Juergen Roth, niewygodny dokumentalista

„Podczas tej lektury człowiekowi wielokrotnie przychodzi do głowy, że jej autorowi albo ktoś wbije nóż, albo przynajmniej będzie miał on na karku sprawę sądową, na pewno natomiast nie dostanie krzyża zasługi”, napisał o jednej z publikacji Rotha dziennikarz „Frankfurter Allgemeine Zeitung” Manfred Funke. Noża szczęśliwie nikt Rothowi nie wbił, ale spraw sądowych miał aż nadto, w tym wiele przegranych.

Urodzony w 1945 r. we Frankfurcie nad Menem Juergen Roth miał dwadzieścia parę lat, kiedy uczył się fachu handlowca ds. spedycji. Przerwał jednak naukę i na rok wyjechał do Turcji. Był to rok 1968. Trzy lata później opublikował swoją pierwszą książkę „Bieda w Republice Federalnej Niemiec”. Od tej pory ukazały się niezliczone książki jego pióra i telewizyjne filmy dokumentalne. Tematyka, na której koncentruje się Roth, to zorganizowana przestępczość, działalność mafijna, korupcja, międzynarodowy terroryzm. Jego obszarem zainteresowania jest, poza Niemcami, Europa Wschodnia. Roth jest zdania, że zorganizowana przestępczość nie tylko jest ściśle powiązana z gospodarką europejską, ale że jest wręcz jej częścią. Jedna nie funkcjonuje bez drugiej.

Roth jest jednym z najbardziej znanych dziennikarzy śledczych w Niemczech. Jego publikacje przyniosły mu sławę – i wrogów. Uchodzi bowiem za zadziornego, „trudnego”, kontrowersyjnego autora. Krytycy a przede wszystkim wymieniani przez niego w jego publikacjach politycy i przedsiębiorcy zarzucają mu, że wiele rozpowszechnianych przez niego informacji nie można potwierdzić, nawet on sam nie jest w stanie udowodnić ich wiarygodności. Pozywali go m.in. były kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder czy bułgarski szef MSW Rumen Petkow. Gastronom z Lipska osiągnął na drodze sądowej, że książka Rotha „Niemcy kraj mafii” zniknęła z półek księgarskich a potem mogła być w sprzedaży tylko z zaczernionymi fragmentami. Roth nie chce ujawniać swych źródeł, woli już przegrać sprawę sądową.

„Bez jego książek czytelnikowi czegoś by brakowało i na pewno też czegoś by brakowało niejednemu ze śledczych, którzy po ukazaniu się publikacji Rotha rzucają się na nie szukając, kto jest w nich cytowany, nazwany czy pośrednio wymieniony”, napisał o pracy Rotha profesor kryminalistyki na Uniwersytecie Ruhry w Bochum Thomas Celtes.

Juergen Roth jest też aktywny w niezależnej organizacji Business Crime Control (BCC). Powstała w 1991 roku jest siecią dziennikarzy śledczych, publicystów, autorów i badaczy w obszarze niemieckojęzycznym: Austrii, Niemczech, Szwajcarii, Liechtensteinie i Luksemburgu. BCC bierze pod lupę szeroko rozumianą przestępczość gospodarczą.

Oprac. Elżbieta Stasik