ترکیه: پیشنهاد میانجیگری – ایران: نمی‌خواهیم
۱۳۸۸ آذر ۱۷, سه‌شنبه
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی ایران در گفتگوی هفتگی با خبرنگاران تأکید کرد، "مواضع ایران در مورد برنامه‌ی هسته‌ای شفاف و روشن و نیاز این کشور نیز معلوم است." وی همچنین در مورد قصد ترکیه برای میانجیگری در پرونده‌ی هسته‌ای ایران گفت: «خیلی از کشورها مایلند نقشی در این پرونده داشته باشند به دلیل اینکه کشورهای بزرگ مشکلاتی را در احقاق حقوق هسته‌ای کشورهایی همچون ایران ایجاد کرده‌اند و ممکن است ترکیه با نیت خوب و سالم به دنبال این موضوع باشد.»
به گزارش خبرگزاری آلمان، او در همین حال اضافه کرد،ایران نیاز به واسطه ندارد و قدرت‌های جهانی با استفاده از وارد آوردن فشار سیاسی بر ایران در حال حرکت در "جهت اشتباه" هستند.
این موضـع‌گیری از سوی دولت ایران با اشاره به دیدار اخیر میان باراک اوباما، رییس‌جمهور ایالت متحده‌ی آمریکا و رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه در کاخ سفید صورت گرفته است. در کنفرانس مطبوعاتی‌ای که پس از این دیدار برگزار شد، اوباما از ترکیه به عنوان "ایفاگر نقش مهم" در حل بحران اتمی ایران نام برد.
اوباما همچنان تأکید کرد که معضل هسته‌ای ایران بایستی به گونه‌ای حل شود که "به ایران اجازه دهد تا این کشور برای اهداف غیر نظامی خود از انرژی هسته‌ای بهره‌مند شود اما در عین حال مطابق بر قانون‌ها و چارچوب‌های بین‌المللی باشد."
در همین راستا‌نخست‌وزیر ترکیه خاطر نشان ساخت که کشورش "روابط دوستانه و مثبتی با ایران دارد که می‌تواند مفید واقع شود." از همین رو نیز او از اعلام آمادگی ترکیه برای میانجیگری در مورد برنامه‌های هسته‌ای ایران خبر داد. اردوغان در عین حال با اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران مخالفت و بر پیش‌گرفتن مواضع دیپلماتیک در حل این پرونده تأکید کرد.
وی گفت که ترکیه تا زمانی که برنامه‌های اتمی ایران در جهت صلح‌آمیز حرکت کنند، مشکلی با این موضوع نخواهد داشت.
جانبداری اردوغان و نگرانی کشورهای غربی
نخست‌وزیر ترکیه پیش‌تر با اظهار نظرهایی مثبت نسبت به جمهوری اسلامی ایران در دیداری که در ماه اکتبر با مقامات کاخ سفید داشت، نگرانی واشنگتن و برخی کشورهای غربی را برانگیخته بود. رجب طیب اردوغان در آن زمان اظهار داشته بود که رفتار غرب با ایران در زمینه‌ی برنامه‌های هسته‌ای این کشور "ناعادلانه" است زیرا "ایران تصریح می‌کند که برنامه‌های اتمی‌اش صلح‌آمیز است در حالی‌که غرب این رفتار را با کشورهای دیگر منطقه همچون اسرائیل که دارای سلاح اتمی هستند، ندارد."
با این همه به باور کارشناسان، تغییر چشمگیری در موضع اردوغان پس از دیدار تازه‌ی وی با مقامات کاخ سفید روی نداده است. از دید متحدان غربی ترکیه، برخوردی انتقادی از طرف آنکارا نسبت به تهران انتظار می‌رفت، با توجه به این نکته که ایران به تازگی جامعه‌ی جهانی را به کاهش همکاری‌ها با بازرسان اتمی سازمان ملل تهدید کرده است. افزون بر آن مقامات ایرانی اظهار داشتند که میزان غنی‌سازی اورانیوم را از پنج درصد به بیست درصد افزایش خواهند داد.
بارک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا از زمان به روی کار آمدن خود با دراز کردن دست دوستی به سوی ایران، خواستار گفتگو با مقامات ایران شد، اما در پی عدم واکنش ایران به این پیشنهاد، وی نیز تنها فرصت ایران را تا پایان سال جاری میلادی دانست و خاطر نشان ساخت که در غیر اینصورت کار بر سر اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران صورت خواهد گرفت.
با توجه به این موضوع، رامین مهمانپرست‌سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی ایران، در نشست‌روز سه‌شنبه‌ی خود با خبرنگاران در روز ۱۷ آذر، اعلام کرد که "مذاکره با آمریکا هیچگاه در دستور کار ایران نبوده است که حال منتفی شود." وی این مذاکرات را تنها محدود به مذاکرات هسته‌ای در قالب گفتگو با کشورهای گروه ۵+۱ دانست که اعضای این گروه خواسته بودند در این مذاکرات نماینده‌ی آمریکا نیز حضور داشته باشد.
SN/RN