Urodziny niemiecko-polskiego czasopisma

Kiedy 20 lat temu ukazał się pierwszy numer czasopisma DIALOG Europa była podzielona politycznie, a na Zachodzie na świat po drugiej stronie żelaznej kurtyny mówiono jeszcze Ostblock.

Inspiracja do stworzenia czasopisma wyszła od „Arbeitsgemeinschaft für deutsch-polnische Verständigung“, która obecnie nosi nazwę „Federalny Związek Towarzystw Niemiecko-Polski” (Deutsch-Polnische Gesellschaft Bundesverband) i jest formalnie jego wydawcą. Redaktorami założycielami magazynu DIALOG, byli Günter Filter oraz publicysta czasopisma POLITYKA, Adam Krzemiński, którego nazwisko, pojawiło się oficjalnie w stopce redakcyjnej dopiero po 1989 roku.

- Naszym celem było stworzenie czasopisma, które służyłoby ożywieniu przepływu informacji między towarzystwami niemiecko-polskimi przede wszystkim na północy Niemiec, gdzie było ich najwięcej, gdzie nota bene w latach 60tych, w Bremie powstało pierwsze z nich.- przypomnina Günter Filter.

W pierwszej dekadzie istnienia magazynu przepływ informacji z Polski do Niemiec był bardzo skromny. DIALOG miał więc wielkie pole do popisu. Stał się on forum, na którym prominentni autorzy z Niemiec i z Polski toczyli przyciągające uwagę dyskusje na tematy polityczne, gospodarcze, społeczne i kulturalne, naświetlali ważne wydarzenia historyczne i relacje niemiecko-polskie. Ilustracje karykaturzystów tworzyły od pierwszego numeru atrakcyjną szatę zewnętrzną DIALOGU. Autorem pierwszych okładek był Zygmunt Januszewski. Redakcja czasopisma mieściła się najpierw w Hamburgu. W dwóch językach: niemieckim i polskim DIALOG ukazuje się dopiero od roku 1993. W połowie lat 90tych redakcja magazynu nawiązała współpracę z „Przeglądem Politycznym” w Gdańsku. Do dzisiaj jest on partnerem w kwestiach merytorycznych i pomaga w dystrybucji czasopisma w Polsce.

Redaktorem naczelnym DIALOGu jest obecnie Basil Kerski. Z magazynu, którego redakcja przeniosła się do Berlina, udało mu się stworzyć de facto instytucję niemiecko-polską. Basil Kerski wydaje nie tylko czasopismo-kwartalnik, ale także książki, rocznik historyczny, organizuje konferencje, codziennie stoi do dyspozycji dziennikarzom polskim i niemieckim. To nie wpływa jednakże na zmianę sytuacji finansowej DIALOGu. Była i jest ona absurdalna - mówi Basil Kerski. -Finanse DIALOGU stoją na bardzo słabych fundamentach. Naszym sukcesem, naszą najsilniejszą stroną jest fakt, że mamy około 5.000 prenumeratorów w Polsce i w Niemczech, co jest niesamowicie dużo, jak na kwartalnik. Można powiedzieć, że jesteśmy w ogóle największym projektem medialnym w dziedzinie print mediów, w dziedzinie w ogóle polsko-niemieckiej polityki zagranicznej. Tak, że do dnia dzisiejszego jest to jeden wielki cud. To wynika chyba z naszej woli, redakcji, też moich poprzedników, aby ten magazyn w ogóle istniał. -

Rozpędu do pracy twórcom czasopisma dodaje – jak sami mówią – „świadomość, że to, co robią jest ważne, a właściwie coraz ważniejsze”. Basil Kerski opowiada, że kiedy w 1998 roku przejął DIALOG, czasopismo zajmowało się przekonywaniem opinii publicznej, że Polska musi wejść do Unii Europejskiej, że jest częścią Europy, jest ważnym graczem. Dzisiaj jest bardziej konfrontowane z pytaniem, czego chce polski rząd w UE, jak sobie Polacy wyobrażają Europę.- Dzisiaj nikogo nie musimy przekonywać do tego partnerstwa w Europie, a musimy- jakbym powiedział - gnębić, męczyć elity obydwóch państw, aby jednak sprecyzowały jakąś wizję, przynajmniej na następne lata obecności tych narodów w Europie.- tłumaczy Basil Kerski

Informacje o Polsce w Niemczech są teraz wszechobecne. DIALOG „stał się więc forum spotkań dla ludzi, którzy chcą powiedzieć, co nie jest wszechobecne w codziennym przekazie medialnym, albo zwrócić uwagę na fenomeny, które jeszcze nie zostały zauważone” – wyjaśnia Basil Kerski. - I co ważniejsze, przekształciliśmy się też w czasopismo, które jest takim forum autorów, którzy mają wrażliwość, iż Polska i Niemcy to jest też coś większego, to jest na przykład odpowiedzialność za wschodnich sąsiadów Polski.-

Przekazywanie Niemcom informacji, iż Polska nie tylko dokonała pojednania z Niemcami, ale przeszła bardzo ciężką drogę uspokojenia swoich relacji z innymi sąsiadami stało się dla DIALOGU w ostatnich latach bardzo ważne. Podsumowując Basil Kerski mówi.- DIALOG jest dzisiaj polsko-niemieckim magazynem, ale i środkowo-europejskim.-

DIALOG jest przykładem instytucji pozarządowej, której mimo nienajlepszych warunków udało się nie tylko przetrwać, ale i rozwijać skrzydła. Od dwóch lat czasopismo wręcza także własną nagrodę. Pierwszym laureatem był TYGODNIK POWSZECHNY, drugim Fundacja POGRANICZE w Sejnach.