شکایت ایران از کانادا به دلیل پرداخت غرامت از اموال دولتی

دولت جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه ۶ تیر ۱۴۰۲ (۲۷ ژوئن ۲۰۲۳) دادخواستی را علیه دولت کانادا در دیوان بین‌المللی دادگستری سازمان ملل متحد به ثبت رساند.

این دادخواست می‌گوید که دولت کانادا اجازه دست‌یازی به اموال ایران داده است و این در حالی که دولت‌های خارجی در دادگاه‌های این کشور از مصونیت برخوردارند.

مرکز امور حقوقی بین‌المللی معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری به نمایندگی از دولت ایران این دادخواست را به دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه تسلیم کرده است.

به گزارش آسوشیتدپرس، این دادخواست ضمن اشاره به اقدامات دولت کانادا در نقض قواعد حقوق بین‌الملل (مصونیت دولت‌ها)، از دیوان بین‌المللی خواسته است که دولت کانادا را ملزم سازد تا نقض مصونیت دولت ایران در دادگاه‌های آن کشور را متوقف سازد، و اجازه شکایت‌های مدنی علیه ایران "به دلیل ادعای حمایت از تروریسم یا اقدامات تروریستی" را ندهد.

بیشتر بخوانید: انجمن خانواده‌های‌ پرواز اوکراین: به حکم دادگاه نمایشی تن نمی‌دهیم

جمهوری اسلامی در این دادخواست همچنین خواسته است که دولت کانادا "خسارات وارده به ایران را جبران نماید و از تکرار این تخلفات در آینده خودداری کند".

دولت جمهوری اسلامی همچنین می‌گوید که دولت کانادا نباید به دادگاه‌های خود اجازه دهد که احکام خارجی در پرونده‌های تروریسم مرتبط با ایران به رسمیت شناخته شوند و حق تصرف اموال ایران برای اجرای چنین احکامی را ندارد.

از جمله پرونده‌های قضایی که علیه ایران در کانادا در جریان است، حکم دادگاه عالی انتاریو به چشم می‌خورد، مبنی بر اینکه سپاه پاسداران جمهوری اسلامی در یک "اقدام تروریستی" در ۸ ژانویه ۲۰۲۰ (۱۸ دی ۱۳۹۸)، پرواز شماره PS752 خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین را با دو موشک زمین به هوا سرنگون کرده است. در این حمله تمام ۱۷۶ سرنشین هواپیما کشته شدند.

بیشتر بخوانید: دو رویکرد متضاد به حکم جنجالی پرونده هواپیمای اوکراینی

بیش از ۱۰۰ نفر از قربانیان ایرانی، تابعیت یا اقامت کانادا را داشتند که باعث شد برخی از خانواده‌های قربانیان علیه جمهوری اسلامی ایران در دادگاه مدنی کانادا شکایت کنند.

تشخیص علت سرنگونی هواپیما به عنوان یک "اقدام تروریستی"، به گروهی از خانواده‌ها اجازه داد تا مصونیت قضایی دولت جمهوری اسلامی را دور بزنند و خواستار غرامت شوند.

به طور معمول دولت‌های خارجی در برابر شکایت‌ها در دادگاه‌های کانادا از مصونیت برخوردارند.

بیشتر بخوانید: ایران احکام "متهمان" پرونده هواپیمای اوکراینی را اعلام کرد

دادگاه در مجموع ۱۰۷ میلیون دلار کانادا، به عبارت دیگر ۷میلیون دلار کانادا به عنوان خسارت غرامتی و ۱۰۰ میلیون دلار کانادا به عنوان خسارت کیفری، به علاوه بهره این مبالغ، به خانواده‌هایی که شکایت را در انتاریو ارائه کردند، تعیین کرده است.

برخی می‌گویند، سرنگونی این هواپیمای مسافربری توسط سپاه پاسداران در انتقام از اقدام ارتش آمریکا در کشتن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه صورت گرفت.

قاسم سلیمانی در ساعت ۱ بامداد روز ۱۳ دی ۱۳۹۸ همراه با ابومهدی المهندس، معاون نیروهای شبه‌نظامی حشدالشعبی که در عراق فعال هستند و ۸ تن از همراهان و همکاران‌شان، دقایقی بعد از فرود هواپیمای حامل قاسم سلیمانی از پروازی از دمشق، با شلیک چند راکت از پهپادهای آمریکایی در جاده داخلی فرودگاه بغداد کشته شدند.

بیشتر بخوانید: خانواده قربانیان هواپیمای اوکراینی: دادگاه فاقد "صلاحیت" رسیدگی است

سپاه پاسداران در پی سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی، پس از روزها انکار، در پی افشای شواهد مجبور به اعتراف شد و ابراز تأسف کرد و این اقدام را به گردن یک اپراتور پدافند هوایی انداخت. سپاه پاسداران ادعا کرد که این اپراتور بوئینگ مسافربری را با یک موشک کروز آمریکایی اشتباه گرفته است.

از نظر خانواده‌های قربانیان این هواپیما، علت شلیک موشک پدافندی هنوز مشخص نیست و بسیاری پرسش‌ها بی‌پاسخ مانده‌اند.

رسیدگی به پرونده شکایت جمهوری اسلامی ایران در دیوان بین‌المللی مستقر در لاهه به احتمال زیاد سال‌ها به طول خواهد انجامید. احکام صادره از سوی عالی‌ترین نهاد قضایی بین‌المللی، قطعی و اجرای آن الزامی است.