"فرزند زمین" آب دارد

در تلاش‌های تاکنونی برای یافتن آب بر روی اجرام آسمانی منظومه شمسی، هیچ​گاه ماه آدرس اول نبوده است. با وجود این که همواره تردیدهایی در مورد وجود یخ در قطب‌های تنها قمر زمین وجود داشته، اما دانشمندان تا کنون بیشتر بر روی مریخ یا قمرهای اروپا به دنبال آب بودند. حال محققان آمریکایی بر روی کریستال‌های آورده​شده از کره ماه ذرات آب کشف کرده‌اند.

این کریستال‌ها در مأموریت سپتامبر ۱۹۷۱ "آپولو ۱۵" به زمین آورده شده بودند. اکنون دانشمندان با استفاده از آزمایش‌های نانو اجرام مورد نظر را دقیق‌تر بررسی کرده‌اند. در این آزمایش‌ها، قطعه مورد آزمایش با ذرات باردار هدف قرار می‌گیرد. این بمباران ذرات دیگر جرم مورد آزمایش را آزاد می‌کند. ذرات آزادشده با رصدگرهای بسیار قوی شناسایی می‌شوند. در این روش ذرات و حجم‌های بسیار ریز و اندک نیز شناسایی می‌شوند.

در قطعات آورده​شده از ماه ترکیبات دیگری همچون گوگرد و کربن نیز کشف شده‌اند. این قطعات به دلیل فعالیت‌های آتشفشانی‌ای به وجود آمده‌اند که بیش از سه میلیارد سال پیش به وقوع پیوسته‌اند. دانشمندان گمان می‌کنند که بیش از ۹۵ درصد آب موجود در گدازه‌های آتشفشانی در هنگام فوران بخار شده است. بر اساس محاسبات محققان، قطعات آورده​شده پیش از فوران حدود ۷۵۰ ppm (ذره در میلیون ذره) آب داشته‌اند. این همان مقدار آبی است که در گدازه‌های بسیار قدیمی زمین کشف شده است.

به گفته یکی از محققان بنیاد پژوهشی واشنگتن، «کشف جدید، این نظریه​ی اعجاب‌انگیز را قوت می​بخشد که لایه‌های دور ماه نیز به اندازه لایه‌های سنگی سطح زمین آب دارند».

آب ماه از کجا آمده است؟

دانشمندان گمان می​کنند که ذخایر آب بیشتری در قطب‌های ماه و لایه‌های درونی این قمر وجود دارند. بر اساس نظریه تاکنون موجود، ماه ۵/ ۴ میلیارد سال قبل بر اثر برخورد زمین با جرمی بزرگ، از سیاره ما جدا شده است. تا کنون گمان می‌شد که بر اثر این برخورد، آب موجود بخار شده باشد. با پیدا شدن آب باید اکنون بخش‌هایی از این نظریه دوباره بررسی شود.

دانشمندان در مورد آب موجود در ماه دو گمان دارند: یا تمام آب موجود بر روی "تکه​ی زمین" بر اثر برخورد یادشده بخار نشده است، یا آب موجود در ماه، در کمتر از ۱۰۰ میلیون سال پس از برخورد بزرگ، از طریق دیگر اجرام آسمانی به ماه رسیده است.

این​که آیا آب پس از فوران​های آتشفشانی، در دهانه‌های کوه‌های آتشفشانی قطب‌های ماه و دور از نور جمع شده باشد را، دانشمندان ناسا در مأموریت‌های بعدی بررسی خواهند کرد.

PB/KG