στις οποίες ανήκουν τα δύο τρίτα των υπηρεσιών πληρωμών στην Αφρική» λέει ο Κέβιν Γουότκινς διευθυντής της Oversea Development Institute. Η Moneygram και η Western Union έχουν ειδικές συμφωνίες και απαγορεύουν σε άλλες τράπεζες ή πρακτορεία να δουλεύουν και για άλλες επιχειρήσεις σαν τις δικές τους. Το γεγονός δυσκολεύει την είσοδο άλλων παρόμοιων επιχειρήσεων στην αγορά.

«Για τις τράπεζες, πάντως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η γαλλική BNB Paribas έπρεπε να πληρώσει χρηματικό πρόστιμο ύψους 8,9 δις δολαρίων για συναλλαγές με το Ιράν και το Σουδάν. Η βρετανική HSBC πλήρωσε το 2013 το ποσό του 1,9 δις δολαρίων για παραβίαση του νόμου περί ξεπλύματος μαύρου χρήματος και σταμάτησε τα εμβάσματα προς το Μεξικό. Οι τράπεζες πληρώνουν πρόστιμα, όχι μόνο για συναλλαγές με χώρες στις οποίες έχουν επιβληθεί κυρώσεις αλλά και γενικότερα για ύποπτες συναλλαγές στο εξωτερικό.

Ο Ακμάλ, στο μεταξύ, κατάφερε να βρει μια πακιστανική τράπεζα στη Βόννη και μέσω του λογαριασμού που άνοιξε μπορεί να εμβάζει χρήματα στο Πακιστάν χωρίς επιπλέον επιβάρυνση. «Μπορώ να εξοικονομώ μέχρι και 100 ευρώ το χρόνο και αυτό είναι ένα μεγάλο ποσό για την οικογένειά μου» λέει με χαρά ο Ακμάλ.

Shora Azarnoush / Μαρία Ρηγούτσου