İşkence yasağı Cumhuriyetçilerin engeline takıldı

Amerika Birleşik Devletleri’nde muhalefetteki Demokratlar, istihbarat birimlerinin, işkence ve kötü muamele uygulamalarının önüne geçebilmek için yeni bir yasal düzenleme hazırladılar. Ancak Temsilciler Meclisi’nden geçen düzenleme, Senato’da, Başkan Bush’un partisi Cumhuriyetçiler tarafından engellendi.

Demokratların girişimi, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA’in, işkenceye varan uygulamalarının ortaya çıkmasının hemen ardından, son dakikada yapılmıştı. Öneri, 2008 yılı istihbarat faaliyetleri için yetki veren yasal düzenlemeye, yeni bir bölüm eklenmesini içeriyordu. Buna göre; 2006 yılında Amerikan ordusu mensupları için çıkarılan ve sorgulama yöntemlerine sınırlama getiren kurallar, bundan sonra sivil istihbaratçılar için de geçerli olacaktı.

Amerikan ordusunun uygulamak zorunda olduğu sorgu kuralları, CIA'in El Kaide şüphelilerine karşı kullandığını itiraf ettiği "waterboarding" denilen, yani ters yatırıp su dökerek boğulma hissi yaratılması gibi işkenceye varan yöntemleri yasaklıyor.

Cumhuriyetçilerin prosedür oyunu

Ancak Amerikan Senatosu'na gelen yasal düzenleme, Bush'un partisi Cumhuriyetçilerin hukuk manevrasıyla çıkmaza girdi. Deneyimli Cumhuriyetçi senatörler, daha önce hem Senato hem de Temsilciler Meclisi’nde görüşülmüş istihbarata ilişkin yasal düzenlemeye, son dakikada yeni bir unsur eklemenin, Senato’nun yerleşik kurallarına aykırı olduğunu öne sürdüler.

Cumhuriyetçi Senatör Lindsay Graham, Demokratların girişimini prosedür gerekçesiyle engellerken, bu girişimin CIA’in “son derece yararlı ve yasal” olduğunu söylediği programına zarar vereceğini kaydetti. Başkan Bush ise yasal düzenlemenin, CIA sorgularına sınırlama getirmesi durumunda, bunu veto edeceğini bildirmişti.

Kongre soruşturmasına bilgi yok

Senato’daki mücadelede geri adım atmak zorunda kalan Demokratlar, şimdi CIA hakkındaki soruşturmanın üzerine giderek, Bush yönetimi üzerinde baskıyı artırmaya çalışıyor.

Amerikan Kongresi'nin, gizli servis tarafından yok edilen sorgu kasetleri hakkında yaptığı soruşturma da yönetim tarafından engellenmeye çalışılıyor. Adalet Bakanı Michael Mukasey, Kongre’nin bilgi talebini geri çevirirken, bunun kendi bakanlığı tarafından yürütülen soruşturmaya zarar verebileceğini savundu. Mukasey, “özel bir soruşturma” açmaya da gerek olmadığını söyledi.

CIA, tartışmalı yöntemi kullandı

Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı CIA’in, waterboarding olarak adlandırılan,“su dökerek boğulma hissi yaratma” yöntemi, insan hakları örgütleri tarafından işkence olarak görülüyor. Gizli servisin bu yöntemi, 2003 yılından bu yana en aç 3 kez kullandığı belirtiliyor. Bush yönetimi 2002 yılında, terör şüphelilerinin sorgulanmasında, sert yöntemler kullanılmasına onay vermişti.

CIA Başkanı Michael Hayden ise waterboarding yönteminin, 2006 yılından itibaren yasaklandığını söylüyor. Hayden, El Kaide zanlılarının sorgu görüntülerinin yer aldığı kasetlerin yok edilmesi kararının ise, işkence yapıldığı için değil, istihbarat görevlilerinin kimliklerinin açığa çıkmaması düşüncesiyle alındığını savunuyor.