دوره تازه مذاکرات اتمی و تردیدهایی در پیشرفت رضایت‌بخش آن
۱۳۹۳ شهریور ۲۸, جمعه
روز جمعه (۲۸ شهریور/۱۹ سپتامبر) دور تازه مذاکرات برای دستیابی به توافق جامع بر سر برنامه اتمی ایران میان نمایندگان جمهوری اسلامی و کشورهای ۱+۵ در نیویورک برگزار می‌شود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) چند ساعت پیش از آغاز دور هفتم مذاکرات در نیویورک، گزارش داد پیش از آغاز این دور از مذاکرات، نمایندگان جمهوری اسلامی و ایالات متحده آمریکا حدود ۶ ساعت با یکدیگر در سطوح کارشناسی و سیاسی گفت‌وگو کرده‌اند.
طبق این گزارش، در گفت‌وگوهای سیاسی، عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی معاونان وزارت خارجه جمهوری اسلامی و از سوی آمریکا ویلیام جوزف برنز معاون وزیر امور خارجه و وندی شرمن نماینده این کشور در گروه ۱+۵ شرکت داشته‌اند.
"ایرنا" در گزارش روز جمعه خود می‌افزاید، در حالی که دیپلمات‌ها این مذاکرات را در جهت درک مواضع طرفین مفید ارزیابی می‌کنند، اما منابع آگاه می‌گویند که اختلافات همچنان باقی مانده و تا کنون پیشرفتی حاصل نشده است.
خبرگزاری آلمان نیز روز جمعه از قول وندی شرمن نوشته است که "طرفین هنوز در مسائل کانونی و از جمله کمیت و گنجایش غنی‌سازی اورانیوم در ایران" از یکدیگر فاصله زیادی دارند.
در این گزارش از قول گری سیمور، عضو "مرکز بلفر" دانشگاه هاروارد، آمده است که ایران با توجه به تنش‌های موجود ژئوپولیتیک در منطقه و نیز بحران اوکراین، تلاش می‌کند در مذاکرات اتمی به موضع محکم‌تری دست یابد و برای خود امتیازهایی به دست آورد. از این رو پیشرفت‌ها در مسائل کانونی این مذاکرات رضایت‌بخش نبوده است.
نشانه‌های تردید و ناخرسندی
جامعه بین‌المللی در آستانه این مذاکرات، از کندی روند پیشرفت آن ناخرسند است و از ناروشنی برخی جنبه‌ها در زمینه صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی ایران ابراز نگرانی می‌کند.
این موضوع روز پنجشنبه (۱۸ سپتامبر) در مباحث شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه اتمی ایران در وین کاملا آشکار شد. لورا کندی، نماینده ایالات متحده آمریکا در آژانس اتمی گفت که ایران باید بر شتاب تلاش‌های خود بیفزاید، زیرا تا کنون از ۱۲ مورد مشکوک شناخته شده در برنامه اتمی خود، فقط یک مورد را روشن کرده است.
رسانه‌های ایران نیز روز جمعه در آستانه آغاز مذاکرات، اظهارات لورا کندی را بازتاب دادند. پایگاه تحلیلی ـ خبری "نامه نیوز" نوشت که لورا کندی نماینده آمریکا در آژانس، از روند "اجرای تعهدات ایران ابراز نگرانی کرده" است.
این گزارش از قول لورا کندی می‌افزاید که باید نگرانی‌های موجود درباره "انحرافات احتمالی نظامی در برنامه هسته‌ای ایران" به عنوان بخشی از هرگونه توافق جامع درنظر گرفته شود. کندی در اظهارات خود همچنین تصریح کرده که تنها در صورت وقوع چنین اتفاقی می‌توان این اطمینان را به دست آورد که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز باقی خواهد ماند.
بیانیه اتحادیه اروپا
افزون بر نماینده ایالات متحده در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، "اتحادیه اروپا" نیز روز پنجشنبه در بیانیه مشترکی که به امضای ۲۸ کشور عضو رسید، از عدم پیشرفت این مذاکرات و "برطرف نکردن نگرانی‌ها توسط ایران درباره هرگونه فعالیت احتمالی برای ساخت بمب اتمی" ابراز نومیدی کرده است.
اتحادیه اروپا در این بیانیه تاکید کرده است که پاسخ ایران به همه پرسش‌های موجود و موارد ناروشن در برنامه اتمی خود، برای مذاکرات فعلی در نیویورک از اهمیت کانونی برخوردار است.
به گزارش "نامه نیوز" رضا نجفی نماینده جمهوری اسلامی در نشست شورای حکام آژانس اتمی، در واکنش به این موضعگیری‌ها، به گزارش اخیر مدیر کل آژانس مبنی بر "عدم انحراف برنامه هسته‌ای ایران" اشاره کرده است.
به گفته نجفی، جمهوری اسلامی موضوعات مطرح شده با عنوان ابعاد احتمالی نظامی را معتبر نمی‌داند چرا که بنا به گزارش مدیر کل سابق آژانس، نهاد مزبور فاقد ابزارهایی برای ارزیابی اسناد این اتهامات است.
اظهارات ظریف در نیویورک
به گزارش "ایرنا"، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز روز پنجشنبه در گفت‌وگو با "جیکوب هیلبرون" خبرنگار نشریه آمریکایی "نشنال اینترست" ابراز امیدواری کرده که در این مذاکرات به نقشه راهی منجر شود که بر مبنای آن همه تحریم‌ها علیه ایران لغو گردد.
ظریف ضمن اشاره به توافق ژنو، از دو هدف غایی بلندمدت در این مذاکرات یاد کرده که اولی اطمینان از صلح‌آمیز باقی ماندن برنامه اتمی ایران و دومین هدف لغو تحریم‌ها علیه این کشور است.
ظریف همزمان خاطر نشان ساخته که: «به نظر می‌رسد متاسفانه عده‌ای در آمریکا تحریم‌ها را به عنوان ابزاری بسیار مهم تلقی می‌کنند... و بنابراین همه آنچه آمریکا باید انجام دهد این است که به توافقی برسد که به لغو تحریم‌ها منجر شود».
به گفته ظریف، ایران از آمریکا هیچ خواسته دیگری جز لغو تحریم‌ها ندارد و خواسته‌ای در زمینه تضمین امنیتی، پول یا هر موضوع دیگری نیز ندارد. ظریف افزوده: «البته اگر آمریکاییان به ماجراجویی نظامی در ایران علاقه‌مند باشند، موضوع فرق خواهد کرد. به نظر من هیچ فرد عاقلی چنین نظری نخواهد داشت. به ویژه در منطقه‌ای که با چالش‌های جدی روبرو هستیم».
جامعه جهانی و ایران تلاش می‌کنند در مذاکرات نیویورک به توافقی جامع درباره برنامه اتمی ایران دست یابند. این دور مذاکرات در سطح وزیران خارجه برگزار می‌شود و ضرب‌الاجلی که برای پایان آن در نظر گرفته شده ۲۴ نوامبر است.
جامعه جهانی می‌خواهد اطمینان حاصل کند که جمهوری اسلامی ایران با برنامه اتمی خود اهداف نظامی دنبال نمی‌کند. دولت ایران همواره این اتهام را رد کرده و خواستار لغو تحریم‌های بین‌المللی است.