عراقچی: به آینده مذاکرات هسته‌ای خوش‌بین هستیم
۱۳۹۳ مرداد ۱۸, شنبه
مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران می‌گوید در گفتگوهای طولانی دو جانبه و چند جانبه با کشورهای ۱+۵ که در شش ماه گذشته انجام شد جزئیات موارد اختلاف کاملا مشخص شده و در مورد برخی موضوع‌ها دو طرف به هم نزدیک‌تر شده‌اند.
عباس عراقچی در گفتگو با روزنامه "اعتماد" به تشریح برخی از اختلاف‌های اصلی در مذاکرات هسته‌ای پرداخت و پیش‌بینی کرد که دو طرف برای رسیدن به توافق نهایی تا ۲۴ نوامبر (سوم آذر) زمان نیاز دارند.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از شش دور گفتگوی هسته‌ای، ۲۷ تیر/ ۱۷ ژوئن در وین اعلام کردند که دو طرف توافق کرده‌اند مذاکرات را برای یک دوره چهار ماهه تمدید کنند.
گفت‌وگوی "مفید و سازنده" با آمریکا
دو روز پیش (پنج‌شنبه ۱۶ مرداد) عراقچی و چند عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران، برای نخستین بار پس از پایان دوره شش ماهه مذاکرات در وین، با یک هیئت آمریکایی در ژنو به گفت‌وگو نشستند.
ویلیام برنز، قائم مقام و وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا سرپرستی تیم مذاکره‌کننده آمریکایی را بر عهده داشتند. هر دو طرف این رایزنی چهار ساعته را مفید و سازنده توصیف کرده‌اند.
معاون وزیر خارجه ایران می‌گوید پیش از آغاز رسمی دور بعدی مذاکرات، لازم است گفتگوهای دو جانبه دیگری با پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان انجام شود.
عراقچی تاریخ احتمالی آغاز مذاکرات را اوائل ماه سپتامبر (هفته دوم شهریور) اعلام کرد و افزود احتمال دارد پیش از آن یک یا دوبار ظریف و اشتون نیز با هم ملاقات کنند.
مذاکره‌کننده ارشد ایران همچنین از احتمال دیدار ظریف با همتایان خود از کشورهای ۱+۵ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل خبر داده است. مایکل مان، سخنگوی اشتون نیز آغاز مذاکرات هسته‌ای پیش از شروع مجمع عمومی سازمان ملل (۱۶ سپتامبر) را تائید کرده است.
امکان توافق بر سر تعداد سانتریفیوژها
بنابر گزارش‌ها، میزان غنی‌سازی اورانیوم، نیروگاه آب سنگین اراک، امضای پروتکل الحاقی، نحوه نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران، و چگونگی لغو تحریم‌های بین‌المللی و تحریم‌های یک‌جانبه اتحادیه اروپا و آمریکا از مهم‌ترین مسائل مورد اختلاف هستند.
عراقچی به روزنامه اعتماد گفت: «حداقل سطحی كه برای غنی‌سازی صنعتی به آن نیاز داریم بر اساس برآورد متخصصان ما ۱۹۰ هزار سو است. اینكه ما در چه بازه زمانی به این رقم برسیم با توجه به برنامه‌های ایران، قابل تعریف است.»
در حال حاضر تعداد سانتریفیوژهای فعال ایران حدود ۹ هزار برآورد می‌شود و مقام‌های آمریکایی بر تک رقمی ماندن این تعداد تاکید می‌کنند. جمهوری اسلامی یکی از هدف‌های برنامه هسته‌ای خود را تولید اورانیوم مورد نیاز نیروگاه‌های این کشور اعلام می‌کند.
روسیه تامین سوخت نیروگاه بوشهر را برای ده سال نخست فعالیت این تاسیسات تضمین کرده است. عراقچی ظاهرا با اشاره به این موضوع گفته است: «از نظر ما یك عدد یك رقمی برای تعداد [سانتریفیوژها] سال‌ها كفایت می‌كند.»
پذیرش بازرسی‌های سرزده
یکی دیگر از موضوع‌های مورد اختلاف به نگرانی‌های غرب از جنبه‌های احتمالا نظامی برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی و اقدام‌های این کشور برای رفع نگرانی‌ها مربوط می‌شود.
معاون وزیر خارجه در این باره گفت: «یكی از راه‌ها برای پایان دادن به این نگرانی‌ها پذیرش برخی محدودیت‌های موقتی و نظارت‌های بیشتر است. ایران با پذیرش این مسائل تا حدی كه در چارچوب برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران بوده و حقوق هسته‌یی ایران را زیر پا نگذارد، مشكلی ندارد.»
ظریف و رئیس مجلس علی لاریجانی به‌تازگی از آمادگی ایران برای پذیرش پروتکل الحاقی سازمان بین‌المللی انرژی اتمی خبر داده‌اند. با امضای این پروتکل، آژانس امکان می‌یابد سرزده تمام تاسیسات هسته‌ای ایران را بازرسی کند.
چنانکه عراقچی می‌گوید یکی دیگر از مسائلی که تا کنون مانع رسیدن به توافق نهایی بوده است اختلاف نظر عمیق درباره تعلیق یا لغو تحریم‌ها و دوره زمانی آن است.
آمریکا که بیشترین تحریم‌های یک‌جانبه را علیه جمهوری اسلامی اعمال کرده معتقد است، تحریم‌ها ابتدا به حالت تعلیق در می‌آید و پس از یک دوره طولانی که می‌تواند تا ۲۰ سال طول بکشد لغو خواهد شد.
عباس عراقچی می‌گوید این الگو مورد پذیرش ایران نیست و "جمهوری اسلامی به هیچ‌وجه باقی ماندن یك تحریم و یا معلق شدن آنها را نمی‌پذیرد."
«بهتر است امیدوار باشیم»
مطابق توافق‌نامه ژنو (سوم آذر ۹۲)، مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای ۱+۵ برای دست یافتن به یک توافق جامع حداکثر یک سال مهلت دارند.
عراقچی شانس تمدید این دوره در صورت دست نیافتن به توافق را "بسیار اندک" ارزیابی می‌کند. او در عین حال تصریح کرد که در شرایط فعلی بهتر است که نسبت به رسیدن به توافق تا سوم آذر امیدوار باشیم.
مذاکره‌کننده ارشد ایران با بیان این که دیپلماسی هیچ‌گاه تمام نمی‌شود گفت: «شاید در صورت عدم به توافق رسیدن، شیوه‌های جدیدی برای مذاكره بیابیم و این احتمال هم وجود دارد كه به این نتیجه برسیم كه توافق دیگر ممكن نیست و به وضعیت سابق بازگردیم.»
برخی ناظران احتمال داده‌اند وزیران خارجه ایران و ۱+۵ در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل به توافق‌های مهمی دست پیدا کنند و چه بسا موفق به امضای توافق‌نامه نهایی شوند.
عراقچی با توجه به پیچیده و مفصل بودن مسائلی که باید درباره آنها گف‌وگو شود این احتمال را ضعیف خواند و گفت: «با این همه نمی‌توان شانس رسیدن به توافق تا زمان مجمع عمومی را رد كرد اما فكر می‌كنم با توجه به روال مذاكرات ما حتی در صورت پیشرفت‌های قابل توجه باز هم تا آخر چهارماه به فرصت زمانی نیاز داریم.»