Od čega boluje Francuska?

Ekonomska politika Francuske je sve više na meti kritike. Vlada Francuske još uvijek nije priznala ozbiljnost sopstvene ekonomske situacije, kaže Katarina Pijnenburg sa Njemačkog instituta za ekonomska istraživanja (DIW) za Dojče vele.

U evrozoni još uvijek vlada velika neizvjesnost zbog geopolitičkih kriza, kao što je ona u Ukrajini. Ni Francuska, druga po veličini ekonomija u evrozoni, nije prevazišla svoju dužničku krizu. Još uvijek postoji rizik da stvari izmaknu kontroli, kaže stručnjak za makroekonomiju.

Činjenica je da Francuska u posljednje dvije godine nema ekonomski rast. Uprkos tome, predsjednik Fransoa Oland vodi ekspanzivnu fiskalnu politiku. Francuska vlada vjeruje da se kriza može savladati sa više intervencija vlasti. Ketrin Pijnenburg na ovu strategiju gleda skeptično: Francuska može da se riješi krize samo kroz strukturne reforme - naročito socijalnog sistema i tržišta rada - uz istovremeno jačanje preduzeća i tržišta.

Oporavak privrede umjesto smanjivanja dugova

Ali, Pariz do sada nije pokazao volju za reforme. Preveliki je otpor u Socijalističkoj partiji (PS) Fransoa Olanda. Reorganizacija državnog budžeta ne napreduje: Budžetski deficit je od 2008. godine u stalnom porastu i sa 4,3 odsto 2013. je znatno viši od 3 odsto koje je zacrtala Evropska unija. Za 2015, stručnjaci očekuju čak 4,7 odsto. Prema procjenama Katarine Pijnenburg, Francuska će Mastrihtske kriterijume za novo zaduživanje ispuniti tek od 2017. godine.

Duboka kriza uzdrmala je cijelu evrozonu. Upravo zemlje koje su umorne od reformi, kao što su Francuska i Italija, usporavaju ekonomski oporavak u evrozoni - mada sa Njemačkom predstavljaju tri najveće ekonomije u EU. "Nešto mora da se desi, inače Francuska rizikuje da „sklizne“ kao što je to bio slučaj sa Portugalom i Španijom", upozorava Pijnenburg.

Francuska i Italija - bolešljive EU nacije

Finansijska kriza iz 2008. godine dovela je u bankarskom sektoru ove dvije zemlje do velikog povećanja državnog duga. Zauzvrat, gubici kod državnih obveznica izazvali su trajnu dužničku krizu u bankama. Konsolidacija duga i programi štednje su ozbiljno opteretili realnu ekonomiju. Na duge staze, to dovodi do gubitka poreskih prihoda i porasta socijalnih davanja i na kraju do većih deficita.

Što se tiče Francuske, s obzirom na veliki budžetski deficit, i dalje postoji opasnost od produbljivanja krize, kaže Pijnenburg. Međutim, dugovi su stavljeni sa strane, privredni oporovak zemlje je prioritet - Oland i njegova vlada hoće da to postignu sami. "Ali, da bi to postigli moraju se slomiti krute strukture. To zna Francuska, ali otpor unutar sopstvenih redova je veliki i inhibira transformaciju socijalnog sistema i tržišta rada", kaže Pjnenburg.

Francuski ekonomisti pak smatraju da je za dugoročnu ekonomsku krizu odgovorna Njemačka i stroga politika štednje evro-zemalja.

Opasnost za cijelu zonu evra

Ali pritisak na francusku vladu raste, jer je situacija na tržištu rada napeta: U junu, stopa nezaposlenosti bila je 10,2 odsto, dvostruko veća nego u Njemačkoj. Ova visoka nezaposlenost ograničava uglavnom potrošanju i konjukturu. Pritom je potrošnja za Francusku veoma važan stub rasta, pa i iznenađujući ekonomski rast od 0,3 odsto u posljednjem kvartalu, treba uglavnom zahvalti potrošnji .

Da bi pobjegla sa silazne putanje, Francuska bi prije svega trebalo da pojednostavi poreski sistem i preduzećima pruži više finansijske fleksibilnosti za investicije, kaže ovaj ekonomista. Važna je uravnotežena antimonopolska politika. Visok nivo konkurencije podstiče više inovacija - kompanije su time prisiljene da sa investicijama reaguju na pritiske tržišta. Time se proizvodi veći privredni rast. Pijnenburg kaže da je važno da "se stvori pogodnija atmosfera za više inovacija i rast, tako da evrozona u cjelini bolje izađe iz ove krize."