Netanyahu'nun sınavı

Başbakan Benyamin Netanyahu’nun 22 Ocak’tan sonra da yeni hükümeti kurma şansı oldukça yüksek. Merak edilen, hangi koalisyonla hükümet edeceği. İsrail’deki siyasi dengeler üzerinde etkili olabilecek yeni bir de isim var.

İsrail parlamentosuna girebilmek için 34 parti ve seçim ittifakı yarışıyor. Likud-Beitenu (İsrail Evimiz) standında broşür ve çıkartma dağıtan partililer güçlü bir başbakana ihtiyaçları olduğunu ve Likud'un oylarını arttırması gerektiğini belirtiyorlar.

Likud-Beitenu muhafazakar koalisyonunun öne çıkardığı program maddesi her zamanki gibi ülkenin dış güvenliği. İsrailliler de en çok bu konuya önem veriyor. Netanyahu taraftarları, iyi bir başbakanı değiştirmeye gerek olmadığını ve İsrail'in güvenliğini sadece Netanyahu'nun sağlayabileceğini belirtiyorlar.

Genç ve karizmatik

Ancak seçim anketleri Netanyahu’nun açık farkla kazanmasının kolay olmayacağını gösteriyor. Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman’ın sağ milliyetçi partisi İsrail Evimiz ile koalisyon hükümeti kurması Likud’a oy kaybettirmişti. Hakkındaki dolandırıcılık davası yüzünden görevinden ayrılmak zorunda kalan Lieberman seçim sürecinde koalisyon ortağının sırtında kambur oldu. Netanyahu’nun oylarının bir bölümü de sağ kanadın siyaset sahnesine kazandırdığı en yeni isim olan Naftali Bennett’e gitti. 40 yaşındaki Bennett kasım ayında Habait Hayehudi (Yahudi Evi) adlı sağcı ve dinci partinin genel başkanlığına seçilmişti. Son koalisyonda üç isimle temsil edilen Habait Hayehudi’nin Salı günkü gelen seçimde 12 ila 14 milletvekili çıkarması bekleniyor. Önceliklerinin İsrail'in sorunlarına çözüm aramak olacağını söyleyen Bennett hayat pahalılığının artmasından ve ülkenin içinde bulunduğu borç krizinden yakınıyor. Genç politikacı Filistin meselesi yerine İsrail'in dertlerine çare bulmalarının gerektiğini belirtiyor.

Bennett’e göre, İsrail, Batı Şeria’nın yüzde 60’ını ilhak etmeli ve daha fazla Yahudi yerleşim merkezleri kurmalı. Çiçeği burnunda politikacının radikal tezleri öncelikle yurtdışında yankı uyandırıyor. İbrani Üniversitesi profesörlerinden Tamir Sheafer, Bennett’in kısa zamanda popüler siyasetçiler arasına girmesinin sürpriz olduğunu söylüyor. Sheafer, Yahudi Evi liderinin genç, karizmatik ve dindar bir siyasetçi olduğunu, ileri teknoloji branşında kariyer yaptığını ve silahlı kuvvetlerin özel timlerinde görev almış olmasının seçmeni etkileyebileceğini anlatıyor.



İki devletli çözüm, hayal

Sheafer, bu özelliklerinin genç politikacıyı geniş halk kesimleri için cazip kıldığını ve Bennett’in sağ kanattaki iki devletli çözüme karşı olanları birleştirdiğini belirtiyor. Üniversite kampusundaki bütün öğrencilerin ondan etkilendiğini söylemek ise zor. Genç bir bayan öğrenci hislerini şöyle dile getiriyor: “Bennett hayranlığı beni sinirlendiriyor. Ama halk ülkenin sorunlarından çıkış yolu göremiyor. İki devlet formülü zaten söz konusu olamazdı ve çoktan gündemden çıkarıldı. Çoğunluk bu problemin kuvvet kullanarak ortadan kaldırılabileceğine inanıyor. Bizim sorunumuz, güçlü İsrail, güçlü ülke ve zorlu bir güç olma mecburiyetimiz.”

Seçim öncesinde genel hava oldukça karışık. Bunun bir nedeni, seçim sonucunun bir şey değiştirmeyeceğinin düşünülmesi. Kararsız seçmenlerin oranı da yüzde 15’i buluyor. İki yıl önceki sosyal protesto gösterilerine katılan Ronny Edry, Netanyahu hükümetinin İran’ı hedef alan savaş tehditlerini şiddetle eleştirmişti. Edry, iki yıl önceki protesto hareketinin boşa gittiğini, siyasi sağın dediğini yapmasını önleyemediklerini ve halkın pahalılıktan ezildiğini belirtiyor ve genel seçimle ilgili olarak, “İsrailli seçmen kendisi için neyin iyi olduğuna karar vermek zorunda. Bana göre çoğunluk yanlış kararlar veriyor. Yerleşimler artıyor, ülke daha da sağa kayıyor. Bu gidişle, sonunda köşeye sıkışacağız", diyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Tania Kraemer/A. Günaltay

Editör: Hülya Schenk