وضعیت فاجعه‌بار آزادی مطبوعات در کشورهای عربی
۱۳۸۹ تیر ۵, شنبه
حمید اسکیف خبرنگار عرب می‌گوید: «در دنیای عرب خبرنگار بودن شغل خوبی نیست!» به گفته او، در حالی‌که در سایر کشورهای جهان برای آزادی مطبوعات تلاش می‌شود، در کشورهای عربی اوضاع برعکس است. هرگونه اظهار نظر مخالف با جریان حاکم در این کشورها در نطفه خفه می‌شود. گویی زمامداران با هم دست به یکی کرده‌اند تا مانع فعالیت هر گونه رسانه مستقلی در سرزمین‌های تحت نفوذ خود شوند. حتی در کشوری مانند کویت هم اوضاع وارونه شده است.
چندی پیش یک خبرنگار کویتی به جرم کشیدن کاریکاتوری از مسابقات اسب‌سواری که به تقلب پسرعموی پادشاه مراکش اشاره می‌کرد، محاکمه شد. کار تا جایی پیش رفته است که نویسنده و روزنامه‌‌نگار سرشناس کویتی، محمد عبدالقادر که با نوشتن مقاله‌ای در سال ۲۰۰۶ مورد غضب نسخت‌وزیر قرار گرفته بود، چهار سال بعد، در ماه مه سال۲۰۱۰ به جرم نوشتن آن مقاله دستگیر و زندانی می‌شود.
اینترنت، همدست شیطان
هر چند که در اغلب کشورهای عربی سرعت اینترنت بسیار پایین است، ولی این رسانه مدرن همچنان خطری بزرگ و همدست شیطان تلقی می‌شود و برای مبارزه با آن قوانین جدید تصویب و یگان‌های ویژه تعلیم داده می‌شوند.
شمار وبلاگ‌نویسانی که روزانه در یکی از کشورهای عربی روانه زندان می‌شوند از دست کارشناسان و تحلیلگران هم خارج شده است. حمید اسکیف روزنامه نگار الجزایری که به زبان فرانسوی می‌نویسد می‌گوید:«در جهان عرب هیچ هفته‌ای بدون دستگیری یا محاکمه فعالان مطبوعاتی سپری نمی‌شود.»
ماموران امنیتی آنچنان رسانه‌‌ها و مطبوعات را زیر ذره‌بین گرفته‌اند که هیچ حرکتی نادیده نمی‌‌ماند. به عنوان مثال فراخوان سه خبرنگار الجزیره‌ای برای گردهم‌آیی مسالمت‌آمیز در برابر یک فرستنده تلویزیونی و برای توقف سانسور، به دستگیری این سه توسط پلیس و ساعت‌ها بازجویی آنها ختم شد.
سازمان‌های دفاع از حقوق مطبوعات تحت کنترل دولت‌ها
در کنار سوریه، لبنان، عربستان سعودی، الجزایر، مصر و یمن، دولت تونس با حکومت مطلق رئیس‌جمهور زین‌العابدین بن‌علی دست همه را از پشت بسته است. تونس حتی زحمت محاکمه منتقدان را هم به خود نمی‌دهد و آنها را مستقیم روانه زندان می‌کند.
برای مثال می‌توان به "فهم بوکادوس" اشاره کرد که پس از تهیه گزارشی در مورد اعتصاب کارگران معدن برای یک فرستنده ماهواره‌ای، بدون محاکمه به چهار سال زندان محکوم شده است.
سرنوشت بوکادوس و خبرنگاران مانند او در رسانه‌‌های غربی انعکاس چندانی پیدا نمی‌کند. حامد اسکیف معتقد است چنین رویدادهایی در سایه روابط گسترده و دوستانه اقتصادی جهان عرب با غرب رنگ می‌بازند. در تونس یا سایر کشورهای عربی هم هیچ سازمان یا نهاد مستقلی وجود ندارد که از حقوق فعالان مطبوعاتی دفاع کند.
در عوض اتحادیه خبرنگاران عرب، شاید برای اینکه ثابت کند تا چه حد مستقل عمل می‌کند، جایزه دفاع از حقوق مطبوعات سال ۲۰۱۰را به رئیس‌جمهور تونس، زین‌العابدین بن‌علی تقدیم می‌کند. رئیس‌جمهوری که به لطف او آزادی مطبوعات در کشورش، در بدترین وضعیت ممکن در میان کشورهای عربی قرار دارد.