1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Cerrattepe eylemcileri plebisit istiyor

23 Şubat 2016

Artvin Cerattepe'de açılması planlanan madene karşı bölge halkının tepkisi büyüyor. DW Türkçe'ye konuşan çevreciler "Hükümet Gezi Parkı için plebisit önermişti. Biz de Artvin için plebisit istiyoruz" diyor.

https://p.dw.com/p/1I0RR
Fotoğraf: picture alliance/Zuma Press/A. Celiktas

Artvin Cerattepe'de yapılması planlanan bakır madenine karşı yöre halkı tarafından başlatılan eylemler giderek büyüyor. Başbakan Davutoğlu, Türkiye'nin en değerli orman dokularından birine sahip Cerattepe'de Cengiz İnşaat tarafından yapılması planlanan madene ilişkin olarak "çevre korunarak yapılacak" dese de bölge halkı mücadele etmekte kararlı. Mahkeme bilirkişi heyetinin 14 Mart'ta bölgede keşif yapmasına karar verirken, DW Türkçe'ye konuşan çevreciler, Başbakan'a yanlış bilgi verildiğini, mücadelelerini sürdüreceklerini söylüyor.

Polis şiddetine karşı suç duyurusu

Son bir haftada Cerattepe için yapılan eylemlere polis sert müdahele etti. Protestoculara karşı biber gazı ve plastik mermi kullanılırken, Artvinlilere destek için başka kentlerden gelmek isteyenler ise kente sokulmadı.

Bunun üzerine dün yaklaşık 500 Artvinli, Valilik, polis ve jandarma güçlerinin aşırı şiddet kullandığı gerekçesi ile Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulundu.

Artvin Cerrattepe
Artvin CerrattepeFotoğraf: picture alliance/Zuma Press/A. Celiktas

Davutoğlu: Çevreye zarar verilmeyecek

Son bir haftada yaşanan protestoların ardından açıklama yapan Başbakan Davutoğlu ise kurulacak madenin çevreye zarar vermeyeceği iddiasında. Projenin 'kapalı galeri' şeklinde haya geçeceğini ifade eden Davutoğlu, "Bütün bunlar 'yerin altında kalsın, dokunmayalım' derseniz, bu sefer biz bunları dışarıdan ithal etmek durumunda kalacağız. Cari açık dahil birçok sıkıntı doğacak. Bütün Artvinlilere ve çevrecilere sesleniyorum; gelin bu iki prensipte anlaşalım. Çevreyi koruyacağız, yeraltı zenginliğimizi de ekonomimize katkı olarak sunacağız. Bu ikisi uzlaşmaz hedefler değil" açıklaması yaptı.

Hukukçular ve çevre örgütleri ise Danıştay kararı ile bölgeye maden açılamayacağının karara bağlandığını ifade ederek doğa katliamına izin vermeyeceklerini vurguluyor.

Türkiye'nin en büyük çevre davası

900 kişiyle Rize İdare Mahkemesi'ne açılan ve Türkiye'nin en büyük çevre davası haline gelen Cerattepe davası avukatlarından Yakup Okumuşoğlu, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada, mahkemenin daha önce "burada maden kurulamaz" kararına rağmen idare tarafından şirketlere ÇED raporu verildiğine dikkat çekiyor. Geçen yıl tekrar açtıkları davanın ardından mahkemenin 7 aydır keşif kararı almadığını dile getiren Okumuşoğlu, "Şimdi protestolar başlayınca 14 Mart için keşif yapma kararı aldılar. Ancak bölgede hala kar var. Bu keşfin de yapılıp yapılamayacağı belli değil" diyor.

"Artvin'de plebisit yapılsın"

Daha önce "Ya madenden ya da Artvin'den vazgeçin" diyerek maden ocağı projesini iptal eden mahkeme heyetinin değiştiğini ve bu değişikliğin hemen ardından Cengiz İnşaat projesine izin çıktığını belirten Avukat Okumuşoğlu, "Biz mahkemenin proje için yürütmeyi durdurma kararı vermesini ve 7 aydır bir türlü yapılamayan keşfin bir an önce yapılmasını istiyoruz. Nüfusu 25 bin olan Artvin'de 10-15 bin insan bu madene karşı eylem yapıyor. 900 davacı bu projeyi mahkemeye veriyor. Bu kentteki tepki görülmeli" diye konuşuyor.

Hükümetin Gezi olayları sırasında Gezi Parkı'nda yapılacak değişiklikler için plebisit yani dar kapsamlı referandum önerdiğini hatırlatan Okumuşoğlu, "Madem çevre konularında plebisit uygulaması öneren bir idare var. Buyursunlar Artvin'de halka sorulsun. Herkes kimin ne istediğini görsün. Biz Cerattepe avukatları olarak böyle bir oylamanın olumlu olduğunu düşünüyoruz" diye konuşuyor.

"Başbakan'ı yanıltmışlar"

DW Türkçe'ye konuşan Yeşil Artvin Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Bedrettin Kalın ise Başbakan Davutoğlu'nun Cerattepe konusunda yanlış bilgilendirildiğini söylüyor. Bölgede maden arama faaliyetlerinin başladığı 1989'dan bugüne kadar hazırlanan tüm projelerin 'kapalı galeri' şeklinde hazırlandığına işaret eden Kalın, "Yani Başbakan'ın söylediği gibi kapalı galeri çevreyi korur diye birşey yok. Bugüne kadar mahkemeler hep kapalı galeri projelerini durdurma kararı verdi. Sayın Davutoğlu'nu fena halde yanıltmışlar" diye konuşuyor.

Cengiz İnşaat'ın 2012'de aldığı ÇED raporunun da kapalı galeriyi öngördüğünü, buna rağmen mahkemenin bu raporu ve projeyi iptal ettiğini hatırlatan Kalın, "Biz artık mahkeme kararlarının tekrar tekrar yok sayılmasını istemiyoruz" diyor.

"Böyle polis şiddeti görmemiştik"

Hükümete yakın çevreler tarafından 'terörist, anarşist' olarak itham edildiklerini, Gezi Parkı eylemcilerine benzetildiklerini ifade eden Bedrettin Kalın, "Biz bu ifadeleri asla kabul etmiyoruz. Bölgemizde madenciliğe karşı kurulan Yeşil Artvin Derneği, 1995'te kuruldu. O zaman AKP'nin adı bile yoktu. Biz 20 yıldır çevre mücadelemizi siyasileştirmeden yolumuza devam ediyoruz. Bu tür ithamlarla halkımız arasındaki birliği beraberliği zedelemek istiyorlar" şeklinde konuşuyor.

Anayasa'nın 56'ıncı maddesine göre çevreyi korumanın bir vatandaşlık görevi olduğunun altını çizen Kalın, "Biz bölge halkı olarak çevreyi korumak isterken bugüne kadar karşılaşmadığımız kadar büyük bir polis şiddetine maruz kaldık. Daha önce hiç böyle birşey görmemiştik. Ama ne olursa olsun mücadelemizi sürdüreceğiz" diyor.

Artvin Cerrattepe
Artvin CerrattepeFotoğraf: picture alliance/Zuma Press/Depo Photos

Artvinliler 25 yıldır karşı çıkıyor

AKP'nin yüzde 45'in üzerinde oy oranına sahip olduğu Artvin'de kent merkezinin üzerinde bulunan Cerattepe bölgesinde maden açma girişimleri 25 yıl öncesine dayanıyor. 1989'da ilk maden izninin alan Cominco şirketi, o dönem madene karşı dava açan Artvin halkının mahkemece haklı bulunması ile maden kurmaktan vazgeçti. 1998'de ise Kanadalı Inmet Mining Corporation şirketi maden ruhsatı alarak bölgede madencilik yapmak için harekete geçti. Yöre halkı yeniden dava açtı ve mahkeme dava sonunda maden şirketinin ruhsatını iptal ett. Danıştay da mahkemenin bu kararını onadı.

Ancak Haziran 2010'da yürülüğe giren yeni Maden Kanunu ile Cerattepe'de maden aramak için ruhsatlandırmanın yolu tekrar açılmış oldu. 2012'de Cengiz İnşaat, bölgede maden kurmak için ruhsat aldı. Daha önce verilen ÇED raporlarının mahkeme tarafından geçersiz sayılması ve yürütmeyi durdurma kararı verilmiş olmasına rağmen, Cengiz İnşaat'ın maden açmak için harekete geçmesi ile protestolar da başlamış oldu. Şimdi Artvinliler, dünyanın 100 doğal ormanından biri olan Cerattepe ile Genya Dağı'nı da içine alan bölgenin madenciliğe açılmaması için mücadeleyi sürdürüyor. Zira yöre halkı burada yapılacak madencilik faaliyeti nedeniyle bölgenin hızla Çoruh Vadisi'ne doğru akacağı endişesi taşıyor. Ayrıca Artvin'in tepesinde 30 futbol sahası büyüklüğünde 4 siyanür havuzu ile halkın içme suyu da dahil bütün su kaynaklarının kirleneceği veya şirketçe kullanılacağı ileri sürülüyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Aram Ekin Duran