'Yetişkinler kadar çalışıyorlar'

Kısa süre önce Alman medyasında, "Çocuklar haftada 35 saatten fazla çalışmasın" manşetli haberler yayınlandı. Çocukların yetişkinlerden fazla çalışmasının kabul edilemeyeceğini söyleyen politikacıların neyi kast ettikleri sonradan anlaşıldı. Onlara göre çocuklar okul ve ev ödevleri için bir yetişkinin işyerinde çalıştığı süre kadar zaman harcıyorlar. Alman Çocuklara Yardım Kurumu'nun 2012 yılında yaptığı araştırmaya göre çocuklar okulda ve ev derslerinde haftada 38,5 saat harcarken lise sıralarında bu süre 45 saate kadar uzuyor.

Dünyanın diğer bölgelerinde yadırganan bir tartışma… Çünkü fakir ülkelerde çocuklar öğrenmek değil ailelerini geçindirebilmek için çalışmak zorunda kalıyorlar. Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Çalışma Örgütü bütün dünyada para kazanmak için çalışan kız ve erkek çocukların sayısının 168 milyonu bulduğunu saptamış. Örgüte göre bu çocukların 85 milyonu, taş ocaklarında, tarım işletmelerinde, gece saatlerinde, çok uzun ve köle gibi çalıştırılarak tam anlamıyla sömürülüyor.

Çocuk işçilere en çok fakirliğin hüküm sürdüğü Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkelerinde rastlanıyor. Fakir ailelerle yardım eden 'terre des hommes' adlı yardım kuruluşu, çocuk yaşta çalışmayı yasaklamanın doğru olmayacağı ve asıl çocukların sömürülmesinin önüne geçilmesi gerektiği görüşünde.

Kuruluşun çocuk hakları masası başkanı Barbara Küppers çocukları suistimal etmenin kolay olduğunu belirtiyor ve ekliyor: "Çocukların köleleştirilmesini önlemeye, daha dolgun ücretle çalışabilecekleri işler bulup okula ve oyuna daha fazla vakit ayırabilmelerini sağlamaya çalışıyoruz."

Şartlara göre çocuklar için çalışmanın okulu ihmal etmemek şartıyla yararlı olabileceğine dikkat çeken Küppers, "Öncelikle kırsal kesimlerdeki çiftçi çocukları için çalışmak, zamanla öğrenip üretime katılmak, ekinin nasıl büyüyüp toplandığını görmek, birlikte çalışmanın verimi artırdığını anlamak anlamına gelir. Bütün bunların çalışmanın olumlu yanları olduğunu söyleyebiliriz" diyor.

Büyüklere yardım için 'patates bayramı'

Bundan on yıllar öncesine kadar Almanya'da da çocuklar hasat döneminde mahsulün tarladan toplanmasına yardım ederdi. Çocukların patates tarlalarındaki büyüklerine yardım edebilmeleri için okullar tatil edilir ve bu tatile "patates bayramı" da denirdi.

Barbara Küppers yine de çocuk yaşta çalışmanın romantikleştirilmemesi gerektiğini belirtiyor: “Sömürüyü, bazı kültür çevrelerinde gelenek haline geldi diye doğru bulmak hata olur. Ona nasıl yardım edilebileceğini ve ne yapmak istediğini çocuğa sormak gerekir.”

Hindistan'daki modern kölelik geleneklerine göre en alt kast mensubu kız çocukları aracılar yoluyla birkaç yıllığına iplik ve tekstil fabrikalarına çırak olarak gönderilir. Aracıdan alınan para kız çocuğunun çeyizi olarak saklanır ve evlendiğinde damada ödenir. Kızlar çok düşük ücretle ve ailelerinden koparılmış olarak köle gibi çalışır.' terre des homes' çocuk hakları sorumlusu Küppers bu örneği verdikten sonra, çocukların sömürülmemesi için, ailelerinin köleleştirilmesinin de önüne geçilmesi gerektiğini söylüyor.

©Deutsche Welle Türkçe

Marcus Lütticke