حمله هوایی ترکیه به کردهای مسلح در آستانه مذاکره با اوجالان

فرستنده تلویزیونی سی سی ان ترک (CNN-Türk) خبر داد که هشت جنگنده ارتش ترکیه مواضع نیروهای مسلح «پ ک ک» (حزب کارگران کردستان ترکیه) را در کوه‌های منطقه قندیل هدف حملات خود قرار دادند. این حملات روز پنج‌شنبه (۳ اسفند/۲۱ فوریه) یعنی درست دو روز مانده به تاریخی رخ داده که است بود رهبران کرد ترکیه با عبدالله اوجلان گفتگو کنند. هدف این گفتگوها حل مسالمت‌آمیز مسئله کردهای ترکیه است.

منطقه قندیل واقع در ۱۰۰ کیلومتری مرز جنوبی ترکیه، مقر اصلی نیروهای مسلح «پ ک ک» است. بنابر گزارش فرستنده تلویزیونی «سی ان ان ترک» تصاویر هواپیماهای تجسسی بی سرنشین نشان داده‌اند که نیروهای مسلح حزب کارگران کردستان ترکیه مجددا به این منطقه بازگشته‌اند. این نیروها در گذشته بر اثر حملات هوایی از منطقه قندیل رانده شده بودند.

عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان ترکیه از سال ۱۹۹۹ زندانی است. او به دنبال اعلام آمادگی برای حل بحران کردهای ترکیه ، از ماه دسامبر گذشته مذاکره با نیروهای امنیتی ترکیه را آغاز کرد. بحرانی که ۳۰ سال از عمر آن می‌گذرد.

پس از مجادلات بسیار، بالاخره هفته گذشته نخست وزیر ترکیه با دیدار سه تن از رهبران حزب کردی "آزادی و دموکراسی" با عبدالله اوجالان رهبر زندانی حزب‌کارگران کردستان ترکیه موافقت کرد.

قرار بر این است که سه تن از رهبران این حزب روز شنبه (۵ اسفند/۲۳ فوریه) به زندان ایمرالی، جایی که اوجالان در آن نگهداری می‌شود بروند. برنامه دیدار این است که اوجالان در ملاقات با این سه تن که نمایندگان مجلس ترکیه هستند، درباره شرایط رسیدن به یک صلح گفتگو کند. بنابر گزارش‌ها احتمال داده می‌شود که عبدالله اوجالان فراخوان آتش بس بدهد.

ضرورت اصلاحات در ترکیه

ضرورت اصلاحات در قوانین ترکیه، چه در زمینه حقوق کردها و چه سایر آزادی‌ها، از جمله آزادی مطبوعات و حق بیان، یکی از مطالبات دائمی از حکومت ترکیه است. اصلاحاتی که تاکنون تنها وعده داده شده و قدم‌های ناچیزی در راه آن برداشته شده است.

گام برنداشتن ترکیه در مسیر این اصلاحات در عین حال مانعی برسر پذیرش این کشور به اتحادیه اروپا بوده و هست. قرار است آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در سفر روز یک‌شنبه (۷ اسفند/۲۵ فوریه) به ترکیه درباره مناسبات دو کشور و هم‌چنین روند عضویت کامل ترکیه در اتحادیه اروپا با عبدالله گل و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور و نخست‌وزیر ترکیه گفتگو کند.

اصلاح «قوانین ضد ترور»

گزارشگران بدون مرز از صدراعظم آلمان خواسته‌اند در سفرش به ترکیه بر اصلاحات در قوانین «ضد ترور» پافشاری کند. به گفته گزارشگران بدون مرز، هر انتقادی از دولت، ارتش و سیاست ترکیه در قبال کردها، باعث می‌شود که یک خبرنگار سر از زندان درآورد. گزارشگران انتقاد می‌کنند که این رفتار شایسته حکومتی نیست که خود را «پیشتاز دمکراسی در منطقه» می‌نامد.

کریستیان میر، رئیس گزارشگران بدون مرز در برلین گفته است که صدراعظم آلمان باید در گفتگوهای خود با رهبران ترک تاکید کند که اصلاحات وعده داده شده، نباید سطحی و نیمه‌کاره باقی بمانند. وی همچنین از مرکل خواسته است که در سفرش به ترکیه خواهان آزادی روزنامه‌نگاران دربند شود. روزنامه‌نگارانی که به گفته وی بدون سند و مدرک قابل استناد به زندان افتاده‌اند.


«قوانین ضد ترور» یا قوانین ضد خبررسانی آزاد؟

سعدالدین ارگین، وزیر دادگستری ترکیه در هفته‌های گذشته از به جریان افتادن طرحی برای اصلاح «قوانین ضد ترور» خبر داد. گزارشگران بدون مرز سال‌هاست که به این قوانین به عنوان مهم‌ترین سد راه آزادی مطبوعات و آزادی بیان انتقاد می‌کنند.

بنا بر اصلاحات وعده داده شده، قرار است «قوانین ضد ترور» دیگر شامل عقاید انتقادی نشود، بلکه تنها معطوف به مواردی شود که پای اقدامات خشونت‌آمیز در میان باشد.

یکی از مواردی که به آن انتقاد می‌شود این است که بنا بر ماده ۲۱۵ قوانین جنایی ترکیه خطاب قرار دادن عبدالله اوجالان با واژه «آقای محترم» مصداق تمجید از او به شمار می‌رود! گزارشگران بدون مرز هم‌چنین به ماده ۳۱۸ اشاره می‌کنند. این ماده در مورد مجازات‌هایی است که به دلیل انتقاد به نیروهای مسلح ترکیه اعمال می‌شود.

گزارشگران بدون مرز تاکید می‌کنند که اصلاحات وعده داده شده باید گسترده و همه‌جانبه و با جزییات کاملا روشن باشند تا هر دادستانی نتواند بنا به سلیقه خود این اصلاحات را بی‌اثر کند.

دادگاه‌های طولانی و غیرعلنی

تاکنون قوانین بسیاری دست نخورده باقی‌مانده‌اند. از جمله ماده مربوط به مجازات انتقاد از نهادهای دولتی. قوانین بسیاری نیز برای سانسور اینترنت و آزادی بیان وجود دارد که باید اصلاح شوند. نبود دادگاه‌های علنی و طولانی بودن روند رسیدگی به پرونده روزنامه‌نگاران نیز یکی از اهرم‌های خارج کردن رسانه‌ها و خبرنگاران منتقد از صحنه فعالیت رسانه‌ای است.

نمونه بارزی از اعمال فشار بر روزنامه‌نگاران، زندانی کردن فوزون اردوغان، سردبیر «رادیو آزادی» است. رادیویی که به خاطر طرفداری از کردها زیر تیغ رفت. به وی اتهام زده شده که با فعالیت‌های حرفه‌ای خود، به اتحاد تروریست‌ها یاری رسانده است. او شش سال است که در حبس بسر می‌برد و دادگاه‌ رسیدگی به پرونده او تنها چند روز در سال برگزار می‌شود. دادگاه هنوز هیچ مدرکی دال بر صحت اتهام زده شده به فوزون اردوغان ارایه نداده است.

در حال حاضر ۷۱ روزنامه‌نگار در زندان‌های ترکیه در بازداشت بسر می‌برند. گزارشگران بدون مرز بیش از همه نگران سرنوشت همکاران رسانه‌های چپ و طرفدار کردهای ترکیه است.