Kadın istihdamı istikrarsız
28 Ocak 2013
Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı’nın, Siemens AG'nin genel kurul toplantısında yüzde 98 oyla yönetim kuruluna seçilmesi, Türkiye’de kadın yöneticilerin konumuna yönelik son dönemin en çarpıcı gelişmelerinin başında geliyor. Siemens AG’nin bu tercihi, Türkiye’de kadınların iş hayatındaki yeri açısından dikkat çekici bir mesaj niteliğinde. Bununla birlikte bu alana yönelik veriler ve uzmanların yorumları, Türkiye’de bu yönde olumlu gelişmeler yaşandığını ancak atılması gereken adımlar olduğunu gösteriyor.
Yönetimde kadınların ağırlığı var ama…
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Türkiye’nin önde gelen 55 şirketinde yaptırdığı anket çalışması, Türkiye’de kadın istihdamına yönelik dikkat çekici veriler sunuyor. Bu çalışmaya göre, ankete katılan 55 şirketin yüzde 26'sı şirketlerinde kadınların üst düzey yönetici olduğunu bildirirken, yüzde 40'ı orta kademe yönetici olduklarını belirtti. Ankete katılan şirketlerin yüzde 96'sı iş ilanı verirken cinsiyet belirtmediklerini söyledi. Yine bu şirketlerin yüzde 69'u iş alım formunda cinsiyet sorduklarını ve buna göre alım yaptıklarını ifade etti. Bununla birlikte şirketlerin yüzde 45'i çalışanlarına kreş ve çocuk bakım desteği vermediklerini aktardı. Bu verilerle paralel olarak insan kaynakları uzmanlarının yaptığı değerlendirmeler kadının yönetim katında belli bir pozisyon edindiğini ancak bazı istisnaların olduğunu gösteriyor.
Uluslararası insan kaynakları firması Egon Zehnder’in Türkiye Yönetici Ortağı Murat Yeşildere, halka açık şirketler bazında yürüttükleri bir çalışmada Türkiye’de yönetim kurullarında kadınların oranının yüzde 10 civarında olduğunu ifade ediyor. Yeşildere, Kuzey Avrupa ülkeleri haricinde Avrupa’daki kadın yönetici ortalamasının yüzde 10-12 olduğunu, böylelikle Türkiye’nin bu konuda Avrupa ile paralellik sunduğunu da vurguluyor. Bununla birlikte Yeşildere, bu kadın yöneticiler içerisinde profesyonel yöneticilerin oranının ise yüzde 1 olduğunu ifade ediyor. Türkiye’de şirket sahibi ailelerin kadın üyeleri dışında profesyonel üye oranı düşük görülüyor. Stanton Chase Türkiye Yönetici Ortağı Çağrı Alkaya da benzer bir duruma dikkat çekiyor. Alkaya’ya göre, Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı şirketler kadınlara fırsat eşitliği ve hatta pozitif ayrımcılık uygularken, yerli olan özel ve kamu şirketlerinde bu durum daha sınırlı. Alkaya, Türk kadınlarının yurt dışında birçok şirkette yönetici konumunda bulunduklarını da ekliyor.
“Kadın istihdamında görece bir başarı var”
Türkiye Kadınlar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Sema Kendirci Türkiye’de kadın istihdamına ilişkin şu ifadeleri kullanıyor: “Türkiye’de kadının istihdamdaki varlığı çok yüksek değil. İzlediğimiz istatistiklere göre, 1990’lı ve 2000’li yıllara kıyasla bu konuda gerilemiş durumdayız. Kadınların istihdamdaki payı yüzde 35 seviyelerinden yüzde 22 seviyelerine kadar geriledi. Son dönemde bu oranın yüzde 23-25 seviyelerine geldiği ifade ediliyor. Bu istihdamın bir bölümünün mevsimsel nitelikte olduğunu düşünürsek bu artışın görece bir başarı anlamına geldiğini söyleyebiliriz.”
“Aşılması gereken çok yol var”
Türkiye'de kadınların özellikle iş hayatında daha aktif olması için mücadele yürüten Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Başkanı Dr. Gülden Türktan Türkiye’de kadınların iş hayatındaki yerini şöyle yorumluyor: “Türkiye'de siyasetten ekonomiye, seçimle veya atama ile gelinen pozisyonlarda kadının varlığı son derece kısıtlı. CEO oranlarına baktığımızda, Türkiye’de CEO pozisyonundaki kadın oranı yüzde 12. Finlandiya, yüzde 13’lük oranıyla kadın CEO oranlarında birinci sırada. Dünya ortalamasında kadın CEO oranı rakamı yüzde 5 iken Türkiye’de böyle bir seviyeye gelinmiş olması sevindirici görünse de kadın istihdamı açısından dünyanın pek çok gelişmiş ülkesinin gerisindeyiz. Dolayısıyla daha yapılması gereken çok iş, aşılması gereken çok yol var”
© Deutsche Welle Türkçe
Haber: Selçuk Oktay / İstanbul
Editör: Nihat Halıcı