Hristiyan Demokratlardan 24 Nisan çağrısı

Avrupalı Hristiyan Demokratlar, Avrupa kurumları ve uluslararası kamuoyuna 24 Nisan’ı “Ermeni soykırımını anma ve kınama günü” olarak ilan etme çağrısında bulundu.

Kısaca Hristiyan Demokratlar olarak adlandırılan Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) siyasi meclisi tarafından kabul edilen “Ermeni Soykırımı ve Avrupa Değerleri” başlıklı bir kararda, “Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye’nin muhtelif rejimleri tarafından 1894-1923 yılları arasında planlanıp daimi biçimde gerçekleştirilmiş soykırımcı eylemler”, “Ermeni mirasının yok edilmesi” ve “soykırımın inkârı” kınandı. “Ermeni soykırımının” sadece Ermeni halkını değil, “Pontus Rumlar ve Asurileri” de kapsadığı savunuldu.

Avrupa’nın sağ ve merkez sağ partilerini bünyesinde toplayan EPP’nin kararında, Türkiye’den, “İkinci Dünya Savaşı sonrası Federal Alman Cumhuriyeti’ni örnek alarak tarihle yüzleşmesi ve Ermeni soykırımı gerçeğini kabullenmesi” istendi. Kararda Türk hükümetinden; geçtiğimiz yüzyılda Anadolu’da imha edilmiş veya harabe haline gelmiş Ermeni kültürel mirasının envanterini çıkarması ve “tarihi Batı Ermenistan”da bulunan kilise, okul, kale, mezar gibi eserleri restore edip, kullanılabilir kültürel ve dini kurumlar haline getirmesi talep edildi. Bu mekanların Ermenilere iadesinin istendiği kararda, Türk-Ermeni ilişkilerinin normalleşmesi ve “Avrupalılaşması” çağrısı da yer alıyor. İade kapsamında Ermeni halkına Anadolu’ya dönme hakkı sağlanması talep ediliyor.

EPP’nin kararında; tüm AB kurumları ve AB ülkeleri ile Türkiye ve Ermenistan’ın da üye oldukları Avrupa Konseyi devletlerinden “Ermeni soykırımı kurbanlarını anmaları” isteniyor. AB, Avrupa Komisyonu, AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu’na 24 Nisan’ı “Ermeni soykırımını anma ve kınama günü” ilan etmeleri çağrısında bulunuluyor.

Kararın yaptırım gücü yok

Kararın, üye siyasi partiler için doğrudan bir yaptırımı bulunmuyor. Ancak, Avrupa’daki sağ partilerin konu hakkındaki genel tutumunu göstermesi açısından önem taşıyor. Avrupa genelinde ilk defa bir siyasi hareket “Ermeni soykırımı” konusunda bu denli kapsamlı bir karar alıyor.

Avrupa’da sağ ve merkez sağın çatı örgütlenmesi olarak 1976 yılında kurulan EPP, bugün 39 ülkeden 78 siyasi partiyi bünyesinde topluyor. Üyeleri arasında Almanya’dan CDU-CSU, Fransa’dan UMP, İspanya’dan PP, İtalya’dan “Forza Italia”nın da bulunduğu EPP içinde şu an için Türkiye’den bir parti yok.

Paris'te kapsamlı etkinlik

Öte yandan 1915 olaylarını anma kapsamında Avrupa genelinde planlanan akademik etkinliklerden biri, ve belki de en önemlisi, bu ay Fransa’nın başkenti Paris’te gerçekleşecek. “Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı İmparatorluğu’nda Ermeni Soykırımı” adını taşıyan uluslararası kolokyum 25-28 Mart tarihleri arasında Paris-Sorbonne Üniversitesi, Yahudi Soykırımını Anma Merkezi, Sosyal Bilimler Yüksekokulu ve Fransa Ulusal Kütüphanesi olmak üzere dört ayrı mekanda düzenlenecek. Fransa’da devlet tarafından da desteklenen kolokyumun Paris-Sorbonne Üniversitesi’ndeki açılış konuşmasını Cumhurbaşkanı François Hollande yapacak.

Kolokyuma, Fransa, ABD, İsviçre, Almanya, İsveç, Yunanistan, Hollanda, İsrail ve Türkiye’den “Ermeni soykırımı” konusunda uzman akademisyen ve araştırmacılar konuşmacı olarak katılacak.

Kolokyum sırasında Paris Yahudi Soykırımı Anma Merkezi’nde “Ermeni Soykırımı” temalı bir sergi de açılacak.

© Deutsche Welle Türkçe

Kayhan Karaca / Strasbourg