تدوین متن نهایی توافق هسته‌ای هفته آینده شروع می‌شود
۱۳۹۴ فروردین ۲۵, سه‌شنبه
آخرین مرحله از مذاکرات میان ایران و گروه ۵+۱ از هفته آینده (سه‌شنبه ۱ اردیبهشت) آغاز خواهد شد. این دور حساس‌ترین مرحله از مناقشه هسته‌ای ایران است و سرنوشت تحریمها و حتی شاید بسیاری از مناقشات منطقه را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
مهلت نهایی برای پایان این مذاکرات و دستیابی به توافق جامع هسته‌ای روز نهم تیرماه (۳۰ ژوئن) است. دیپلمات‌های ارشد ایران و گروه ۵+۱ تا آن روز فرصت دارند تا متن توافق را تدوین کنند.
این مذاکرات ابتدا در سطح معاونین و کارشناسان انجام خواهد شد. به گفته وزیر خارجه ایران که به اسپانیا سفر کرده است، هفته آینده همکاران او، معاون خانم موگرینی و مسئولان دیگر از گروه E3+3 گرد هم می آیند تا تنظیم متن را شروع کنند.
محمدجواد ظریف در کنفرانسی با حضور وزیر خارجه اسپانیا و خاویر سولانا، مسؤول پیشین سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «ما توافق کردیم که همه تحریم‌های مالی و اقتصادی باید برداشته شوند.» ولی افزود که در این باره که تحریمها چطور باید برداشته شوند، تعبیرهای متفاوتی وجود دارد. وی گفت: « این به علت بحث‌های داخلی آمریکا، نقش کنگره، این که کنگره چطور باید کنش داشته باشد، یا قدرت و اختیارات رئیس جمهور است.»
تحریمها و مسئله پشتیبانی از تروریسم
خبرگزاری رویترز دوشنبه (۱۳ آوریل، ۲۴ فروردین) در گزارشی نوشت که در بسیاری از قوانین مصوب ایالت‌های مختلف آمریکا، تحریمها و محدودیت‌ها برای کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ این ایالتها تنها در شرایطی لغو خواهد شد که ایران از هرگونه "حمایت از تروریسم" دست بردارد یا تمامی تحریم‌های دولت فدرال علیه ایران به شکل کامل لغو شود.
به نوشته رویترز این وضعیت درحالی است که دو ایالت کانزاس و می‌سی‌سی‌پی حتا به دنبال تصویب تحریم‌های تازه‌ی ایالتی علیه ایران هستند.
این گزارش می‌گوید با این‌که معمولا ایالت‌های مختلف در هماهنگی با دولت فدرال عمل می‌کنند، با توجه به شکاف و اختلاف‌نظر جدی سیاستمداران آمریکا درباره‌ی احتمال توافق اتمی با ایران، ممکن است که برخی ایالتها حاضر نباشند هماهنگ با سیاست دولت فدرال تحریمها علیه ایران را لغو کنند.
توافق ذهنی
محمد جواد ظریف در سخنان خود در اسپانیا به دو مشکل اساسی اشاره کرد؛ یکی متن توافق و دیگری الگوی ذهنی از تحریمها. او درباره متن توافق گفت که در حال حاضر طرفین تنها به یک «توافق ذهنی» رسیده‌اند. به عبارت دیگر حالا تنها دو ماه فرصت هست تا این «توافق ذهنی» ،که در بیانیه‌های مختلف انعکاس یافته است، به متنی با جزییات دقیق و یکدست تبدیل شود.
پیش‌تر نیز علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در سخنانی سند منتشره در لوزان را نه "توافق" بلکه "فهم مشترک" نامیده و گفته بود: «هرکسی می خواهد روایت خودش را از مذاکرات هسته‌ای داشته باشد؛ ولی باید به این مسائل توجه داشت که اولا ما تا به امروز هیچ توافقی نکرده‌ایم، هرآنچه تا به امروز انجام گرفته، فهم مشترک روی موضوعات مختلف بوده، بین فهم مشترک و توافق فاصله قابل توجهی هست، از یک جهت، فهم مشترک برای رسیدن به توافق کمک می کند.»
با توجه به درک متفاوتی که در میان مقام‌های ایران و آمریکا نسبت به یک توافق هسته‌ای نهایی وجود دارد، هنوز راه بسیار دشواری در مقابل مذاکره کنندگان برای موفقیت نهایی پیش روست.
تغییر نگاه به تحریمها
وزیر خارجه ایران نگاه طرف دیگر مذاکره به تحریمها مشکل دیگر قلمداد کرد و گفت که آن‌‌ها تحریمها را یک «دارایی» به شمار می‌آورند و لازمه یک «توافق خوب» تغییر این الگو است. با این حال به نظر نمی‌رسد که این الگو به سادگی تغییر کند و تحریمها با آن سرعت و گسترده‌گی که ایران می‌خواهد، برداشته شوند.
معاون سخنگوی وزارت خارجه آلمان روز جمعه (۱۰ آوریل/۲۱ فرودین) اعلام کرد، هنوز درباره جزئیات جدول زمانی برای لغو تحریمها گفت‌وگو نشده است. به گفته سوزان شبلی این‌که تحریمها از چه روز برداشته شود، بستگی به عملکرد جمهوری اسلامی ایران دارد. وی گفت، دولت آلمان این را درک می‌کند که ایران خواستار برداشته شدن هر چه سریع‌تر تحریم‌هاست، اما برای تحقق این امر، ایران باید الزامات توافق لوزان را اجرا کند.
سوزان شبلی تاکید کرد، تحریمها زمانی لغو خواهد شد که ایران به مفاد توافق نهایی که باید نوشته شود، متعهد باشد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اجرای این تعهدات را تأیید کند.