نخستین گفتگوی مستقیم ایران و آمریکا در مورد عراق

خبرگزاری رویترز از گفتگوی مقامات ایران و آمریکا بر سر بحران عراق در روز دوشنبه (۱۶ ژوئن/ ۲۶ خرداد) در حاشیه مذاکرات اتمی در شهر وین خبر داده است. به نقل از خبرگزاری آلمان نیز یکی از مقامات بلندپایه وزارت امور خارجه آمریکا شب سه‌شنبه گفتگوی نمایندگان دو طرف در مورد بحران عراق و پیشروی نیروهای داعش در این کشور را تأیید کرده است.

با این حال نمایندگانی از دوطرف به طور جداگانه به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که همکاری نظامی بین ایران و آمریکا برای پایان دادن بحران عراق از موضوعات بحث خارج بوده است.

اگرچه عباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران با ۱+۵ در گفت‌وگو با ایسنا گفته است که تنها درباره مساله هسته‌ای در وین بحث شده و درباره عراق بحث نشده است٬ یک مقام ایرانی که نخواسته است نامش فاش شود در گفت‌وگو با رویترز با تاکید بر "نقش کلیدی‌ای که ایران می‌تواند در بازگشت ثبات به عراق و منطقه ایفا کند"٬ تصریح کرده که همکاری نظامی بین ایران و آمریکا مورد بحث نبوده و نخواهد بود.

آمریکا پیش از این اعلام کرده بود که تمایل دارد با ایران درباره اینکه چه اقداماتی می‌تواند از پیشروی داعش جلوگیری کند بحث کند. با این‌همه آمریکا سریعا گزارش‌ها درباره احتمال همکاری نظامی بین ایران و آمریکا را رد کرده بود.

در همین حال باراک اوباما٬ رئیس‌جمهور آمریکا روز دوشنبه گزینه نظامی را برای متوقف کردن نیروهای داعش در عراق از گزینه‌های موجود دانست.

با این‌همه اوباما در نشست دوشنبه شب خود با مشاوران و مقامات عالی‌رتبه امنیتی آمریکا هر گونه اقدام آمریکا را منوط به گام‌هایی دانست که دولت شیعه عراق بپذیرد برای باز کردن فضا در جهت افزایش مشارکت سنی‌تبارها بردارد.

به گزارش کاخ سفید گفتگوهای اوباما با مقامات امنیتی کشور بر سر موضوع عراق در روزهای آتی نیز ادامه خواهد یافت. در نشست روز گذشته با اوباما٬ افرادی نظیر جان کری٬ وزیر امور خارجه آمریکا٬ چاک هیگل٬ وزیر دفا٬ این کشور و جان برنان٬ مدیر آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) حضور داشتند.

هر گونه احتمال همکاری بین واشینگتن و تهران درباره عراق ممکن است خشم اسرائیل و کشورهای سنی‌تبار منطقه، به ویژه عربستان سعودی را در پی داشته باشد. عربستان سعودی گفته است هر گونه مداخله خارجی در عراق را رد می‌کند و از دولت شیعه عراق برای "سیاست‌های فرقه‌گرایانه و انحصارطلبانه‌اش" که به اعتقاد این کشور به بحران اخیر منجر شده است انتقاد کرد.

"رابطه با ایران بر مبنای حرکت گام به گام"

جان کری٬ وزیر امور خارجه آمریکا٬ روز گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری یاهو گفت که واشینگتن هیچ اقدامی را که در رابطه با عراق بتواند "سازنده" واقع شود، حذف نمی‌کند. او در همین حال تاکید کرد که هر ارتباطی با ایران بر مبنای حرکت گام به گام پیش خواهد رفت.

او همچنین درباره حملات هوایی علیه داعش گفت که حمله هوایی تنها گزینه نیست ولی احتمالا یکی از گزینه‌های حایز اهمیت است. او گفت وقتی با کسانی طرف هستید که دارند مردم را می‌کشند٬ مجبور هستید متوقف‌شان کنید و در این راه هر کاری را که لازم است از طریق هوا یا هر راه دیگر انجام خواهید داد.

کاخ سفید روز گذشته اعلام کرد تا ۲۷۵ نفر از "پرسنل نظامی" آمریکا برای تامین امنیت سفارت آمریکا در بغداد و دیگر کارکنان این کشور به عراق اعزام می‌شوند. بنابراین خبر، این افراد به جابه‌جایی موقت بعضی از کارکنان سفارت آمریکا در بغداد کمک خواهند کرد.

جنایت جنگی نیروهای داعش

ناوی پیلای٬ مدیر امور حقوق بشر سازمان ملل٬ دوشنبه اعلام کرد که شورشیان داعش به صدها اعدام خودسرانه دست زده‌اند. او درباره کشتار شمال عراق گفت که این کشتار "تقریبا بی‌هیچ شکی جنایت جنگی محسوب می‌شوند."

او گفت گزارش‌ها بیان‌گر آن است که سربازان، نیروهای پلیس یا هر فرد دیگری که خود را تسلیم کرده یا دستگیر شده، سریعا اعدام شده است.

خانم پیلای تأکید کرد که هنوز تعداد این اعدام‌ها مشخص نیست اما افزود که بر اساس اطلاعات موجود ،این اعدام‌های سریالی غالبا در منطقه تکریت واقع شده‌اند.

سخنان تلافی‌جویانه مالکی

اگرچه واشینگتن در روزهای اخیر بارها خواستار آن شده تا بغداد درها را برای اتحاد شیعه و سنی باز کند اما سخنرانی نوری مالکی٬ نخست‌وزیر در روز گذشته بیش‌از آن‌که "آشتی‌طلبانه" باشد لحنی "تلافی‌جویانه" داشت. او گفت: «ما برای پاکسازی عراق از خائن‌ها٬ سیاستمداران و نظامیانی که دستور دیگران را اجرا می‌کنند اقدام خواهیم کرد.»

این در حالی‌ست که استفان بیکروفت٬ سفیر آمریکا در عراق در همین روز با مالکی دیدار کرده بود. این دیدار بخشی از تلاش آمریکا برای ترغیب مالکی به اصلاح سیاست‌های خود بود.

نیروهای داعش روز گذشته شهر الصقلاویه در غرب بغداد را نیز تصرف کرد. آن‌ها با تصرف این شهر به تعدادی جنگ‌افزار از جمله دو تانک دست یافتند. ارتش عراق خارج از شهر سامرا که از شهرهای مقدس شیعیان محسوب می‌شود، با هدف محافظت از این شهر استقرار یافته است. نیروهای داعش در هفته گذشته چندین شهر کلیدی عراق را به تصرف خود درآوردند. تعدادی از این شهرها توسط دولت عراق باز پس گرفته شده است.