«پایان ماموریت جنگی آیساف، پایان جنگ در افغانستان نیست»
۱۳۹۳ دی ۱۲, جمعه
در ۱۳ سال حضور نیروهای بین‌المللی کمک به تامین امنیت در افغانستان (آیساف) ولایت هلمند یکی از ناآرام‌ترین مناطق در حوزه ماموریت این نیروها بود. آخرین حادثه خونین در ولایت هلمند در آخرین ساعات سال ۲۰۱۴ ثبت شد: شلیک یک راکت به یک جشن عروسی در ولسوالی "سنگین" که دست‌کم ۲۰ کشته و بیش از ۵۰ نفر زخمی به جای گذاشت. زنان و کودکان نیز بخشی از قربانیان این حمله راکتی بودند.
هر چند گروه طالبان در این منطقه از نفوذ قابل‌ملاحظه‌ای برخوردار است، اما مهاجمان به این مجلس عروسی از این گروه نبودند. راکت از یک پایگاه ارتش ملی افغانستان شلیک شد و مجلس عروسی با صدها مهمان را به خاک و خون کشید.
یک روز پس از پایان رسمی ماموریت جنگی "آیساف" در افغانستان، نیروهای پیمان ناتو ماموریت تازه‌ای را اغاز کردند که هدف اصلی آن پشتیبانی از نیروهای نظامی و امنیتی افغانستان است. در چارچوب این ماموریت تازه، نیروهای بین‌المللی به رهبری ناتو کمک‌های آموزشی و مشاوره‌ای به ارتش ملی افغانستان ارائه خواهند داد. با این حال سربازان و نیروهای ویژه‌ی ناتو در ماموریت‌هایی مانند عملیات شکستن محاصره و خارج‌سازی سربازان و غیرنظامیان از مناطق خطرناک شرکت خواهند کرد.
به این ترتیب ماموریت تازه‌ی نیروهای بین‌المللی در افغانستان به‌رغم مضمون غیرجنگی و آموزشی و مشورتی آن، همچنان خطرناک خواهند بود. این احتمال نیز وجود دارد که ارتش آمریکا عملیات هواپیماهای بدون سرنشین خود علیه طالبان را همچنان فعال نگه دارد. در مجموع ۱۲ هزار نفر نظامی خارجی که ۸۵۰ نفر از آنها آلمانی هستند، همچنان در افغانستان باقی خواهند ماند.
از این‌رو پایان ماموریت جنگی ناتو و آغاز ماموریت تازه آن با عنوان "پشتیبانی قاطع" به معنای پایان درگیری‌ها یا حتی پایان جنگ در افغانستان نیست. وضعیت امنیتی در این کشور این اواخر حتی بدتر و وخیم‌تر نیز شده است و آن هم نه در جنوب افغانستان که منطقه اصلی نفوذ طالبان است، بلکه در دیگر ولایات این کشور.
بحران افغانستان، یک بحران منطقه‌ای
یکی از علل جان‌سختی طالبان و ادامه جنگ، تحرک این نیروها در طول مرزهای افغانستان است. شبه‌نظامیان طالبان هرگاه زیر فشار قرار گیرند، به داخل مرزهای پاکستان و مناطق غیرقابل دسترس قبیله‌نشین در داخل این کشور عقب‌نشینی می‌کنند و از آنجا دوباره دست به حمله می‌زنند.
از این رو بسیاری از ناظران بر این باورند که افغانستان تنها زمانی به آرامش دست خواهد یافت که صلح و آرامش به مناطق قبیله‌نشین شمال شرق پاکستان بازگردد. بنا به ارزیابی ناظران سیاسی ماموریت آیساف تاکنون بر افغانستان متمرکز بود، اما گمان نمی‌رود که از این طریق بتوان به مناقشه‌ای که به کل منطقه مربوط است، پایان داد.
اشرف غنی احمدی‌زاد، رئیس جمهور افغانستان در سخنرانی خود در آغاز سال نو میلادی که از تلویزیون این کشور پخش شد، از افغان‌ها خواست که برای ساختن افغانستان قوی و آرام از نیروهای امنیتی کشور پشتیبانی کنند. شمار نیروهای نظامی و امنیتی افغانستان هم‌اکنون تا ۳۵۰ هزار نفر افزایش یافته‌اند.
رئیس جمهور افغانستان هم‌چنین تاکید کرد که دولت اجازه نخواهد داد از خاک و مرزهای افغانستان علیه همسایگان اقدامی صورت گیرد. او افزود، در عین‌حال افغانستان انتظار مشابهی از همسایگانش دارد. اشاره اشرف غنی به پاکستان بود که طالبان از خاک آن کشور برای نفوذ به افغانستان و انجام حملات استفاده می‌کند.
در ولایات جنوبی افغانستان، مانند هلمند پس از خروج سربازان آمریکایی و بریتانیا درگیری‌ها ادامه خواهد یافت. ولسوالی "سنگین" که روز گذشته یک جشن عروسی در آنجا هدف راکت قرار گرفت از جمله مناطق استقرار نیروهای بین‌المللی بود. در ۶ ماه گذشته و با خروج تدریجی نیروهای بین‌المللی، ولسوالی مزبور بارها شاهد درگیری‌های سنگین میان نیروهای دولتی و شبه‌نظامیان طالبان بوده است.
کناره‌ی رودخانه و دریاچه هلمند واقع در ولایت هلمند یکی از مراکز عمده کشت خشخاش و تولید تریاک است. از این رو درگیری‌های این منطقه تنها به برداشتی خاص از شریعت مربوط نمی‌شود، بلکه خصلت اقتصادی نیز دارد. مواد مخدر منبع مهم تامین مالی شورشیان اسلام‌گرای طالبان است.