1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Millet bölen 155 kilometrelik duvar

Doris Blau13 Ağustos 2004

Almanya’nın batısıyla doğusunu birbirinden ayıran ünlü Berlin Duvarı tam 28 yıl ayakta kaldı ve 1989 yılı kasım ayında törenlerle yıkıldı. Yapımına bundan 43 yıl önce başlanan duvar sadece ulusları değil farklı rejimleri de birbirinden ayırdı.

https://p.dw.com/p/AahU
Duvar, Almanları birbirinden ayırmıştı
Duvar, Almanları birbirinden ayırmıştıFotoğraf: AP

1961 yılı 11 Ağustos Cuma günü Berlin Anayasayı Koruma Teşkilatı, her zamanki gibi sakin bir hafta sonu yaşanacağını tahmin etmişti, ama yanıldı! İki gün sonra, 13 Ağustos Pazar günü sabaha karşı ikide Almanya’yı yıllarca ikiye bölecek Berlin Duvarı’nın inşaatı başlayacaktı. İnşaatın başladığı haberi günün ışımasıyla hızla yayıldı ve bu duvar 16 milyon Almanı batıyla 28 yıllığına ayırdı. Doğuyu batıdan ayıran duvarın inşaatı Demokratik Alman Cumhuriyeti tarafından ideolojik olarak gerekçelendirildi. Söylenen marşlara ve şarkılara yansıdığı kadarıyla duvar, sadece devletleri değil geçmişle geleceği de birbirinden ayıran bir sınır oldu.

Her gün 2 bin Alman kaçıyordu

Berlin Duvarı’nın yapımına başlandığı 13 Ağustos 1961 yılına kadar her gün 2 bin Doğu Alman batıya kaçırıyordu. Kuruluşundan, duvarın yapıldığı tarihe kadar toplam 2,5 milyon kişi ”İşçi ve köylü ülkesi olan Doğu Almanya’yı” terkedip batıya gitti. Artan eğilimi endişeyle izleyen Doğu Alman Komünist Partisi ise çözümü, ortaya bir duvar çekmekte buldu. 155 kilometre uzunluğunda beton dökerek aileleri yakınlarından, insanları sevdiklerinden ayırdı. Duvarın inşaatı başlamadan bir kaç ay önce bu yönde söylentiler yayılmış, ancak Doğu Alman yetkililer bunu yalanlamıştı. O zamanlar cumhurbaşkanı olan Doğu Alman Komunist Partisi başkanı Walter Ulbricht bir konuşmasında, halkı birbirinden ayıracak duvar inşaa etmeyi düşünmediklerini ifade etmişti: ” Ortada, duvar inşaa edilmesine yönelik bir plan yok. Hem bildiğim kadarıyla inşaat işçileri ev yapımıyla meşguller. Kimsenin duvar örmeyi amaçladığını sanmıyorum”

”Antifaşist sınır çektik"

Ulbricht duvar yapılmayacak dese de iki ay sonra inşaat başlamıştı bile, üstelik onun zorlamasıyla. İnşaat için Sovyetler Birliği’nin desteği de alınmıştı. Eski Demokratik Alman Cumhuriyeti Devlet Konseyi başkanı Erich Honecker de Alman halkını birbirinden ayıran Berlin Duvarı’nın inşaatını memnuniyetle karşılamıştı: “ Berlin Duvarı‘nın örülmesiyle batıyla aramıza antifaşist bir sınır çektik. Bu arada Avrupa’da durum sakinleşti ve barış ortamı garanti altına alındı.”

80-240 arasında kişi can verdi

Berlin Duvarı’nın inşaasını batılı güçler sadece protesto etmekle yetindiler. Berlinliler ise duvarın yarattığı şiddeti hergün yeniden yaşadılar. Soğuk savaşın doğurduğu gerginliklerden, Berlin Duvarı‘nı aşmak isteyenlerin öldürülmesine kadar bir çok dramatik olay yaşandı. Duvarın ilk kurbanıysa, inşaatın başlamasından sadece 11 gün sonra sınırı aşmak isteyen 18 yaşındaki Peter Fechter oldu. Aldığı kurşun yarasından ölen Fechter’i, sınırdaki Amerikan askerleri ve diğer koalisyon güçleri sadece seyrettiler, müdahale edemediler.

Berlin Duvarı, yıkıldığı 1989 yılına kadar çok sayıda kişinin ölümüne neden oldu. Kesin olmamakla birlikte 80 ila 240 kişinin aşmak isterken öldürüldüğü tahmin ediliyor.