آجیل؛ مفید اما پرچربی

قرن‌هاست که خشکبار و آجیل جایگاه ویژه‌ای در رژیم‌های غذایی مردم نقاط مختلف جهان دارد. دانه‌های چرب در فرهنگ‌های مختلف، پای ثابت مراسم جشن و شادمانی هستند. در اروپا، روزهای کریسمس و آغاز سال نو مسیحی در زمستان، روزهایی است که مصرف خشکبار و آجیل افزایش پیدا می‌کند. در ایران آغاز بهار و سال نو خورشیدی بدون آجیل سر نمی‌شوند!

دانه‌های چرب یا آجیل حاوی چربی فروان و از این رو جزو مواد غذایی پرکالری هستند. ماده غذایی این دانه‌‌ها با یکدیگر متفاوت است به طور مثال ۱۰۰گرم آجیل پسته، بادام و گردو حاوی حدود ۱۰ گرم پروتئین، ۸ تا ۱۶ گرم هیدرات‌کربن و ۱۷ تا ۳۷ گرم چربی اشباع نشده است.

مصرف آجیل، کاهش خطر سکته

به جز نارگیل، تمامی دانه‌های چرب درختی یا زمینی حاوی اسیدهای چرب اشباع نشده هستند. از آنجا که این چربی گیاهی است، عاری از کلسترین است و در نتیجه مفید برای بدن. در آغاز دهه نود میلادی نتیجه تحقیقی پردامنه در آلمان حاکی از آن بود که مصرف بیش از یک وعده دانه‌‌های چرب در طول هفته، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته مغزی را کاهش می‌دهد. در این تحقیق ذکر شده بود که هر چه مصرف دانه‌های چرب بیشتر باشد ضریب خطر کمتر می‌شود.

تحقیقات بعدی که در دو دهه گذشته صورت گرفت، نتیجه مثبت این بررسی را ثابت کرد. مصرف دانه‌های چرب نقش موثری در حفظ سلامت قلب مردان، زنان و سالمندان دارد. نکته قابل توجه، تأثیر مثبت مصرف این دانه‌ها در سلامت قلب و عروق افرادی است که فشار خون بالا دارند. حدود ۸۰ درصد یک دانه چرب تبدیل به انرژی می‌شود که حاصل چربی اشباع نشده دانه است.از سوی دیگر این دانه‌ها سرشار از مگنزیوم، مس، آهن و ویتانین ب۱۲ هستند که در تصفیۀ خون و ساخت گلبول‌های خونی تازه شرکت می‌کنند.

سم آفلاتوکسین

این نکته را نباید فراموش کرد که دانه‌های چرب فاقد کلسترین اما پرکالری هستند. ۱۰۰ گرم دانه‌های چرب حاوی حدود ۷۰۰ کیلوکالری است. این میزان از کالری در صورت عدم تحرک به سرعت در بافت‌های مختلف بدن بصورت چربی انباشته شود. از این رو توصیه می‌شود که در صورت مصرف این دانه‌ها، رژیم عذایی روزانه خود را سبک کنید.

نکته بسیار مهم دیگر نگهداری آجیل یا دانه‌های چرب است. قارچ کپک که با چشم دیده نمی‌شود به سرعت در محیط‌های گرم در دانه‌های چرب رشد می‌کند. این قارچ، سم خطرناکی به نام آفلاتوکسین تولید می‌کند که باعث تلخی دانه می‌شود. این سم که سرطا‌ن‌زاست در صورت ورود به بدن انسان اندام‌های بیمار یا ضعیف را هدف قرار می‌دهد. دانه‌های چرب خرد شده مانند مغز گردوی خرد شده، بیشتر در معرض خطر حمله قارچ ‌کپک دانه هستند. از این رو توصیه می‌شود که دانه‌‌ها‌ی چرب را در یخچال و در درازمدت در فریز نگهداری کنید و از خوردن دانه‌هایی که طعم تلخی دارد جدأ پرهیز کنید.