Plastik atık tehdidi
22 Kasım 2013![IDN, 2009: Eine Plastiktuete treibt unter Wasser. [en] Plastic bag floating under water, Bali, Indonesia. | IDN, 2009: Plastic bag floating under water, Bali, Indonesia.](https://static.dw.com/image/16153587_1004.webp "IDN, 2009: Eine Plastiktuete treibt unter Wasser. [en] Plastic bag floating under water, Bali, Indonesia. | IDN, 2009: Plastic bag floating under water, Bali, Indonesia.")
ABD’de yapılan yeni bir araştırmanın sonuçlarına göre deniz ve göllerdeki plastik atıklar balıkların sağlığını tehdit ediyor, zehirli maddeler balıklar yoluyla besin zincirine dâhil oluyor.
“Scientific Reports” adlı e-dergide yayınlanan, ABD'deki Kaliforniya Üniversitesi'nden Chelsea Rochman'ın önderliğindeki araştırma grubunun çalışmasına göre plastik atıkların bulunduğu ortamda beslenen balıklarda, zararlı maddelerden dolayı karaciğer rahatsızlıkları meydana geliyor. Mikroskobik boyuttaki plastik atık parçaları, birçok yapay madde ve kimyasal içeriyor. Zehirli maddeler, balıkların beslenmesi yoluyla besin zincirine ekleniyor.
Atıklar balıkları zehirliyor
Rochman ve arkadaşları çalışmalarında kalıcı biyobirikim ve toksik maddelerin (PBTs) balıklar üzerindeki etkilerini araştırdı. Deneylerde küçük balıklar, su ve yem yoluyla, iki ayı aşkın bir süre boyunca, plastik poşetlerde ve folyolarda bulunan yapay polietilene maruz bırakıldılar. Sonuç olarak, dokularında zararlı madde oranı artan balıklarda, karaciğer rahatsızlıkları meydana geldi.
Araştırmacılar ‘temiz' plastikler ile bünyesinde zararlı madde bulunan plastiklerin etkisini karşılaştırdıklarında ulaştıkları sonuç, iki yapay maddenin de karaciğere zarar vermesi, fakat ‘kirli' plastiğin yarattığı zararın daha güçlü bir şekilde ortaya çıkması oldu. Zehirin kaynağı hem plastiğin kendisi hem de içeriğindeki zararlı maddeler. Rochman ve arkadaşlarının bundan sonra yoğunlaşmak istedikleri araştırma ise bu maddelerin farklı organizmalar üzerindeki etkilerini gözlemlemek.
Plastik poşet çevreyi tehdit ediyor
Bugün tüm dünyada, yılda yaklaşık 280 milyon ton plastik üretiliyor ve bu miktar her geçen yıl daha da artıyor. Üretilen plastiğin üçte biri polietilenden oluşuyor. İçeriğinde büyük oranda organik zararlı maddeler bulunduran polietilen, denizlerdeki plastik atıklarda en çok rastlanan madde.
AB Komisyonu'nun verilerine göre özellikle plastik poşetler nehir ve denizleri kirleterek çevreye büyük zarar veriyor. Her AB vatandaşı yılda ortalama 198 plastik poşet kullanıyor. Geri dönüşüm sisteminin başarıyla uygulandığı Almanya'da kişi başına düşen plastik poşet kullanımı 71 adet. Aynı verilere göre Portekiz, Polonya ve Macaristan'da bu sayı 500'ü aşıyor. Komisyon, üye devletleri plastik poşetlerin kullanımını sınırlandırmalara konusunda destekliyor.
©Deutsche Welle Türkçe
DW/ dpa, AP/AŞ