Polsko-Niemieckie Nagrody Dziennikarskie 2015

Wygrały teksty i audycje z „Gazety Wyborczej”, Radia Wrocław, Radia Szczecin oraz saksońskiej stacji MDR. – Dziennikarze zajmujący się polsko-niemieckimi zagadnieniami zasługują na specjalne uznanie – podkreślił podczas gali Tomasz Sobieraj, Wicemarszałek Województwa Zachodniopomorskiego komentując nagrodę za dziennikarstwo na pograniczu, przyznawaną dopiero od roku. Łącznie nadesłano w tym roku blisko 170 prac - 89 z Niemiec, a 75 z Polski. Nagroda jest dotowana w każdej kategorii sumą 5000 euro.

Podgranicze kopalnią tematów

Wśród nadesłanych prac było wiele tematów z pogranicza. Dwa takie tematy wygrały w kategorii „Radio” oraz „Dziennikarstwo na pograniczu”. W pierwszym przypadku Tomasz Sikora, Roman Nuck i Tomáš Kopecky opowiedzieli w reportażu pt. „Dowodiczek Osobisticzek, czyli Nowy Realizm Graniczny” o realiach życia mieszkańców polsko-niemiecko-czeskiego pogranicza. Autorzy sprawdzili, jak wygląda w praktyce nauka i znajomość języka sąsiadów, na jakie problemy napotykają, jak mieszkańcy pogranicza robią zakupy, gdzie się leczą i gdzie pracują. Jury uzasadniło, że nagrodzony materiał o życiu w trójkącie granicznym „dodaje do relacji polsko-niemieckich odrobinę Europy”.

W kategorii „Dziennikarstwo na pograniczu” nagrodę przyznano dopiero po raz drugi. Otrzymali ją Joanna i Krzysztof Skonieczni z Radia Szczecin za audycję „Mała Polka ze Staffelde“. Reportaż opowiada o Polsce żyjącej od czterech lat w niemieckiej wsi w pobliżu Mescherin w Meklemburgii-Pomorzu Przednim. Pani Szuster została pierwszą Polką wybraną tam przed rokiem na radną w Staffelde. Autorzy opisują społeczne zaangażowanie bohaterki i zaufanie, które zdobyła w niemieckiej wsi. Reportaż pokazuje, jak „granica łączy a nie dzieli” – uzasadniło jury.

Historia i teraźniejszość

Nie zabrakło też tradycyjnie tematów historycznych i społecznych. Pierwsze miejsce w kategorii „Prasa” otrzymała Magdalena Grzebałkowska za reportaż „Śpiewać, hitlerówy!”, który ukazał się w „Dużym Formacie” Gazety Wyborczej. Autorka opowiada w nim o obozie dla Niemców założonym tuż po wojnie w Łambinowicach, który nie był jedynym takim obozem. Jeden z jurorów ocenił w laudacji, że Grzebałkowska „każe się zastanawiać i weryfikować tkwiące w Polakach od dziesięcioleci myślenie, że Polak to ten dobry, a Niemiec to ten zły”. Grzebałkowska powiedziała po otrzymaniu nagrody: - Byłoby dobrze, gdybyśmy opowiadali więcej takich historii, póki żyją jeszcze ludzie, którzy mogą je opowiedzieć.

W kategorii reportażu telewizyjnego nagrodzono film Norweżki Åse Svenheim Drivenes pt. „Mama arbeitet im Westen – Eine Kindheit in Polen“ (Mama pracuje na Zachodzie – dzieciństwo w Polsce – tłum. red.). Autorka pozyskała do produkcji m.in. niemiecką rozgłośnię MDR. W filmie opowiada historię migracji za pracą w Unii Europejskiej na przykładzie dwóch polskich chłopców i ich rodziców. Drivenes zwróciła uwagę na problem tzw. eurosierot. W Polsce żyje szacunkowo ok. 100 000 dzieci, którymi opiekują się dziadkowie lub sąsiedzi, ponieważ ich rodzice pracują na Zachodzie.

Szerokie spektrum

Dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej FWPN Krzysztof Miszczak podkreślił szerokie spektrum tematyczne tegorocznego konkursu o nagrodę dziennikarską im. Tadeusza Mazowieckiego. – Coraz częściej pojawiają się prace o nowych wyzwaniach oraz współodpowiedzialności Polaków i Niemców w Unii Europejskiej, jakimi jest migracja i poszukiwanie małych ojczyzn - powiedział Miszczak.

Współczesnym tematom europejskim i bilateralnym poświęcone były w tym roku również ósme Dni Mediów. Ok. 300 dziennikarzy i ekspertów z obydwu krajów dyskutowało podczas dwudniowej imprezy, jak Polska i Niemcy mogą współdziałać na wschodzie Europy oraz jak powinna wyglądać polityka wschodnia UE w obliczu konliktu Ukrainy i Rosji. Dyskusja dotyczyła tego, jak media mogą opisywać konflikt, aby nie przyczyniać się do jego zaostrzenia oraz jak zachować w obecnej sytuacji obiektywizm.

Nowe media a etyka zawodowa

Innymi tematami warsztatów, kierowanych w dużej części do młodych dziennikarzy były zagadnienia etyczne pracy dziennikarskiej, obchodzenie się z nowymi technologiami i mediami. Uczestnicy zastanawiali się, na ile nowe techniki cyfrowe, jak big data, hacking, czy weryfikacja lub media społecznościowe wpływają na etykę zawodową dziennikarzy. Był również warsztat poświęcony współpracy na pograniczu polsko-niemieckim w różnych zakresach – od gospodarki, energii po kulturę.

Dużym zainteresowaniem cieszyła się też dyskusja na temat recepcji terminu „polskie obozy koncentracyjne” w mediach zagranicznych

Przyszłoroczny konkurs o Polsko-Niemiecką Nagrodę Dziennikarską im. Tadeusza Mazowieckiego oraz Dni Mediów – odbędą się w Dreźnie w Saksonii. Prace nominowane oraz nagrodzone w tegorocznym konkursie będą wkrótce dostępne na stronie internetowej Dni Mediów.

Róża Romaniec, Szczecin